Misirdin qiⱪix 1 Isra’illarning Misirda tartⱪan azabliri
1 Yaⱪupning ⱨərⱪaysi oƣulliri ɵz bala-qaⱪilirini elip, Yaⱪup bilən billə Misirƣa bardi. Uning oƣullirining isimliri 2 Ruben, Ximon, Lawiy, Yəⱨuda, 3 Issakar, Zəbulun, Binyamin, 4 Dan, Naftali, Gad wə Axer idi. 5 Ularning ⱨəmmisi Yaⱪupning biwasitə əwladliri bolup, jəm’iy yətmix kixi idi. Yaⱪupning yənə bir oƣli Yüsüp bu waⱪitta alliⱪaqan Misirda idi.
6 Keyin, Yüsüp wə uning ⱪerindaxliri ⱨəmdə barliⱪ zamandaxliri aləmdin ɵtti. 7 Xundaⱪtimu, Isra’ilning (yənə bir ismi Yaⱪup) əwladliri tez kɵpiyip, u yərni toldurdi wə heli küqiyip ⱪaldi.
8 Keyin, Yüsüpning Misir həlⱪigə ⱪilƣan yahxiliⱪliridin həwiri bolmiƣan yengi bir padixaⱨ Misirda təhtkə qiⱪti. 9 U Misirliⱪlarƣa:
– Bu Isra’illarning bizgə ⱪariƣanda kɵpiyip, bizdinmu küqiyip ketiwatⱪanliⱪiƣa ⱪaranglar! 10 Əng yahxisi aⱪilanə tədbir ⱪollinip, buning aldini eliximiz kerək. Undaⱪ bolmiƣanda, nawada urux partlap ⱪalsa, ular düxmənlər bilən birlixip bizgə ⱨujum ⱪilip, bu yərdin ⱪeqip ketixi mumkin, – dedi.
11 Buning bilən, Misirliⱪlar Isra’illarni eƣir əmgəklər bilən ezix üqün, əmgək nazarətqilirini təyinlidi. Ular Isra’illarƣa padixaⱨ üqün Pitom wə Rəmses isimlik təminləx mərkizi ⱪilinƣan xəⱨərlərni saldurdi. 12 Lekin, Misirliⱪlar Isra’illarni ⱪanqə əzgənseri, ular xunqə kɵpiyip, dɵlətning baxⱪa yərlirigimu tarⱪaldi. Bu səwəbtin, Misirliⱪlar Isra’illardin ⱪorⱪup, 13 ularni tehimu eƣir ixlarƣa saldi. 14 Misirliⱪlar ularni layqiliⱪ, kesək ⱪuyux wə etiz-eriⱪ ixlirini ⱪilixtək eƣir əmgəklərgə selip, intayin ⱪattiⱪ azablarƣa duqar ⱪildi.
15 Misir padixaⱨi yənə Xifraⱨ wə Pu’aⱨ isimlik ikki nəpər Ibraniy* Ibraniy – ⱪədimki Yəⱨudiylarni, yəni Isra’illarni kɵrsitidu. tuƣut anisiƣa:
16 – Silər Ibraniy ayallirini tuƣdurƣan waⱪtinglarda, bowaⱪning oƣul yaki ⱪiz ikənlikigə ⱪaranglar. Əgər oƣul tuƣulsa, bowaⱪni ɵltürüwetinglar; ⱪiz tuƣulsa, tirik ⱪaldurunglar, – dedi.
17 Lekin, bu ikki tuƣut anisi Hudaƣa ihlasmən bolƣaqⱪa, padixaⱨning əmrigə boysunmay, oƣul bowaⱪlarni ɵltürmidi. 18 Xunga, padixaⱨ ularni qaⱪirtip:
– Bu silərning nemə ⱪilƣininglar? Nemə üqün oƣul bowaⱪlarni ɵltürmidinglar? – dəp soridi.
19 Ular:
– Ibraniy ayalliri Misir ayalliriƣa ohximaydu. Ular naⱨayiti saƣlam kelidu. Biz yetip barƣuqə, ɵzliri tuƣup bolidu, – dəp jawab berixti. 20-21 Tuƣut aniliri Hudaƣa ihlasmən bolƣanliⱪi üqün, Huda ularƣa ƣəmhorluⱪ ⱪilip, ɵz a’ililirini ⱪurux xəripini ata ⱪildi. Isra’illar dawamliⱪ kɵpiyip, tehimu küqəydi.
22 Buning bilən, Misir padixaⱨi pütün puⱪraliriƣa:
– Isra’illardin tuƣulƣan oƣul bowaⱪlarning ⱨəmmisini Nil dəryasiƣa taxlanglar, ⱪiz balilarnila tirik ⱪaldurunglar, – dəp əmr ⱪildi.
2 Musaning dunyaƣa kelixi
1 Isra’illarning Lawiy ⱪəbilisidiki bir kixi ɵz ⱪəbilisidin bolƣan birsigə nikaⱨlandi. 2 Ayali ⱨamilidar bolup, bir oƣul tuƣdi. Ana bowaⱪning qirayliⱪ ikənlikini kɵrüp, uni üq ay yoxurun saⱪlidi. 3 U balini zadi yoxuralmaydiƣan yərgə kəlgəndə, ⱪomuxtin bir sewət toⱪup, uni mom wə lay bilən suwap, su ɵtməs ⱪildi wə balini sewətkə selip, andin sewətni Nil dəryasi boyidiki ⱪomuxluⱪⱪa apirip, yoxurunqə suƣa ⱪoyuwətti. 4 Balining ⱨədisi ⱪandaⱪ əⱨwal yüz beridikin dəp, yiraⱪtin sewətni kɵzitip turdi.
5 Padixaⱨning ⱪizi dərya boyiƣa suƣa qɵmülgili kəldi. Uning kenizəkliri dərya boyida səylə ⱪilixⱪa baxlidi. Tuyuⱪsiz, məlikə ⱪomuxluⱪta bir sewətning turƣinini kɵrüp ⱪaldi-də, elip kelix üqün has kenizikini əwətti. 6 Məlikə sewətni eqip, bir oƣul bowaⱪning yiƣlap yatⱪinini kɵrdi. Məlikə uningƣa iq aƣritip:
– Bu qoⱪum bir Ibraniyning bowiⱪi, – dedi.
7 Bu qaƣda, bowaⱪning ⱨədisi kelip, məlikigə:
– Mən berip, Ibraniylar arisidin siz üqün bowaⱪni emitidiƣan bir inikana tepip keləymu? – dəp soridi.
8 Məlikə:
– Maⱪul, barƣin, – dedi. U berip, bowaⱪning ɵz anisini qaⱪirip kəldi. 9 Məlikə bu ayalƣa:
– Bowaⱪni ɵyünggə elip ketip, mən üqün emit. Ix ⱨəⱪⱪingni berimən, – dedi. Buning bilən, ayal bowaⱪni ɵyigə elip ketip emitti. 10 Bala heli qong bolƣanda, anisi uni məlikining aldiƣa elip bardi. Məlikə uni ɵz oƣli ⱪilip beⱪiwaldi wə “Mən uni sudin tartip qiⱪiriwalƣan” dəp, uningƣa Musa [Ibraniy tilidiki “tartip qiⱪirix” degən sɵz bilən aⱨangdax] degən isimni ⱪoydi.
Musaning Midyan dɵlitigə ⱪeqip ketixi
11 Musa qong bolƣandin keyin, Ibraniy ⱪerindaxlirini yoⱪlap berip, ularning eƣir əmgəklərgə seliniwatⱪanliⱪini ɵz kɵzi bilən kɵrdi. Arida, u bir Misirliⱪning Ibraniy ⱪerindaxliridin birini uruwatⱪanliⱪini kɵrüp, 12 ətrapiƣa ⱪarap “Baxⱪa adəm yoⱪⱪu” dəp oylap, ⱨeliⱪi Misirliⱪni ɵltürüp, ɵlükini ⱪumƣa kɵmüwətti. 13 Ətisi, Musa yənə sirtⱪa qiⱪip, ikki Isra’ilning bir-biri bilən uruxuwatⱪanliⱪini kɵrdi. U yolsizliⱪ ⱪilƣan birigə:
– Nemixⱪa ɵz ⱪerindixingni urisən? – dedi.
14 Ⱨeliⱪi kixi:
– Kim seni bizgə baxliⱪ yaki soraⱪqi bolsun dəptu!? Sən ⱨeliⱪi Misirliⱪni ɵltürginingdək əmdi menimu ɵltürməkqimu? – dedi. Musa bu gəpni anglap ⱪorⱪup ⱪaldi. U iqidə “Mening ⱪilƣan iximni baxⱪilar jəzmən bilip ⱪaptu” dəp oylidi.
15 Padixaⱨ bu ixtin həwər tepip, Musani ɵltürməkqi boldi. Biraⱪ, Musa uningdin ⱪeqip, Midyan degən dɵlətkə bardi.
Bir küni, u bir ⱪuduⱪning yeniƣa kelip olturdi. 16 Midyandiki bir roⱨaniyning yəttə ⱪizi bar idi. Ular da’im atisining ⱪoylirini suƣirix üqün bu ⱪuduⱪ bexiƣa kelip, su tartip, oⱪurlarni tolduruxatti. 17 Bundaⱪ waⱪitlarda, birⱪanqə padiqi kelip, ularni ⱪoƣliwetətti. Bu ⱪetim bolsa, Musa ularni ⱪoƣdidi wə ularƣa yardəmlixip su tartip bərdi. 18 Ular atisi Ri’u’elning yeniƣa ⱪaytip barƣinida, atisi ulardin:
– Bügün əjəb burunla ⱪaytip kəpsilərƣu? – dəp soridi. 19 Ular:
– Bir Misirliⱪ bizni padiqilarning bozək ⱪilixidin ⱪutuldurdi, ⱨətta biz üqün su tartip ⱪoylirimizni suƣirip bərdi, – dəp jawab berixti.
20 Atisi ⱪizliriƣa:
– U ⱪəyərdə ⱪaldi? Uni sirtta taxlap kəlgininglar nemisi? Uni biz bilən billə tamaⱪ yeyixkə qaⱪirip kelinglar, – dedi.
21 Musa Ri’u’elning təklipini ⱪobul ⱪildi wə ularning yenida turup ⱪaldi. Ri’u’el ⱪizi Zipporani uningƣa hotunluⱪⱪa bərdi. 22 Zippora bir oƣul tuƣdi. Musa “Mən yaⱪa yurttiki bir musapir idim” dəp, baliƣa Gerxom [“u yərdə yaⱪa yurtluⱪ” degən sɵz bilən aⱨangdax] degən isimni ⱪoydi.
23 Aridin uzun yillar ɵtkəndin keyin, Misir padixaⱨimu ɵldi. Isra’illar yənila eƣir əmgəklərdin ⱪattiⱪ azab qekip, Hudadin yardəm tiləp, nalə-pəryad kɵtürüxti. Ularning nalə-pəryad awazi Hudaƣa yətti. 24 Huda ularning nalə-pəryadlirini anglap, ɵzining ularning əjdadliridin bolƣan Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplar bilən tüzgən əⱨdisini esigə aldi. 25 U Isra’illarning eqinixliⱪ ⱨalitini kɵrüp, ularƣa intayin iq aƣritti.
3 Hudaning Musani qaⱪirixi
1 Musa ⱪeynatisi, Midyan roⱨaniysi Yitro (yənə bir ismi Ri’u’el)ning ⱪoyini baⱪatti. Bir küni, u padisini ⱨəydəp qɵlni kesip ɵtüp, Hudaning teƣi – Sinay teƣiƣa kəldi. 2 U yərdə Pərwərdigarning pərixtisi* Bu Hudaning ɵzini kɵrsitidu. tikənliktiki yalⱪunjap yeniwatⱪan ot iqidin Musaƣa tuyuⱪsiz kɵründi. Musa tikənliktə ot yeniwatⱪan bolsimu, tikənlikning kɵyüp kətməywatⱪanliⱪini kɵrdi. 3 U “Bu ajayip ixⱪu, tikənlik nemixⱪa kɵyüp kətməydiƣandu? Yeniƣa berip ⱪarap baⱪayqu!” dəp oylidi.
4 Musaning yeⱪinlap kəlginini kɵrgən Pərwərdigar tikənlikning iqidin:
– Musa! Musa! – dəp towlidi.
– Mana mən! – dəp jawab bərdi Musa.
5 Huda uningƣa:
– Bu yərgə yeⱪin kəlmə, qoruⱪliringni salƣin. Qünki, sən turuwatⱪan yər muⱪəddəstur. 6 Mən sening atang, xundaⱪla əjdadliring Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda bolimən, – dedi.
Buni angliƣan Musa Hudaƣa ⱪaraxⱪa petinalmay, yüzini etiwaldi.
7 Pərwərdigar uningƣa mundaⱪ dedi:
– Mən həlⱪim Isra’illarning Misirda harliniwatⱪanliⱪini kɵrdüm. Ularning əmgək nazarətqilirining zulmidin ⱪilƣan nalə-pəryadlirini anglidim. Ularning azab tartiwatⱪanliⱪini bilimən. 8 Xunga, mən ularni Misirliⱪlarning ⱪolidin ⱪutⱪuzup, süt bilən ⱨəsəl eⱪip turidiƣan bipayan munbət zeminƣa elip berix üqün qüxtüm. U yər Kən’anlar, Hitlar, Amorlar, Pərizzilər, Hiwlar wə Yibuslarning makanidur. 9 Həlⱪimning ⱪilƣan nalə-pəryadi ⱪuliⱪimƣa anglanmaⱪta. Misirliⱪlarning ularni ⱪandaⱪ əzgənlikimu kɵz aldimda turmaⱪta. 10 Xunga, əmdi seni Misir padixaⱨining aldiƣa əwətimən. Berip, ɵz həlⱪim bolƣan Isra’illarni Misirdin elip qiⱪ.
11 Lekin, Musa Hudaƣa:
– Mən Misir padixaⱨining aldiƣa berip, Isra’illarni Misirdin elip qiⱪalaydiƣan ⱪanqilik qong adəm idim? – dedi.
12 Huda uningƣa:
– Mən sanga yar bolimən. Sən Isra’illarni Misirdin elip qiⱪⱪandin keyin, silər bu taƣⱪa kelip manga ibadət ⱪilisilər. Mana bu mening seni əwətkənlikimning bəlgisi, – dedi.
13 – Mən berip, Isra’illarƣa: “Meni bu yərgə silərning əjdadliringlar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda əwətti” desəm, ular manga ixənməy: “Ⱪaysi Huda ⱨəⱪⱪidə sɵzləwatisən? Uning nam-xəripi nemə?” dəp sorisa, mən nemə dəymən? – dedi Musa.
14 Huda mundaⱪ dedi:
– Mən “Mənggü Bar Bolƣuqi”durmən. Sən berip, ularƣa: “Meni silərgə ‘Mənggü Bar Bolƣuqi’ əwətti” degin.
15 Huda Musaƣa yənə:
– Isra’illarƣa: “ ‘Mənggü Bar Bolƣuqi’, yəni əjdadliringlar Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda meni yeninglarƣa əwətti” degin. Bu, mening mənggülük namim. Əwladtin əwladⱪiqə muxu nam bilən əskə elinimən. 16 Sən berip Isra’illarning aⱪsaⱪallirini yiƣip, ularƣa: “Pərwərdigar, yəni silərning əjdadliringlar Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda manga kɵründi. U mening silərgə: ‘mən Misirliⱪlarning silərgə ⱪandaⱪ mu’amilə ⱪiliwatⱪanliⱪini kɵrdüm. 17 Mən silərni ularning zulmidin ⱪutulduruxⱪa wədə ⱪildim. Mən silərni süt bilən ⱨəsəl eⱪip turidiƣan zeminƣa, yəni Kən’anlar, Hitlar, Amorlar, Pərizzilər, Hiwlar wə Yibuslarning makaniƣa elip barimən’ dəp yətküzüxümni eytti” degin.
18 – Aⱪsaⱪallar sening sɵzliringni anglaydu. Andin keyin sən ular bilən birliktə Misir padixaⱨining aldiƣa berip, uningƣa ⱨəmminglar bir eƣizdin: “Pərwərdigar – Ibraniylar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda bizgə ayan boldi. Əmdi bizning üq künlük yolni besip, qɵl-bayawanƣa berip, Pərwərdigarimiz Hudaƣa ⱪurbanliⱪ ⱪiliximizƣa ijazət bərgəysiz” dənglar. 19 Manga məlumki, mən Misir padixaⱨini besim bilən məjbur ⱪilmiƣuqə, u silərgə ijazət bərməydu. 20 Xunga, mən ɵz ⱪudritimni ixⱪa selip, həlⱪi’aləm aldida ⱨər hil mɵjizilirimni kɵrsitix arⱪiliⱪ Misirliⱪlarni jazalaymən. Xuning bilən, Misir padixaⱨi silərni u yərdin qiⱪiriwetidu.
21 Silər Misirdin qiⱪidiƣan waⱪtinglarda, mən Misirliⱪlarni silərgə meⱨribanliⱪ kɵrsitidiƣan ⱪilimən. Xunga, silər u yərdin qiⱪⱪanda, ⱪuruⱪ ⱪol qiⱪmaysilər. 22 Isra’il ayallarning ⱨəmmisi Misirliⱪ ⱪoxniliri wə ⱪoxnilirining meⱨmanliridin altun-kümüxtin yasalƣan zinnət buyumlar wə kiyim-keqəklərni tələp ⱪilidu. Bu nərsilər bilən baliliringlarni yasandurisilər. Mana xundaⱪ ⱪilip, Misirliⱪlarning bayliⱪlirini tartiwalƣan bolisilər, – dedi.
4 Hudaning Musaƣa alaⱨidə iⱪtidar ata ⱪilixi
1 Biraⱪ, Musa Pərwərdigarƣa:
– Isra’illar manga ixənməy, sɵzümgə ⱪulaⱪ salmay, manga: “Pərwərdigar sanga əsla kɵrünmidi” desə, ⱪandaⱪ ⱪilimən, – dedi.
2 Pərwərdigar uningdin:
– Ⱪolungdiki nemə? – dəp soridi.
– Tayaⱪ, – dəp jawab bərdi u.
3 Pərwərdigar uningƣa:
– Tayaⱪni yərgə taxla, – dəp buyrudi. Musa uni yərgə taxliwidi, u yilanƣa aylandi. Musa uningdin ⱪaqti. 4 Pərwərdigar Musaƣa yənə:
– Yilanning ⱪuyruⱪini tut, – dəp buyrudi. Musa yilanning ⱪuyruⱪini tutuwidi, yilan yənə tayaⱪⱪa aylinip kətti. 5 Pərwərdigar uningƣa:
– Mana bu Isra’illarni Pərwərdigarning, yəni ularning əjdadliri Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplar etiⱪad ⱪilip kəlgən Hudaning sanga kɵrüngənlikigə ixəndüridu, – dedi.
6 Pərwərdigar Musaƣa yənə:
– Əmdi ⱪolungni ⱪoynungƣa sal, – dedi. Musa ⱪolini ⱪoyniƣa selip qiⱪirip ⱪariwidi, ⱪolini mahaw ⱪaplap kətkənidi. 7 Andin, Pərwərdigar:
– Ⱪolungni yənə ⱪoynungƣa sal, – dedi. Musa ⱪolini ⱪoyniƣa selip qiⱪiriwidi, ⱪoli əsligə kelip, bədinining baxⱪa jayliriƣa ohxax ⱨalətkə kəlgənidi. 8 Pərwərdigar sɵzini dawamlaxturup:
– Əgər ular sanga ixənmisə yaki dəsləpki mɵjizidin keyin yənila ⱪayil bolmisa, keyinki mɵjizə bəlkim ularni ⱪayil ⱪilidu. 9 Əgər bu ikki mɵjizimu ularni ⱪayil ⱪilalmisa wə ularni sɵzünggə ⱪulaⱪ salduralmisa, u qaƣda sən Nil dəryasining süyidin bir’az elip, ⱪuruⱪ yərgə tɵk. Sən xundaⱪ ⱪilƣiningda, su ⱪanƣa aylinidu, – dedi.
10 Lekin, Musa:
– I Igəm, meni əyibkə buyruma, mən əzəldinla sɵzmən əməsmən. Sən mən bilən sɵzləxkəndin keyinmu yənə xu, mən mana muxundaⱪ tili eƣir adəmmən, – dedi.
11 Pərwərdigar uningƣa:
– Adəmgə sɵzləx Ⱪabiliyitini bərgən kim? Uni sɵzliyələydiƣan-sɵzliyəlməydiƣan, angliyalaydiƣan-angliyalmaydiƣan, kɵrələydiƣan-kɵrəlməydiƣan ⱪilƣan mən Pərwərdigar əməsmu? 12 Sən beriwər, mən sanga sɵzmənlik ata ⱪilimən. Nemə deyixing kerəklikini mən sanga ɵgitimən, – dedi.
13 Lekin, Musa jawabən:
– I Igəm, mən səndin ɵtünüp ⱪalay, ɵzüng ihtiyar ⱪilƣan baxⱪa birsini əwətkin, – dedi.
14 Bu sɵzni angliƣan Pərwərdigar Musaƣa ƣəzəplinip:
– Sən bilən bir Lawiy ⱪəbilisidin bolƣan Ⱨarun isimlik bir akang barƣu. Uning natiⱪ ikənlikini bilimən. U seni ⱪarxi elix üqün alliⱪaqan yolƣa qiⱪti. U seni kɵrsə huxal bolup ketidu. 15 Sən deməkqi bolƣanliringni uningƣa eyt. Mən sanga wə uningƣa sɵzmənlik ata ⱪilimən. Mən ⱨər ikkinglarning nemə ⱪilixinglar kerəklikini silərgə ɵgitimən. 16 U sening aƣzing bolup, sanga wakalitən halayiⱪⱪa sɵz ⱪilidu. Sən bolsang huddi Hudaƣa ohxax uningƣa uning nemə dəydiƣanliⱪini ɵgitisən. 17 Bu tayaⱪni eliwal. Qünki, sən uning bilən mɵjizə kɵrsitisən, – dedi.
Musaning Misirƣa ⱪaytixi
18 Xuning bilən, Musa ⱪeynatisi Yitroning yeniƣa ⱪaytip kelip, uningƣa:
– Mening Misirƣa ⱪaytip, uruⱪ-tuƣⱪanlirimning tehiqə ⱨayat yaki ⱨayat əməslikini kɵrüxümgə ijazət bərgəysiz, – dedi. Yitro uning təlipigə ⱪoxulup, uningƣa aⱪ yol tilidi.
19 Musa tehi Midyandiki waⱪtida, Pərwərdigar uningƣa:
– Sən Misirƣa ⱪaytip kət! Qünki, seni ɵltürməkqi bolƣan adəm ɵldi, – degənidi. 20 Xuning bilən, Musa ayali wə balilirini exəkkə mindürüp, Misirƣa ⱪarap yolƣa qiⱪti. U Huda uningƣa eliwelixni buyruƣan tayaⱪni ⱪoliƣa eliwaldi.
21 Pərwərdigar Musaning esigə selip yənə mundaⱪ dedi:
– Misirƣa ⱪaytip barƣiningdin keyin, Misir padixaⱨining aldida mən seni ⱪadir ⱪilƣan ⱨər hil mɵjizilərni qoⱪum kɵrsətkin. Lekin, mən uni həlⱪingni ⱪoyup bərməydiƣan jaⱨil ⱪilimən. 22 U qaƣda, sən Misir padixaⱨiƣa: “Pərwərdigar: ‘Isra’il həlⱪi mening tunji oƣlum. 23 Oƣlumni manga ibadət ⱪilixⱪa berixtin tosma. Rət ⱪilidiƣan bolsang, sening tunji oƣlungni ɵltürimən’ dəydu” degin.
24 Musa Misirƣa ⱪaytix yolidiki bir ⱪonalƣuda Pərwərdigar uningƣa yoluⱪup, uning jenini almaⱪqi boldi. 25 Xunga, Musaning ayali Ziporə bir parqə ɵtkür ⱪirliⱪ taxni ⱪoliƣa elip, oƣlining hətnilikini kesip, uni Musaning putliriƣa təgküzüp:
– Sən ⱨəⱪiⱪətən tɵkülgən ⱪan arⱪiliⱪ ⱪutuldurulƣan erimsən, – dedi. 26 (Ziporə oƣlini hətnə ⱪilƣanliⱪtin Musani “Tɵkülgən ⱪan arⱪiliⱪ ⱪutuldurulƣan erim” dedi.) Xuning bilən, Pərwərdigar Musani aman ⱪaldurdi.
27 Xu waⱪitlarda Pərwərdigar Ⱨarunƣa:
– Sən qɵl-bayawanƣa berip, Musani kütüwal, – degənidi. Ⱨarun yol yürüp Hudaning teƣiƣa yətkəndə, Musa bilən kɵrüxti wə uni sɵydi. 28 Musa Pərwərdigarning ɵzigə eytⱪan ⱨəmmə sɵzliri wə Misirda kɵrsitixkə buyruƣan barliⱪ mɵjizilər ⱨəⱪⱪidə Ⱨarunƣa sɵzləp bərdi.
29 Xundaⱪ ⱪilip, Musa bilən Ⱨarun ikkiylən Misirƣa berip, Isra’il aⱪsaⱪallirining ⱨəmmisini yiƣdi. 30 Ⱨarun Pərwərdigarning Musaƣa eytⱪan ⱨəmmə sɵzlirini ularƣa yətküzdi ⱨəm kɵpqilikning aldida mɵjizilərni kɵrsətti. 31 Aⱪsaⱪallar uning sɵzlirigə ixəndi. Ular Pərwərdigarning ɵzlirigə kɵngül bɵlgənlikini wə zulum iqidiki ⱨayatiƣa nəzər salƣanliⱪini angliƣan ⱨaman, baxlirini egip Hudaƣa səjdə ⱪilixti.
5 Musa wə Ⱨarunning Misir padixaⱨi bilən kɵrüxüxi
1 Xuningdin keyin, Musa bilən Ⱨarun Misir padixaⱨi bilən kɵrüxüp:
– Pərwərdigar, yəni Isra’illar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda sizgə: “Həlⱪimning mən üqün ⱨeyt ɵtküzgili qɵl-bayawanƣa berixiƣa yol ⱪoy” dəydu, – dedi.
2 Misir padixaⱨi ularƣa:
– Meni sɵzigə ita’ət ⱪildurup, Isra’il həlⱪini ⱪoyup bərgüzgüdək ⱪandaⱪ Pərwərdigar ikən u? Mən Pərwərdigarni tonumaymən. Isra’illarnimu ⱪoyup bərməymən, – dedi.
3 Musa bilən Ⱨarun:
– Ibraniylar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda bizgə ayan boldi. Əmdi bizning üq künlük yol besip, qɵl-bayawanƣa berip, Pərwərdigarimiz Hudaƣa ⱪurbanliⱪ ⱪiliximizƣa ijazət bərsingiz. Bolmisa, u bizni kesəllik wə urux bilən ⱨalak ⱪilixi mumkin, – dedi.
4 Misir padixaⱨi Musa bilən Ⱨarunƣa:
– Bu nemə degininglar! Həlⱪning ixiƣa dəhli yətküzgininglar nemisi? Berip ixinglarni ⱪilinglar! 5 Isra’illarning sani naⱨayiti kɵp. Silər ularning wəzipilirini orunlixiƣa tosⱪunluⱪ ⱪiliwatisilər, – dedi.
6 Padixaⱨ xu künila Misirliⱪ əmgək nazarətqiliri bilən ularning ⱪol astidiki Isra’il ix baxqiliriƣa buyruⱪ qüxürüp:
7 – Bundin keyin, Isra’illarƣa kesək ⱪuyuxⱪa burunⱪidək saman yiƣip bərmənglar! Samanni ɵzliri yiƣsun. 8 Lekin, ular kesək sanini burunⱪidəkla orundisun. Bu sanni keməytixinglarƣa ⱪət’iy bolmaydu. Ular ⱨurun, ularning: “Hudayimiz üqün ⱪurbanliⱪ ⱪilƣili beriximizƣa ijazət bərgəysiz” deyixining səwəbimu dəl xu! 9 Ularni tehimu eƣir ixlarƣa selinglar. Bundaⱪ ⱪilsanglar, ular tinim tapmastin ixləp, yalƣan gəplərgə ⱪulaⱪ selixⱪa waⱪitmu qiⱪiralmaydu, – dedi.
10 Misirliⱪ əmgək nazarətqiliri bilən ularning ⱪol astidiki Isra’il ix baxqiliri berip, Isra’illarƣa:
– Padixaⱨ bizgə: “Bundin keyin, Isra’illarƣa saman bərmənglar, 11 ⱪəyərdə saman bolsa, xu yərdin ɵzliri əkəlsun. Biraⱪ, kesəkning sanidin birnimu keməytmənglar” dəydu, – dedi. 12 Buning bilən, Isra’illar pütün Misirning ⱨəmmə jayliriƣa berip, engiz samini toplaydiƣan boldi. 13 Əmgək nazarətqiliri bolsa ⱨər küni ularni: “Burun silərgə saman berilgən waⱪittikidəkla kɵp kesək ⱪuyisilər” dəp ⱪistidi.
14 Əmgək nazarətqiliri Misirliⱪlar təripidin təyinləngən Isra’il ix baxqilirini ⱪamqilap, ularni:
– Nemixⱪa tünügün wə bügün ⱪullarƣa burunⱪidək sanda kesək ⱪuydurmidinglar? – dəp soraydiƣan boldi.
15 Xunga, bu ix baxqiliri Misir padixaⱨining aldiƣa berip:
– Janabi aliyliri, ⱪulliriƣa nemixⱪa mundaⱪ mu’amilə ⱪilidila? 16 Ⱪulliriƣa saman yətküzüp berilməywatidu, lekin biz yənila burunⱪi sanda kesək ⱪuyuxⱪa buyruluwatimiz. Ⱨazir ⱪulliri tayaⱪ yəwatidu. Əməliyəttə, bular silər Misirliⱪlarning hataliⱪi, – dəp nalə ⱪilixti.
17 Padixaⱨ ularƣa:
– Ⱨərⱪaysing ⱨurun, ⱨurun nemilərsən! “Pərwərdigarimiz üqün ⱪurbanliⱪ ⱪilip kelixkə ijazət bərgəyla” deyixkənliringning səwəbimu xu. 18 Dərⱨal ⱪaytip berip ixingni ⱪilix! Ⱨərⱪaysingƣa berilidiƣan saman yoⱪ. Kesəkni yənila burunⱪidək sanda tapxuruxisən, – dedi.
19 Kesək sanining keməytilməydiƣanliⱪini angliƣan Isra’il ix baxqiliri bexiƣa qong bala-ⱪazaning kəlgənlikini bilixti. 20 Ular padixaⱨning yenidin qiⱪip, taxⱪirida ɵzlirini kütüp turuwatⱪan Musa bilən Ⱨarunƣa:
21 – Silərning nemə ⱪiliwatⱪanliⱪinglarƣa Pərwərdigar guwaⱨ. U silərning ədibinglarni bərsun. Silər bizni padixaⱨ wə uning əməldarlirining aldida yər bilən yəksan ⱪildinglar. Ularƣa bizni ɵltürüxkə baⱨanə tepip bərdinglar, – dedi.
Hudaning Isra’illarni azad ⱪilixⱪa wədə ⱪilixi
22 Buning bilən, Musa Pərwərdigarning aldiƣa berip:
– I Igəm, ɵz həlⱪingni nemixⱪa bundaⱪ horlaysən? Meni bu yərgə nemixⱪa əwətting? 23 Mən padixaⱨning aldiƣa berip sening sɵzliringni yətküzgəndin beri, u həlⱪinggə tehimu zulum salidiƣan boldi. Əmma, sən ularni ⱨərgiz ⱪutⱪuzmiding! – dedi.
6
1 Pərwərdigar Musaƣa:
– Əmdi sən mening padixaⱨⱪa ⱪilidiƣanlirimni kɵrisən. U mening zor ⱪudritimning təsiri bilən Isra’illarni ⱪoyup beridu, ⱨətta ularni zeminidin ⱪoƣlap qiⱪiriwetidu, – dedi.
2 Huda Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Mən Pərwərdigardurmən. 3 Mən burun əjdadliring Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplarƣa ⱨəmmigə ⱪadir Huda bolup kɵründüm. Lekin, mən ɵzümni ularƣa “Mənggü Bar Bolƣuqi” degən namim arⱪiliⱪ axkarilimidim. 4 Mən ular bilən əⱨdə tüzüp, ular əyni waⱪitta musapir bolup turuwatⱪan Kən’an zeminini ularƣa berixkə wədə ⱪilƣanidim. 5 Ⱨazir mən Isra’illarning Misirliⱪlarning zulmidin ⱪilƣan dad-pəryadlirini anglap, ɵz əⱨdəmni esimgə aldim. 6 Xunga, sən berip, Isra’illarƣa munu sɵzlirimni yətküz: “Mən Pərwərdigardurmən. Mən silərni Misirliⱪlarning eƣir əmgəkliridin azad ⱪilimən, silərni ⱪulluⱪtin ⱨɵrlükkə erixtürimən. Mən zor ⱪudritimni kɵrsitip silərni ⱪutⱪuzimən, Misirliⱪlarni ⱪattiⱪ jazalaymən. 7 Silərni ɵz həlⱪim ⱪilimən. Mən silərning Hudayinglar bolimən. Misirliⱪlarning ⱪulluⱪidin ⱪutulƣan waⱪtinglarda, bu ixni mening – Pərwərdigaringlar bolƣan Hudaning ⱪilƣanliⱪini bilisilər. 8 Mən silərni, əjdadliringlardin Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplarƣa berixkə ⱪəsəm ⱪilƣan zeminƣa elip barimən. U yərni silərgə zeminliⱪⱪa berimən. Mən Pərwərdigardurmən.”
9 Musa bu sɵzlərni Isra’illarƣa yətküzdi, lekin eƣir ⱪulluⱪ azabidin roⱨsizlanƣan Isra’illar uning sɵzigə ⱪulaⱪ salmidi.
10 Pərwərdigar Musaƣa yənə:
11 – Sən padixaⱨning yeniƣa berip, uningƣa Isra’illarning Misirdin qiⱪip ketixigə yol ⱪoyuxni eytⱪin, – dedi.
12 Musa Pərwərdigarning aldida:
– Sɵzümgə Isra’illar ⱪulaⱪ salmiƣan yərdə, Misir padixaⱨi ⱪandaⱪmu ⱪulaⱪ salsun. Uning üstigə, mən bir tili eƣir adəm tursam! – dəp jawab ⱪayturdi.
13 Biraⱪ, Pərwərdigar Musa bilən Ⱨarunƣa:
– Silər berip, Isra’illar bilən Misir padixaⱨiƣa: “Huda bizgə: ‘isra’illarni Misirdin elip qiⱪinglar’ dəp əmr ⱪildi” dənglar, – dəp buyrudi.
Musa bilən Ⱨarunning əjdadliri
14 Tɵwəndikilər bir ⱪisim Isra’il ⱪəbililirining a’ilə baxliⱪliri.
Yaⱪupning tunji oƣli Rubenning oƣulliri:
Hanok, Pallu, Həzron wə Karmi.
Ulardin Ruben ⱪəbilisining tarmaⱪ jəmətliri məydanƣa kəldi.
15 Ximonning oƣulliri:
Yemu’il, Yamin, Oⱨad, Yakin, Zohar wə Kən’anliⱪ ayalidin bolƣan Xa’ul.
Ulardin Ximon ⱪəbilisining tarmaⱪ jəmətliri məydanƣa kəldi.
16 Lawiyning Gerxon, Ⱪoⱨat wə Mirari isimlik üq oƣli bolup, ular Lawiy ⱪəbilisidiki tarmaⱪ jəmətlərning atiliri idi. Lawiy bir yüz ottuz yəttə yil ɵmür kɵrdi. 17 Gerxonning Libni wə Xim’i isimlik ikki oƣli bolup, ulardin Lawiy ⱪəbilisining tarmaⱪ jəmətliri barliⱪⱪa kəldi. 18 Ⱪoⱨatning Amram, Yiⱬar, Ⱨibron wə Uzzi’el isimlik oƣulliri bolup, Ⱪoⱨat bir yüz ottuz üq yil ɵmür kɵrdi. 19 Mirarining Mahli wə Muxi isimlik ikki oƣli bar idi.
Yuⱪiriⱪilar Lawiy ⱪəbilisining tarmaⱪ jəmətliridur.
20 Amram ɵz ⱨammisi Yokəbədni əmrigə alƣanidi. U Ⱨarun bilən Musani tuƣdi. Amram bir yüz ottuz yəttə yil ɵmür kɵrdi. 21 Yiⱬarning Koraⱨ, Nəfəg wə Zikri isimlik üq oƣli bar idi. 22 Uzzi’elning Mixa’el, Əlzafan wə Sitri isimlik üq oƣli bar idi.
23 Ⱨarun Nahxonning singlisi, Amminadabning ⱪizi Əlixəbani əmrigə aldi. Əlixəba Ⱨarunƣa Nadab, Abiⱨu, Əl’azar wə Itamar isimlik tɵt oƣul tuƣup bərdi. 24 Koraⱨtin Assir, Əlⱪana, Abi’asaf isimlik üq oƣul tɵrəldi. Ular Koraⱨ ⱪəbilisidiki tarmaⱪ jəmətlərning atiliri boldi. 25 Ⱨarunning oƣli Əl’azar Puti’elning ⱪizliridin birni əmrigə aldi. U Pinihasni tuƣdi.
Mana bular Lawiy ⱪəbilisining a’ilə baxliⱪliri.
26 Pərwərdigar təripidin “Isra’illarning ⱨərⱪaysi ⱪəbililirini top-topi bilən Misirdin elip qiⱪinglar” dəp əmr ⱪilinƣanlar dəl muxu Ⱨarun bilən Musa idi. 27 Misir padixaⱨidin Isra’illarni ⱪoyup berixni tələp ⱪilƣanlarmu mana muxu Musa bilən Ⱨarundur.
Ⱨarunning Musaƣa wakalitən sɵzlixi
28 Pərwərdigar Misirda Musaƣa sɵzligən waⱪitta, uningƣa:
29 – Mən Pərwərdigardurmən. Sanga ⱪilƣan sɵzlirimning ⱨəmmisini Misir padixaⱨiƣa yətküzgin, – degənidi.
30 Lekin, Musa:
– Mən ya sɵzmən bolmisam, padixaⱨ mening sɵzümgə ⱪandaⱪmu ⱪulaⱪ salsun? – dəp jawab bərgənidi.
7
1 U waⱪitta, Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ degənidi:
– Mən seni padixaⱨ aldida huddi Hudadək ⱪilimən. Akang Ⱨarun bolsa sening pəyƣəmbiring bolup, sɵzliringni padixaⱨⱪa yətküzidu. 2 Mən sanga tapiliƣan sɵzlərning ⱨəmmisini Ⱨarunƣa yətküz. Ⱨarun bolsa padixaⱨⱪa Isra’illarni uning məmlikitidin qiⱪip ketixkə yol ⱪoyuxni eytsun. 3 Lekin, mən padixaⱨni jaⱨillaxturimən. Buning bilən, mən mɵjizə wə karamətlirimni Misirda kɵpləp kɵrsitələymən. 4 Xundaⱪtimu, u yənila sɵzüngni anglimaydu. Xunga, mən ⱪudritimni kɵrsitip, Misirliⱪlarƣa eƣir jazalarni berimən wə Isra’illarning ⱨərⱪaysi ⱪəbililirini top-topi bilən Misirdin elip qiⱪimən. 5 Mən ⱪudritimni kɵrsitip ularni jazalap, Isra’illarni ularning yurtidin elip qiⱪⱪan waⱪtimdila, ular mening Pərwərdigar ikənlikimni tonup yetidu.
6 Pərwərdigar ularƣa ⱪandaⱪ əmr ⱪilƣan bolsa, Musa bilən Ⱨarun dəl xundaⱪ ix kɵrdi. 7 Ular padixaⱨⱪa sɵzligən waⱪtida, Musa səksən yax, Ⱨarun bolsa səksən üq yaxta idi.
Ⱨarunning tayiⱪi
8 Pərwərdigar Musa bilən Ⱨarunƣa:
9 – Padixaⱨ silərgə: “Ɵzünglarning Huda təripidin əwətilgənlikinglarni bir mɵjizə arⱪiliⱪ ispatlanglar” dəydu. U qaƣda sən Musa, Ⱨarunƣa: “Tayiⱪingni padixaⱨning aldiƣa taxla” degin. Tayaⱪ yilanƣa aylinidu, – dedi.
10 Musa bilən Ⱨarun padixaⱨning aldiƣa berip, Pərwərdigarning əmri boyiqə ix kɵrdi. Ⱨarun tayiⱪini padixaⱨ bilən əməldarlarning aldiƣa taxliwidi, tayaⱪ yilanƣa aylandi. 11 Padixaⱨ dərⱨal ɵzining alimlirini wə seⱨirgərlirini yiƣdi. Ular seⱨir ixlitip, xuningƣa ohxax ixni ⱪildi. 12 Ularning ⱨərbiri ⱪolidiki tayaⱪni yərgə taxliwidi, ularmu yilanƣa aylinip kətti. Lekin, Ⱨarunning yilini ularning yilanlirini yutuwətti. 13 Əmma, padixaⱨ dəl Pərwərdigar eytⱪandək jaⱨilliⱪ ⱪilip, Musa bilən Ⱨarunning sɵzini anglimidi.
Ⱪan apiti
14 Pərwərdigar Musaƣa:
– Misir padixaⱨi tolimu jaⱨil. U Isra’il həlⱪini ⱪoyup berixni halimaydu. 15 Ətə ətigəndə, u Nil dəryasiƣa baridu. Sən dərya boyida kütüp turup, uning bilən kɵrüx. Yilanƣa aylanƣan ⱨeliⱪi tayiⱪingni ⱪolungƣa eliwal. 16 Sən uningƣa mundaⱪ degin: “Pərwərdigar – Ibraniylar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda meni sizgə: ‘ɵz həlⱪimning manga ibadət ⱪilix üqün qɵl-bayawanƣa berixiƣa yol ⱪoy’ deyixkə əwətti. Siz baxtin-ahir ⱪulaⱪ salmay kəldingiz. 17 Xunga, Pərwərdigar: ‘sən əmdi mening ⱪilƣan ixlirimdin mening kim ikənlikimni biliwal’ dəydu. Ⱪarang, mən ⱪolumdiki tayaⱪni dəryadiki suƣa ursam, su ⱪanƣa aylinidu. 18 Beliⱪlar tamamən ɵlidu. Dərya sesip ketidu. Misirliⱪlar dərya süyidin səskinip, uni iqəlməydiƣan bolup ⱪalidu.” – dedi.
19 Pərwərdigar Musaƣa yənə:
– Sən Ⱨarunƣa: “Tayiⱪingni al. Ⱪolungni Misirdiki ⱨərⱪaysi dərya, ɵstəng, sazliⱪ wə kɵllərgə ⱪaritip uzat. Bu qaƣda, Misirning ⱨəmmə yeridiki sular, ⱨətta soƣa wə tax küplərning iqidiki sularmu ⱪanƣa aylinidu” degin, – dedi.
20 Musa bilən Ⱨarun Pərwərdigar tapiliƣan ixlarni bəja kəltürdi. Padixaⱨ wə uning əməldarlirining aldida Musa tayaⱪni kɵtürüp, dərya süyigə uruwidi, dərya süyi Xu’an ⱪanƣa aylandi. 21 Dəryadiki beliⱪlar ɵldi. Dərya süyi sesiⱪ purap, Misirliⱪlar bu suni iqəlməydiƣan bolup ⱪaldi. Misirning ⱨəmmə yerini ⱪan ⱪaplidi.
22 Biraⱪ, padixaⱨning seⱨirgərlirimu seⱨir arⱪiliⱪ ohxax ixni ⱪildi. Nətijidə, dəl Pərwərdigar eytⱪandək, padixaⱨ burunⱪidək jaⱨilliⱪ ⱪilip, Musa bilən Ⱨarunning sɵzini anglaxni rət ⱪildi 23 wə burulupla ordiƣa kirip kətti. U bu ixⱪa ⱪilqə əⱨmiyət bərmidi. 24 Misirliⱪlarning ⱨəmmisi Nil dəryasi süyini iqəlməydiƣan bolup ⱪalƣaqⱪa, iqidiƣan su izdəp, dərya ətraplirini kolidi.
25 Pərwərdigar dərya süyini ⱪanƣa aylandurup, aridin bir ⱨəptə ɵtti.
8 Paⱪa apiti
1 Uningdin keyin, Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Sən yənə Misir padixaⱨining aldiƣa berip uningƣa: “Pərwərdigar: ‘ɵz həlⱪimning manga ibadət ⱪilix üqün qɵl-bayawanƣa berixiƣa yol ⱪoy. 2 Əgər yənə rət ⱪilsang sanga eytip ⱪoyayki, pütün dɵlitingni jazalap, zeminingning ⱨəmmə yerini paⱪa bilən tolduruwetimən. 3 Nil dəryasi paⱪiƣa tolup ketidu. Paⱪilar dəryadin qiⱪip ordangƣa, ⱨujrangƣa, ⱨətta orun-kɵrpiliringgə kiridu. Əməldarliringning wə puⱪraliringning ɵylirigə, ⱨətta oqaⱪliriƣa, təngnilirining iqigimu kiriwalidu. 4 Sening uqangƣa, əməldarliringning wə puⱪraliringning uqisiƣimu yamixidu’ dəydu” dəp yətküzgin.
5 Pərwərdigar Musaƣa yənə:
– Sən Ⱨarunƣa: “Tayaⱪ alƣan ⱪolungni Misirdiki dərya, ɵstəng, sazliⱪ wə kɵllərgə ⱪaritip uzat. Misir zeminini paⱪilar bilən ⱪaplitiwət” dəp eytⱪin, – dedi. 6 Buning bilən, Ⱨarun ⱪolini Misirning suliriƣa ⱪaritip uzitiwidi, paⱪilar qiⱪip Misir zeminini ⱪaplidi.
7 Biraⱪ, Misirdiki seⱨirgərlərmu seⱨir ixlitip, ohxax ixni ⱪilip Misir zeminiƣa paⱪa qiⱪardi.
8 Padixaⱨ Musa bilən Ⱨarunni qaⱪirtip, Musaƣa:
– Pərwərdigardin u paⱪilarni məndin wə Misir həlⱪidin yiraⱪlaxturuxni tiləp du’a ⱪil. Andin, həlⱪingning Pərwərdigarƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilix üqün berixiƣa yol ⱪoyimən, – dedi.
9 Musa jawabən:
– Bolidu, siz bir waⱪit bəlgiləng. Mən sizgə, əməldarliringizƣa wə puⱪraliringizƣa du’a ⱪilay. Xu qaƣda, paⱪilarning ⱨəmmisi silərdin wə ɵyliringlardin ayrilidu. Pəⱪət Nil dəryasidiki paⱪilardin baxⱪa paⱪilarning ⱨəmmisi yoⱪilidu, – dedi.
10 Padixaⱨ uningƣa:
– Ətila du’a ⱪil, – dedi.
Musa:
– Sizning deginingizdək bolsun. Buning bilən, siz Pərwərdigarimiz Hudadin baxⱪa ⱨeqⱪandaⱪ Hudaning yoⱪluⱪini biling. 11 Paⱪilar sizdin, ordingizdin, əməldarliringizdin wə baxⱪa puⱪraliringizdin ayrilidu. Pəⱪət Nil dəryasidila paⱪa ⱪalidu, – dedi. 12 Xuningdin keyin, Musa bilən Ⱨarun Misir padixaⱨining yenidin qiⱪixti. Musa Pərwərdigardin Misir padixaⱨliⱪiƣa qüxürgən paⱪilarni yoⱪitixni tiləp, du’a ⱪilip yalwurdi. 13 Pərwərdigar Musaning du’asini ijabət ⱪildi. Ɵy, ⱨoyla wə etizlardiki paⱪilarning ⱨəmmisi ɵlüp tügidi. 14 Misirliⱪlar paⱪa ɵlüklirini dɵwə-dɵwə ⱪilip topliƣanidi, pütün dɵlət sesiⱪqiliⱪⱪa toldi. 15 Biraⱪ dəl Pərwərdigar eytⱪandək, paⱪilarning tamamən ɵlgənlikini kɵrgən padixaⱨ jaⱨilliⱪ ⱪilip, Musa bilən Ⱨarunning sɵzigə ⱪulaⱪ salmidi.
Paxa apiti
16 Pərwərdigar Musaƣa:
– Ⱨarunƣa: “Tayiⱪingni yərdiki topiƣa ur. Qang-tozanlar paxilarƣa aylinip, pütün Misirni ⱪaplaydu” degin, – dedi. 17 Ular Pərwərdigarning deginidək ⱪilixti. Ⱨarun tayiⱪini yərdiki topiƣa uruwidi, qang-tozanlar paxilarƣa aylinip, adəm wə ⱨaywanlarning bədinini ⱪaplap kətti. Misir zeminidiki qang-tozanlarning ⱨəmmisi paxiƣa aylinip kətti.
18 Seⱨirgərlərmu ɵz seⱨirliri bilən paxa pəyda ⱪilmaⱪqi bolƣan bolsimu, lekin bu ix ularning ⱪolidin kəlmidi. Adəm wə ⱨaywanatlarning bədinini paxa ⱪaplap kətti. 19 Seⱨirgərlər padixaⱨⱪa:
– Bu ixni Huda ⱪildi! – deyixti. Biraⱪ dəl Pərwərdigar eytⱪandək, padixaⱨ jaⱨilliⱪ ⱪilip, Musa bilən Ⱨarunning sɵzigə ⱪulaⱪ salmidi.
Qiwin apiti
20 Andin, Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Ətə tang səⱨərdila ornungdin turup, padixaⱨ dərya boyiƣa qiⱪⱪanda uning bilən kɵrüx wə uningƣa: “Pərwərdigar: ‘Həlⱪimning manga ibadət ⱪilix üqün berixiƣa yol ⱪoy. 21 Seni agaⱨlandurup ⱪoyayki, əgər sən mening həlⱪimni ⱪoyup bərməydiƣan bolsang, sanga, əməldarliring wə puⱪraliringƣa qiwinlar topi əwətimən. Ɵyliringlar qiwingə tolidu wə ⱨəmmə yərni qiwin ⱪaplaydu. 22 Lekin, mening həlⱪim Isra’illar yaxawatⱪan Goxən wilayitining əⱨwalini baxⱪiqə ⱪilimən. U yər qiwinlar topidin haliy bolidu. Buning nətijisidə, mening – Pərwərdigarning bu dɵləttimu ⱪudrətlik ikənlikimni bilisən. 23 Mən ɵz həlⱪimni sening həlⱪingdin pərⱪləndürimən. Bu mɵjizə ətə kɵrülidu’ dəydu” dəp yətküzgin. 24 Pərwərdigar deginini ⱪildi. Top-top qiwinlar padixaⱨning ordisiƣa wə əməldarlirining ɵylirigə besip kirip, pütün Misir zeminini harab ⱪiliwətti.
25 Padixaⱨ Musa bilən Ⱨarunni qaⱪirtip, ularƣa:
– Barsanglar beringlar! Biraⱪ, Hudayinglarƣa ⱪilidiƣan ⱪurbanliⱪni muxu dɵlət iqidə ⱪilinglar! – dedi.
26 Lekin, Musa:
– Bundaⱪ ⱪilix toƣra bolmaydu. Qünki, Pərwərdigar üqün ⱪilidiƣan ⱪurbanliⱪlirimiz Misirliⱪlarni yirgəndüridu. Əgər biz Misirliⱪlarning kɵz aldida ularni yirgəndüridiƣan ⱪurbanliⱪlarni ⱪilsaⱪ, ular bizni qalma-kesək ⱪilidu! 27 Biz Pərwərdigarimiz Hudaning əmr ⱪilƣinidək üq künlük yolni besip, qɵl-bayawanƣa berip, andin uningƣa ⱪurbanliⱪ ⱪiliximiz kerək, – dedi.
28 Padixaⱨ uningƣa:
– Qɵl-bayawanƣa berip, Pərwərdigaringlar Hudaƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilixinglarƣa ijazət berəy, lekin anqə yiraⱪⱪa kətmənglar. Mən üqünmu du’a ⱪilinglar, – dedi.
29 Musa jawabən:
– Mən yeningizdin qiⱪipla Pərwərdigarƣa du’a ⱪilay. Qiwinlar topi ətila sizdin, əməldarliringiz wə puⱪraliringizdin ayrilsun. Lekin, siz bizni aldap, Pərwərdigarƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilixⱪa beriximizƣa tosⱪunluⱪ ⱪilmasliⱪingiz kerək, – dedi.
30 Xuningdin keyin, Musa Misir padixaⱨining yenidin qiⱪip, Pərwərdigarƣa du’a ⱪildi. 31 Pərwərdigar Musaning du’asini ijabət ⱪilip, qiwinlar topini Misir padixaⱨidin, əməldarliridin wə puⱪraliridin ayridi. Bir talmu qiwin ⱪalmidi. 32 Lekin, bu ⱪetimmu padixaⱨ yənə jaⱨilliⱪ ⱪilip, Isra’il həlⱪining qiⱪixiƣa yol ⱪoymidi.
9 Waba apiti
1 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Sən Misir padixaⱨining aldiƣa berip, uningƣa: “Pərwərdigar, yəni Ibraniylar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda: ‘Ɵz həlⱪimning manga ibadət ⱪilix üqün qɵl-bayawanƣa berixiƣa yol ⱪoy. 2 Əgər sən ularni ⱪoyup berixni rət ⱪilip yənila tutup turuwalidiƣan bolsang, 3 seni agaⱨlandurup ⱪoyayki, qarwa malliringning ⱨəmmisini, yəni at, tɵgə, kala, ⱪoy wə ɵqkiliringni waba kesiligə giriptar ⱪilimən. 4 Biraⱪ, Isra’illarning qarwa mallirini Misirliⱪlarningkidin pərⱪləndürimən. Isra’illarning malliridin birimu ɵlməydu’ dəydu” degin.
5 Pərwərdigar waⱪit bəlgiləp:
– Bu mɵjizini ətila kɵrsitimən, – dedi.
6 Ətisi, Pərwərdigar ɵzi eytⱪandək ⱪildi. Misirliⱪlarning qarwa mallirining ⱨəmmisi degüdək waba kesiligə giriptar bolup ɵlüxkə baxlidi. Lekin, Isra’illarning qarwa mallirining birimu ziyanƣa uqrimidi. 7 Padixaⱨ adəm əwətip təkxürtüp, Isra’illarning malliridin biriningmu ɵlmigənlikini uⱪti. Xundaⱪtimu, u yənila jaⱨilliⱪ ⱪilip, Isra’illarning ketixigə yol ⱪoymidi.
Qaⱪa apiti
8 Keyin, Pərwərdigar Musa bilən Ⱨarunƣa:
– Oqaⱪtin bir qanggal kül eliwelinglar. Musa uni padixaⱨning aldida ⱨawaƣa qaqsun. 9 Bu kül qang-tozan bolup, Misirning ⱨəmmə yerigə tarⱪilidu. Xuning bilən, barliⱪ adəm wə ⱨaywanlarning bədənlirini yiringliⱪ qaⱪa ⱪaplap ketidu, – dedi.
10 Buning bilən, ular ⱪolliriƣa oqaⱪ külini elip, padixaⱨning aldiƣa bardi. Musa külni ⱨawaƣa qaqti. Nətijidə, adəm wə ⱨaywanlarning bədənlirini yiringliⱪ qaⱪa ⱪaplap kətti. 11 Ⱨətta seⱨirgərlərmu Musaƣa taⱪabil turalmidi. Qünki, ularning bədininimu baxⱪa Misirliⱪlarningkigə ohxax yiringliⱪ qaⱪa ⱪaplap kətkənidi. 12 Xundaⱪtimu, Pərwərdigar təripidin jaⱨillaxturulƣan padixaⱨ huddi Pərwərdigarning Musaƣa eytⱪinidək, Musa bilən Ⱨarunning sɵzigə ⱪulaⱪ salmidi.
Mɵldür apiti
13 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Ətə tang səⱨərdila padixaⱨning aldiƣa berip, uningƣa: “Pərwərdigar, yəni Ibraniylar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda: ‘Ɵz həlⱪimning manga ibadət ⱪilix üqün qɵl-bayawanƣa berixiƣa yol ⱪoy. 14 Bolmisa, bu ⱪetim mən sening wə əməldarliring ⱨəmdə puⱪraliringning üstigə əng eƣir balayi’apətlərni yaƣdurimən. Mana xu qaƣda, sən aləmdə məndin baxⱪa Huda yoⱪluⱪini bilisən. 15 Mən ⱪudritimni kɵrsitip, seni wə puⱪraliringni waba kesiligə duqar ⱪilip, silərni yər yüzidin yoⱪ ⱪilalayttim. 16 Biraⱪ, mən undaⱪ ⱪilmidim. Əksiqə, mən ⱪudritimni sanga kɵrsitix wə namimni aləmgə elan ⱪilixtək alaⱨidə məⱪsət bilən seni padixaⱨliⱪⱪa tiklidim. 17 Lekin, sən yənila zorawanliⱪ ⱪilip, həlⱪimni ⱪoyup bərməywatisən. 18 Xunga ətə muxu qaƣda, mən Misir tarihida əlmisaⱪtin tartip kɵrülüp baⱪmiƣan ⱪattiⱪ mɵldür yaƣdurimən. 19 Ⱨazir sən adəmliringgə oquⱪqiliⱪtiki qarwa malliring wə baxⱪa barliⱪ nərsiliringni dalda yərgə elip kiriwelixⱪa əmr ⱪil. Qünki, oquⱪqiliⱪta ⱪelip ⱪalƣan adəm wə ⱨaywanlarning ⱨəmmisini mɵldür urup, ⱨalak ⱪilidu’ dəydu” degin.
20 Pərwərdigarning sɵzigə ixəngən bir ⱪisim padixaⱨ əməldarliri dərⱨal ɵz ⱪulliri wə qarwa mallirini dalda yərgə elip kiriwaldi. 21 Pərwərdigarning sɵzigə ixənmigənlər bolsa ⱪulliri wə qarwa mallirini taxⱪirida ⱪoyuwərdi.
22 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən ⱪolungni asmanƣa ⱪaritip uzat! Pütkül Misir zeminidiki insanlar, ⱨaywanlar wə barliⱪ ɵsümlüklərning üstigə mɵldür yaƣsun, – dedi. 23 Musa tayiⱪini asmanƣa ⱪaritip kɵtürüwidi, Pərwərdigar qaⱪmaⱪ qaⱪturup, güldürmamilar yangritip, yər yüzigə mɵldür yaƣduruwətti. 24 Xuning bilən, qaⱪmaⱪ qeⱪip, yoƣan-yoƣan mɵldürlər tɵkülüp qüxti. Bu, Misir tarihida ⱨazirƣiqə yüz berip baⱪmiƣan əng qong mɵldür apiti idi. 25 Mɵldür Misir zeminidiki oquⱪqiliⱪta turƣan nərsilərning ⱨəmmisini, jümlidin adəm, ⱨaywan, etizdiki zira’ətlər wə barliⱪ dəl-dərəhlərni wəyran ⱪiliwətti. 26 Pəⱪət Isra’illar yaxaydiƣan Goxən wilayitidila mɵldür yaƣmidi.
27 Misir padixaⱨi dərⱨal Musa bilən Ⱨarunni qaⱪirtip:
– Bu ⱪetim mən hataliⱪ ɵtküzdüm, mən wə puⱪralirimdin səwənlik ɵtti. Pərwərdigar adildur. 28 Pərwərdigarƣa mən üqün du’a ⱪilinglar. Bizgə bu ⱨəywətlik güldürmama wə mɵldürlər yetər. Mən silərning ketixinglarƣa yol ⱪoyay. Silər əmdi bu yərdə turmisanglarmu bolidu, – dedi.
29 Musa uningƣa:
– Mən bu xəⱨərdin qiⱪixim bilənla, ⱪolumni kɵtürüp Pərwərdigardin tiləp du’a ⱪilimən. Güldürmamilar xu ⱨaman tinqiydu wə mɵldürmu tohtaydu. Xu qaƣda, siz dunyaning Pərwərdigarƣa mənsup ikənlikini bilisiz. 30 Lekin, siz wə sizning əməldarliringizning Pərwərdigar Hudadin tehiqə ⱪorⱪmaywatⱪanliⱪinglar manga məlum, – dedi.
31 Bu, kəndirlər qeqəkligən wə arpa bax tartⱪan waⱪit bolƣaqⱪa, mɵldür ularni harab ⱪildi. 32 Pəⱪət buƣdaylarla ziyanƣa uqrimidi, qünki ular tehi bih qiⱪarmiƣanidi.
33 Musa padixaⱨning yenidin ayrilip, xəⱨərdin qiⱪip, ⱪolini kɵtürüp Pərwərdigarƣa du’a ⱪildi. Güldürmamilar xu ⱨaman besiⱪip, mɵldür yeƣixtin tohtidi. Yamƣurmu tinqidi. 34 Gərqə padixaⱨ bu əⱨwallarni kɵrgən bolsimu, lekin u yənə gunaⱨ sadir ⱪildi. U wə uning əməldarliri yənila jaⱨilliⱪ ⱪilixti. 35 Dəl Pərwərdigar burunla Musaƣa eytⱪandək, Misir padixaⱨi jaⱨilliⱪ ⱪilip, Isra’illarning ketixigə yənila yol ⱪoymidi.
10 Qekətkə apiti
1 Xuning bilən, Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən Misir padixaⱨining yeniƣa bar. Mən mɵjizilərni kɵrsitix arⱪiliⱪ küq-ⱪudritimni Misir həlⱪi arisida dawamliⱪ namayan ⱪilix məⱪsiti bilən, Misir padixaⱨi wə uning əməldarlirini jaⱨillaxturdum. 2 Bu arⱪiliⱪ sənmu ɵz pərzəntliring wə nəwriliringgə mening Misirliⱪlarni ⱪandaⱪ jazaliƣanliⱪim wə ularning arisida ⱪandaⱪ mɵjizilərni kɵrsətkənlikimni sɵzləp berələysən. Buning bilən, mening Pərwərdigar ikənlikimni bilələysilər, – dedi.
3 Xundaⱪ ⱪilip, Musa wə Ⱨarun Misir padixaⱨining aldiƣa berip, uningƣa:
– Pərwərdigar, yəni Ibraniylar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda: “Sən mening aldimda zadi ⱪaqanƣiqə ⱨakawurluⱪ ⱪilisən? Həlⱪimning manga ibadət ⱪilixⱪa berixiƣa yol ⱪoy! 4 Əgər yol ⱪoymaydiƣan bolsang, seni agaⱨlandurup ⱪoyayki, mən ətə sening zemin təwəlikingdə qekətkə pəyda ⱪilimən. 5 Qekətkilər topi zeminingni ⱪaplaydu. Ularning kɵplükidin yər-yüzinimu kɵrəlməy ⱪalisən. Mɵldürdin aman ⱪalƣanlarni, ⱨətta daladiki dəl-dərəhlərnimu qekətkə yəp tügitidu. 6 Ular sening ordangni, əməldarliring wə puⱪraliringning ɵylirinimu tolduridu. Bundaⱪ ⱪorⱪunqluⱪ apətni ata-bowiliringmu kɵrüp baⱪmiƣan” dəydu, – dedi wə dərⱨal kəynigə burulup, Misir padixaⱨining aldidin qiⱪip kətti.
7 Padixaⱨning əməldarliri padixaⱨⱪa:
– Aliyliri, bu adəmning bizgə wəyranqiliⱪ selixiƣa ⱪaqanƣiqə yol ⱪoyidila? Isra’illarning Pərwərdigari Hudaƣa ibadət ⱪilixⱪa berixiƣa yol ⱪoysila! Misirning harab bolƣanliⱪidin həwərliri yoⱪmu? – dedi.
8 Buning bilən, padixaⱨ Musa bilən Ⱨarunni qaⱪirtip, ularƣa:
– Silər Pərwərdigaringlar bolƣan Hudaƣa ibadət ⱪilix üqün barsanglar beringlar. Lekin zadi kimlər barmaⱪqi? – dedi.
9 Musa jawabən:
– Ⱪeri-yax, bala-qaⱪa wə ⱪoy-kalilirimizni elip, ⱨəmmimiz barmaⱪqi. Qünki, biz u yərdə ⱨeyt ɵtküzüp, Pərwərdigarimizƣa ibadət ⱪilip təntənə ⱪilimiz, – dedi.
10 Padixaⱨ ularƣa:
– Ⱨim! Mən silərning hotun, bala-qaⱪiliringlarni elip berixinglarƣa ⱨəⱪiⱪətən yol ⱪoyuxum kerək ikən-də!? Silərni Pərwərdigaringlar ɵzi saⱪlisun! Ⱪaranglar, silərning niyitinglarning yamanliⱪini! 11 Ⱪət’iy yol ⱪoymaymən! Əgər silərning tələp ⱪilƣininglar ibadət ⱪilixⱪa berix bolsa, undaⱪta pəⱪət ərlərla barsun, – dedi. Xuningdin keyin, Musa bilən Ⱨarun ordidin ⱪoƣlap qiⱪirildi.
12 Xuning bilən, Pərwərdigar Musaƣa:
– Qekətkilər topini pəyda ⱪilix üqün Misirning ⱨəmmə təripigə ⱪolungni uzat! Qekətkilər Misir təwəsidə mɵldürdin aman ⱪelip ɵsüwatⱪanlarning ⱨəmmisini yəp tügətsun, – dedi.
13 Xuning bilən, Musa tayiⱪini Misirning ⱨəmmə təripigə ⱪaritip uzatti. Pərwərdigar bir keqə-kündüz xərⱪ xamili qiⱪardi. Tang atⱪanda, xamal qekətkilərni elip kəldi. 14 Qekətkilər top-topi bilən uqup kelip, pütün Misir zeminining u qetidin bu qetigiqə ⱨəmmə yərgə ⱪondi. Bunqə kɵp qekətkə əzəldin kɵrülüp baⱪmiƣan bolup, bundin keyinmu kɵrülüxi mumkin əməs idi. 15 Pütün zemin ⱪaridap kətti. Qekətkilər mɵldürdin aman ⱪalƣanlarning ⱨəmmisini, yəni ɵsümlüklərni wə dəl-dərəhlərning üstidiki mewilərni yəp tügətti. Pütün Misir təwəsidiki etizliⱪlarda wə dəl-dərəhlərdə yexilliⱪtin əsərmu ⱪalmidi.
16 Xunga, padixaⱨ dərⱨal Musa bilən Ⱨarunni qaⱪirtip:
– Silərning Pərwərdigaringlar bolƣan Huda aldida ⱨəm silərning aldinglarda gunaⱨkarmən. 17 Əmdi yənə birla ⱪetim manga kəngqilik ⱪilip, Pərwərdigaringlar Hudadin: “Misirliⱪlarni bu əjəllik apəttin ⱪutⱪuzƣaysən” dəp tələp ⱪilƣaysilər, – dedi.
18 Buning bilən, Musa padixaⱨning yenidin qiⱪip, Pərwərdigarƣa du’a ⱪildi. 19 Pərwərdigar xərⱪ xamilini ⱪattiⱪ ƣərb boriniƣa aylandurup, qekətkilərni Ⱪizil dengizƣa uqurup kətti. Misir diyarida bir danimu qekətkə ⱪalmidi. 20 Lekin, Pərwərdigar padixaⱨni yənila jaⱨil ⱪilƣaqⱪa, u Isra’illarning qegridin qiⱪip ketixigə yənila yol ⱪoymidi.
Ⱪarangƣuluⱪ apiti
21 Andin, Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən ⱪolungni asmanƣa kɵtür! Pütün Misirni zulmət ⱪarangƣuluⱪ ⱪaplaydu, – dedi. 22 Musa ⱪolini asmanƣa kɵtürüwidi, pütün məmlikətni üq kün zulmət ⱪarangƣuluⱪ basti. 23 Bu qaƣda, Misirliⱪlar bir-birini kɵrəlmidi, ɵyidinmu talaƣa qiⱪalmidi. Lekin, Isra’illar yaxaydiƣan yərlər bolsa yoruⱪ turdi.
24 Padixaⱨ Musani qaⱪirtip:
– Silər berip Pərwərdigaringlarƣa ibaditinglarni ⱪilinglar. Ⱨətta hotun, bala-qaⱪiliringlarnimu elip barsanglar bolidu. Lekin kala, ⱪoy, ɵqkiliringlar bu yərdə ⱪelixi kerək, – dedi.
25 Musa jawabən:
– Yaⱪ! Siz qoⱪum bizning ⱪurbanliⱪ wə kɵydürmə ⱪurbanliⱪiƣa ixlitidiƣan mallirimizni elip beriximizƣa ijazət berixingiz lazim. 26 Biz qarwa mallirimizni elip beriximiz kerək, ⱨətta birər tuyaⱪnimu bu yərdə ⱪaldurmaymiz. Biz Pərwərdigarƣa ataydiƣan ⱪurbanliⱪni ɵz mallirimiz iqidin talliximiz kerək. U yərgə barmiƣuqə, Pərwərdigarimiz Hudaƣa ⱪaysi malni ⱪurbanliⱪ ⱪilixni bilməymiz, – dedi.
27 Pərwərdigar Misir padixaⱨini jaⱨillaxturƣaqⱪa, u Isra’illarni yənila ⱪoyup bərmidi. 28 Padixaⱨ Musaƣa:
– Kɵzümdin yoⱪal! Seni ikkinqi kɵzüm kɵrmisun. Yənə kɵrüngüqi bolsang, jeningni alimən! – dedi.
29 Musa uningƣa:
– Eytⱪiningiz kəlsun. Mənmu sizni ikkinqi kɵrməymən, – dedi.
11 Pütün Misirdiki tunji balilarning ɵlüxi
1 Pərwərdigar burun Musaƣa mundaⱪ degənidi:
– Mən Misir padixaⱨiƣa wə uning puⱪraliriƣa əng ahirⱪi apətni qüxürimən. Xuning bilən, u silərni jəzmən ⱪoyup beridu. Əməliyəttə, u silərdin təltɵküs ⱪutulux üqün, silərni u yərdin ⱪoƣlap qiⱪiridu. 2 Əmdi, sən berip Isra’illarƣa eytⱪin. Ular Misirliⱪ ⱪoxniliriningkigə kirip, ularning altun-kümüx zinnət buyumlirini sorap alsun. 3 (Pərwərdigar Misirliⱪlarni Isra’illarni yeⱪin kɵridiƣan ⱪilƣanidi. Padixaⱨning əməldarliri wə puⱪralirini Musani uluƣ adəm, dəp ⱨɵrmətləydiƣan ⱪilƣanidi.)
4 Xuning bilən, Musa Misir padixaⱨiƣa:
– Pərwərdigar: “Bügün tün yerimida, mən Misirning ⱨəmmə yerini kezimən. 5 Xu waⱪitta, təhttə olturƣan padixaⱨning tunjisidin tartip taki əng ərziməs dedəkning tunjisiƣiqə bolƣan Misirliⱪlarning tunji oƣullirining ⱨəmmisi, xundaⱪla tunji tuƣulƣan mallarmu ɵlidu. 6 Xu qaƣda, pütün Misirda əlmisaⱪtin kɵrülmigən wə bundin keyinmu kɵrülməydiƣan ⱪattiⱪ yiƣa-zar bolidu. 7 Lekin, Isra’illarƣa yaki ularning mal-waranliriƣa ⱨətta itmu ⱪawap ⱪoymaydu” dəydu. Ənə xu qaƣda, silər Pərwərdigarning Misirliⱪlar bilən Isra’illarni pərⱪləndüridiƣanliⱪini bilisilər. 8 Ahirda, əməldarliringning ⱨəmmisi aldimƣa kelip egilip, mening həlⱪim Isra’illarni bu yərdin elip ketiximni tələp ⱪilidu. Mana xu qaƣda, mən bu yərdin ayrilimən, – dedi. Andin, Misir padixaⱨining aldidin dərƣəzəp bilən qiⱪip kətti.
9 Pərwərdigar Musaƣa: “Misir padixaⱨi sening sɵzüngni dawamliⱪ rət ⱪiliweridu. Xundaⱪ ⱪilip, mən Misirda tehimu kɵp mɵjizilərni kɵrsitələymən” degənidi. 10 Musa bilən Ⱨarun padixaⱨ aldida mana xundaⱪ nurƣun mɵjizilərni kɵrsətkən bolsimu, lekin Pərwərdigar padixaⱨni jaⱨillaxturƣanliⱪi üqün, u Isra’illarning qegridin qiⱪip ketixigə yol ⱪoymiƣanidi.
12 Ɵtüp ketix ⱨeyti
1 Pərwərdigar Misirda Musa bilən Ⱨarunƣa mundaⱪ dedi:
2 – Ⱨazirdin tartip, bu ay silər Isra’il həlⱪi üqün yilning birinqi eyi bolsun. 3 Silər mening munu yolyoruⱪlirimni pütün Isra’il həlⱪigə ɵgitinglar: muxu ayning oninqi küni ⱨərbir a’ilining a’ilə baxliⱪi ɵz a’ilisi üqün Hudaƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilixⱪa bir ⱪoy yaki ɵqkə təyyarlisun. 4 Əgər a’ilisidə adəm az bolup, bir malni yəp bolalmisa, uni ⱪoxnisi bilən birlixip ⱪurbanliⱪ ⱪilip, gɵxini adəm sani wə istemal miⱪdariƣa ⱪarap təⱪsim ⱪilsimu bolidu. 5 Lekin, ⱪurbanliⱪⱪa ixlitilidiƣan mal bir yaxliⱪ əyibsiz ⱪoqⱪar yaki tekə boluxi kerək. 6 Pütün Isra’il a’ililiri tallanƣan malni muxu ayning on tɵtinqi künigiqə yahxi saⱪlap, xu küni kəqtə soysun. 7 Andin, uning ⱪenidin bir’az elip, mal yeyilgən ɵyning ixikining bexi wə kexikigə sürkəp ⱪoysun. 8 Xu keqisi gɵxni kawap ⱪilip, aqqiⱪ-qüqük kɵktat wə petir nan bilən yesun. 9 Gɵxni ham peti yaki suda pixurup yeməy, pütün malni bexidin tuyiⱪiƣiqə iq baƣri bilən ⱪoxup kawap ⱪilip yesun. 10 Exip ⱪalƣinini ətisigə ⱪaldurmay, xu keqila kɵydürüwətsun. 11 Gɵxni yegən waⱪtinglarda, huddi səpərgə təyyarlanƣandək belinglarni qing baƣlap, qoruⱪunglarni kiyip, ⱪolunglarƣa ⱨasanglarni tutup qapsan yənglar. Bu, Pərwərdigar ɵtüp ketidiƣan keqidur.
12 U keqisi, mən pütün Misirni kezip, məyli adəm yaki malning bolsun, tunji ərkəklirining ⱨəmmisini ɵltürimən. Misirning barliⱪ ilaⱨlirining üstidin ⱨɵküm ⱪilimən. Qünki, mən Pərwərdigardurmən. 13 Ixik kexəkliridiki ⱪan silər turidiƣan ɵylərning bəlgisi. Mən bu ⱪanlarni kɵrginimdə, ɵyliringlarƣa kirməy ɵtüp ketimən. Misirliⱪlarni jazaliƣan waⱪtimda, silərgə ⱨeqⱪandaⱪ ziyan-zəhmət yətməydu.
Petir nan ⱨeyti
14 Pərwərdigar mundaⱪ dedi:
– Silər bu künni hatiriləp, ⱨər yili muxu kündə Pərwərdigar üqün ⱨeyt ɵtküzünglar. Bu silərning mənggülük ɵrp-aditinglar bolsun. 15 Yəttə künlük ⱨeyt məzgilidə petir nan yənglar. Ⱨeytning birinqi künila, ɵyliringlardiki hemirturuqni taxliwetinglar. Qünki, bu yəttə kün iqidə hemirturuq arilaxturulƣan ⱨərⱪandaⱪ yeməklikni yegən adəm Isra’illar ⱪataridin qiⱪiriwetilidu. 16 Ⱨeytning birinqi wə yəttinqi künliri, bir yərgə jəm bolup ibadət ⱪilinglar. Bu ikki kündə, yeməklik təyyarlaxtin baxⱪa ⱨeqⱪandaⱪ ix ⱪilmanglar. 17 Petir nan ⱨeyti ɵtküzüp turunglar. Qünki, mən muxu küni silərning ⱨərⱪaysi ⱪəbililiringlarni top-topi bilən Misirdin elip qiⱪimən. Petir nan ⱨeytini ɵtküzüx silərning mənggülük ɵrp-aditinglar bolsun. 18 Ⱨər yili birinqi ayning on tɵtinqi küni kəqⱪurundin baxlap yigirmə birinqi küni kəqⱪurunƣiqə, petir nan yənglar. 19 Bu yəttə kün iqidə ɵyliringlarda hemirturuq bolmisun. Hemirturuq arilaxturulƣanliki ⱨərⱪandaⱪ yeməklikni yegən kixi, məyli bu yurtning adimi yaki yaⱪa yurtluⱪ bolsun, mening həlⱪim ⱪataridin qiⱪiriwetilidu. 20 Ⱪəyərdə boluxunglardin ⱪət’iynəzər, hemirturuq arilaxturulƣan ⱨərⱪandaⱪ yeməklikni yeməy, petir nan yənglar.
Tunji Ɵtüp Ketix ⱨeyti
21 Musa pütün Isra’illarning aⱪsaⱪallirini qaⱪirip, ularƣa mundaⱪ dedi:
– Ⱨərbir a’ilə birdin mal tallap, uni Ɵtüp Ketix ⱨeytining meli süpitidə soysun.
22 Ⱪolliriƣa bir tutam lepəkgül elip, dastiki ⱪurbanliⱪ ⱪilinƣan malning ⱪeniƣa qilap, uni ixiklirining bexi wə kexikigə sürkisun. Ətisi ətigəngiqə, ⱨeqkim ixiktin qiⱪmisun. 23 Qünki, Pərwərdigar Misirliⱪlarni ⱨalak ⱪilix üqün bu zeminni kezidu. U ixik bexi wə kexikidiki ⱪanni kɵrginidə, harab ⱪilƣuqi pərixtining ɵyliringlarƣa kirip silərni ɵltürüxigə yol ⱪoymaydu. 24 Silər wə əwladliringlar bu ⱪa’idigə mənggü əməl ⱪilinglar. Bu silərning mənggülük ɵrp-aditinglar bolsun. 25 Silər Pərwərdigar berixkə wədə ⱪilƣan zeminƣa barƣininglardimu, bu ⱨeyt murasimiƣa əməl ⱪilinglar. 26 Əgər pərzəntliringlar silərdin: “Bu ⱪandaⱪ murasim?” dəp sorisa, 27 silər: “Bu Ɵtüp Ketix künini hatiriləx üqün, Pərwərdigarƣa atilip ⱪilinƣan ⱪurbanliⱪ murasimidur. Qünki, Pərwərdigar Misirda Misirliⱪlarning jenini alƣan keqidə, u biz Isra’illarning ɵyliridin ɵtüp ketip, a’ililirimizni saⱪlap ⱪalƣan.” dənglar.
Isra’illar bu sɵzlərni anglap, baxlirini egip Hudaƣa səjdə ⱪilixti. 28 Andin, ular berip, Pərwərdigarning Musa bilən Ⱨarunƣa ⱪilƣan əmri boyiqə ix kɵrdi.
Tunji tuƣulƣan ərkəklərning ɵltürülüxi
29 Xu küni yerim keqidə, Pərwərdigar təhttə olturƣan padixaⱨning tunjisidin tartip taki əng ərziməs zindandiki məⱨbuslarning tunjisiƣiqə bolƣan Misirliⱪlarning tunji oƣullirining ⱨəmmisining jenini aldi, xundaⱪla tunji tuƣulƣan mallarnimu ɵltürdi. 30 U keqə, Misir padixaⱨi, uning əməldarliri wə pütün məmlikət puⱪraliri ornidin turup, ⱪattiⱪ yiƣa-zar ⱪilixti. Qünki, adəm ɵlmigən birmu a’ilə yoⱪ idi. 31 U keqə, Misir padixaⱨi Musa bilən Ⱨarunni qaⱪirtip, ularƣa:
– Dərⱨal ketinglar! Silər ⱨəmmə Isra’illarni baxlap, yurtumdin tez qiⱪip ketinglar. Təlipinglar boyiqə berip Pərwərdigaringlarƣa ibadət ⱪilinglar. 32 Kala, ⱪoy, ɵqkiliringlarnimu elip ketinglar. Mangimu həyrlik du’a ⱪilip ⱪoyunglar, – dedi.
33 Misirliⱪlar Isra’illarni ɵz yurtidin qapsan ketixkə aldiratti. Ular:
– Silər qiⱪip kətmisənglar, biz ɵlüp tügəydikənmiz, – deyixti. 34 Xuning bilən, Isra’illar petir hemirlarni təngnilərgə selip, kiyim-keqəkliri bilən yɵgəp, mürisigə ⱪoyup elip mengixti. 35 Ular yənə Musaning tapiliƣini boyiqə Misirliⱪlardin altun-kümüx zinnət buyumlar wə kiyim-keqəklərni sorap elixti. 36 Pərwərdigar Misirliⱪlarni Isra’illarni yeⱪin kɵridiƣan ⱪilip ⱪoyƣanidi. Xunga, ular Misirliⱪlardin nemə sorisa, xuni bərdi. Xundaⱪ ⱪilip, Isra’illar Misirliⱪlarning bayliⱪlirini elip kətti.
Isra’illarning Misirdin qiⱪip ketixi
37 Isra’illar Rəmses xəⱨiridin Sukkot xəⱨirigə ⱪarap piyadə yolƣa qiⱪⱪinida, ayallar bilən balilarni ⱨesabⱪa almiƣanda, pəⱪət ərlərla altə yüz ming kixi idi. 38 Kɵpligən yat ⱪəbililiklərmu ularƣa ⱪoxulup, nurƣun kala-ⱪoylirini elip billə mengixti. 39 Ular Misirdin elip kəlgən hemirlardin petir nan ⱪildi. Qünki, ular Misirdin tez qiⱪip ketixkə məjbur bolƣaqⱪa, hemir kɵptürüp, yeməklik təyyarliwelixⱪa ülgürəlmigənidi.
40 Isra’illar Misirda jəm’iy tɵt yüz ottuz yil turdi. 41 Dəl tɵt yüz ottuz yil toxⱪan küni, Pərwərdigarning həlⱪi Isra’illarning ⱨərⱪaysi ⱪəbililiri Misirdin qiⱪti. 42 Xu küni keqidə, Pərwərdigar ɵzi ularni Misirdin muⱨapizət ⱪilip elip qiⱪⱪanidi. Xunga, Isra’illar bu keqini Pərwərdigarƣa atap, əwladtin əwladⱪiqə ⱨər yili hatiriləydiƣan boldi.
Ɵtüp Ketix ⱨeytining ⱪa’idə-tüzümliri
43 Pərwərdigar burun Musa bilən Ⱨarunƣa mundaⱪ degənidi:
– Ɵtüp Ketix ⱨeytining ⱪa’idə-tüzümliri munulardin ibarət: Ɵtüp Ketix ⱨeytining ⱪurbanliⱪ gɵxini yat ⱪəbililiklər yemisun. 44 Lekin, ɵzünglar setiwalƣan ⱨəm hətnə ⱪildurƣan ⱪullar yesə bolidu. 45 Ɵyünglarda waⱪitliⱪ turuwatⱪan yatlar wə qakarlar uni yesə bolmaydu. 46 Ⱪoyning gɵxi taxⱪiriƣa elip qiⱪilmay, ɵyning iqidila yeyilsun. Ⱪoyning bir tal sɵngikimu sundurulmisun. 47 Pütün Isra’il həlⱪi bu ⱪa’idə-tüzümlərgə ri’ayə ⱪilsun. 48 Əgər aranglarda olturidiƣan yat ⱪəbililiklər Pərwərdigarƣa ibadət ⱪilay dəp, bu ⱨeytni ɵtküzüxni halisa, aldi bilən ɵz a’ilisidiki pütün ərlərni hətnə ⱪildursun. Xundaⱪ ⱪilƣanda, ular Isra’illarƣa ohxax, bu ⱨeytni ɵtküzələydu. Lekin, hətnə ⱪilinmiƣanlar ⱪoyning gɵxini yemisun. 49 Məyli Isra’illar bolsun, məyli Isra’illar arisida olturidiƣan yat ⱪəbililiklər bolsun, ⱨəmmisi mana xu ⱪa’idə-tüzümlərgə əməl ⱪilixi lazim.
50 Isra’illar Pərwərdigarning Musa bilən Ⱨarunƣa buyruƣan ⱪa’idə-tüzümlirigə əməl ⱪildi. 51 Pərwərdigar mana xu küni Isra’illarning ⱨərⱪaysi ⱪəbililirini Misirdin elip qiⱪti.
13 Tunji tuƣulƣanni Hudaƣa atax
1 Pərwərdigar burun Musaƣa:
2 – Silər tunji oƣlunglarni wə tunji tuƣulƣan ərkək malni manga atanglar. Qünki, Isra’illarning tunji oƣulliri wə tunji tuƣulƣan ərkək malliri manga mənsuptur, – degənidi.
3 Musa Isra’il həlⱪigə mundaⱪ dedi:
– Bu künni esinglarda qing tutunglar. Qünki, bu kün silər ⱪulluⱪta yaxiƣan Misir zeminidin yolƣa qiⱪⱪan kün. Bu kün Pərwərdigar zor ⱪudriti bilən silərni u yərdin elip qiⱪⱪan kündur. Xunga, silər ⱨər yili bu küni hemirturuq arilaxturulƣan ⱨərⱪandaⱪ yeməklikni yemənglar. 4 Silər Misirdin yolƣa qiⱪⱪan bu kün, zira’ətlər bih qiⱪarƣan bax baⱨardiki bir kündur. 5 Pərwərdigar silərni Kən’anlar, Hitlar, Amorlar, Hiwlar wə Yibuslarning zeminliriƣa elip barƣandin keyin, silər ⱨər yili muxu waⱪitta bu künni mubarəkləp ⱨeyt ɵtküzünglar. Qünki, süt wə ⱨəsəl eⱪip turidiƣan bu munbət zeminni Pərwərdigar silərgə beridiƣanliⱪi toƣrisida əjdadliringlarƣa ⱪəsəm bərgən. 6 Ⱨeyt məzgilidə, yəttə küngiqə petir nan yənglar. Yəttinqi küni, Pərwərdigar üqün alaⱨidə ibadət murasimi ɵtküzünglar. 7 Bu yəttə kün iqidə petir nan yənglar. Aranglarda, ⱨətta zemin təwəlikinglardimu hemirturuq bolmisun. 8 Ⱨeyt künliri, silər pərzəntliringlarƣa bu ⱨeytning silərning Misirdin ayrilƣan waⱪtinglarda Pərwərdigar kɵrsətkən pütün mɵjizilərni əsləx üqün ɵtküzülidiƣanliⱪini qüxəndürünglar. 9 Pərwərdigarning yolyoruⱪlirini ⱨəmixə eƣizdin qüxürməslikinglar üqün, bu ⱨeyt huddi ⱪolunglarƣa yaki pexanənglarƣa qekip ⱪoyulƣan bəlgidək, silərgə əslitip turidu. Qünki, Pərwərdigar zor ⱪudriti bilən silərni Misirdin elip qiⱪti. 10 Xunga, silər ⱨər yili mən bəlgiligən muxu waⱪitta bu ⱨeytni ɵtküzünglar.
11 Pərwərdigar silərgə wə silərning əjdadliringlarƣa wədə ⱪilƣinidək, u silərni Kən’anliⱪlarning zeminiƣa elip kelip, u yərni silərgə təⱪdim ⱪilƣandin keyin, 12 silər tunji tuƣulƣanni Pərwərdigarƣa atixinglar lazim. Pütün tunji oƣul wə qarwa mallarning tunjisi Pərwərdigarƣa mənsup bolsun. 13 Silər tunji ərkək təhəyning orniƣa ⱪoy ⱪurbanliⱪ ⱪilsanglarmu bolidu. Əgər undaⱪ ⱪilmisanglar, təhəyning boynini sundurup ⱪurbanliⱪ ⱪilinglar.* Ulaƣlarning orniƣa ⱪoylarni ⱪurbanliⱪ ⱪilix ruhsitining berilixidə ulaƣlarning iⱪtisadiy ⱪimmitining yuⱪiriliⱪi nəzərgə elinƣan. Lekin, tunji oƣulliringlarni qoⱪum bədəl berip ⱪayturuwelinglar. 14 Kəlgüsidə oƣulliringlar: “Buning mənisi nemə?” dəp sorisa, silər: “Pərwərdigar zor ⱪudriti bilən bizni Misirdiki ⱪulluⱪtin ⱪutuldurup qiⱪⱪan. 15 U qaƣda, Misir padixaⱨi jaⱨilliⱪ ⱪilip, bizni qegridin qiⱪarmiƣanidi. Xunga, Pərwərdigar Misirliⱪlarning tunji oƣullirini wə ⱨaywanlirining tunji ərkək balilirini ⱨalak ⱪildi. Xu səwəbtin, biz pütün qarwa mallirimizning tunji ərkək balilirini Pərwərdigarƣa atap ⱪurbanliⱪ ⱪilimiz. Biraⱪ, tunji oƣullirimizni bədəl berip ⱪayturuwalimiz. 16 Bizning bu ⱪa’idigə əməl ⱪiliximiz huddi ⱪolimizƣa yaki pexanimizgə qekip ⱪoyulƣan bəlgə məlum nərsini bizgə əslitip turƣanƣa ohxax, bizningmu Pərwərdigarning zor ⱪudriti bilən bizni Misirdin elip qiⱪⱪanliⱪini əsləp turuximiz üqündur” dəp jawab beringlar.
Bulut tüwrüki wə ot tüwrüki
17 Misir padixaⱨi Isra’illarni ⱪoyup bərgən waⱪitta, gərqə ularning Filistiyəliklər zemini bilən mengixi mənzilgə yeⱪin bolsimu, Huda ularni u yolƣa baxlimidi. Qünki, Huda: “Həlⱪim jənggə uqrap ⱪalsa, bəlkim puxayman ⱪilip, Misirƣa ⱪaytip ketixi mumkin” dəp oyliƣanidi. 18 Xuning üqün, Huda ularni yiraⱪ yol bilən qɵldin ɵtküzüp, Ⱪizil dengiz tərəpkə baxlap mangdi. Isra’illar Misirdin qiⱪⱪanda, ⱪorallinip jənggə təyyar bolup mangƣanidi.
19 Musa Yüsüpning jəsət-sɵngikinimu elip mangdi. Qünki, Yüsüp ɵz ⱪan-ⱪerindaxliri bolƣan Isra’ilning oƣulliri aldida: “Huda silərni qoⱪum ⱪutⱪuzidu. Xu qaƣda, silər qoⱪum mening jəsət-sɵngikimni billə elip ketinglar” dəp, ularni ⱪəsəm ⱪildurƣanidi.
20 Isra’illar Sukkot xəⱨiridin qiⱪip, qɵlning boyidiki Etam degən yərdə qedirlirini tikti. 21 Pərwərdigar kündüzi bulut tüwrüki arⱪiliⱪ ularƣa yol baxlisa, keqisi ot tüwrüki arⱪiliⱪ ularning yolini yorutti. Xundaⱪ ⱪilip, ular keqə-kündüz mangalaydiƣan boldi. 22 Pərwərdigar kündüzi bulut tüwrükini, keqisi ot tüwrükini həlⱪtin ayriwətmidi.
*13 14 Isra’illarning Ⱪizil dengizdin ɵtüxi
1 Pərwərdigar Musaƣa:
2 – Sən Isra’illarƣa eytⱪin, ular kəynigə burulup, Migdol xəⱨiri bilən dengiz ariliⱪidiki Piⱨahirot degən yərning yenida ⱪonup, qedirlirini Ba’al-səfonƣa ⱪaritip dengiz boyida tiksun. 3 Buning bilən, Misir padixaⱨi “Isra’illar aylinip yürüp, ahir yoldin adixip, qɵldə ⱪamilip ⱪaldi” dəp oylisun. 4 Mən uni jaⱨillaxturimən. Xuning bilən, u silərning kəyninglardin ⱪoƣlaydu. U qaƣda, mən Misir padixaⱨi bilən uning ⱪoxunini yengimən-də, ⱨəmmə adəm mening ⱪanqilik uluƣluⱪumni bilidu. Misirliⱪlarmu mening Pərwərdigar ikənlikimni tonup yetidu, – dedi. Isra’illar Hudaning buyruƣini boyiqə u yərdə qedirlirini tikti.
5 Misir padixaⱨi “Isra’illar ⱪeqip kətti” degən həwərni anglap, əməldarliri bilən billə ⱪararini ɵzgərtip:
– Biz nemə üqün xunqə əhməⱪliⱪ ⱪilduⱪ? Biz Isra’illarning ⱪeqip ketixigə yol ⱪoyup, nurƣun ⱪuldin məⱨrum ⱪaptuⱪ! – deyixti. 6 Xuning bilən, Misir padixaⱨi xaⱨanə jəng ⱨarwisini təyyar ⱪildurup, ⱪoxunini baxlap yolƣa qiⱪti. 7 Misirdiki barliⱪ jəng ⱨarwiliridin sirt, u yənə tallanƣan altə yüz jəng ⱨarwisinimu elip mangdi. Ⱨərbir jəng ⱨarwisining ləxkər baxliⱪi bar idi. 8 Pərwərdigar Misir padixaⱨini jaⱨillaxturdi. Buning bilən, padixaⱨ Misirdin zəpər bilən qiⱪip ketiwatⱪan Isra’illarning kəynidin ⱪoƣlidi. 9 Misir ⱪoxuni, jümlidin jəng ⱨarwiliri, atliⱪ ləxkərlər wə piyadə ləxkərlər Isra’illarni taki Ⱪizil dengiz boyidiki ular qedir ⱪurƣan jayƣiqə tohtimay ⱪoƣlap bardi. U yər Piⱨahirotning yenida bolup, Ba’al-səfonning ⱪarxi təripidə idi.
10 Isra’illar Misir padixaⱨi wə uning ⱪoxunining ularni ⱪoƣlap kəlgənlikini kɵrüx bilən intayin ⱪorⱪup, Pərwərdigarƣa pəryad ⱪildi. 11 Ular Musaƣa:
– Bizni Misirdin bu yərgə elip kəlginingiz nemisi? Bizni qɵl-bayawanda ɵlsun deməkqimusiz? Əjəba, Misirda biz yatⱪudək gɵrmu tepilmasmidi? 12 Ɵz waⱪtida, biz sizgə: “Boldi ⱪiling, Misirda ⱪul bolsaⱪ bolayli” demigənmiduⱪ?! Ⱪul bolux ⱨaman qɵldə ɵlgəndin yahxi əməsmidi?! – deyixti.
13 Biraⱪ, Musa ularƣa:
– Ⱪorⱪmanglar, təwrənmənglar! Bügün silər Pərwərdigarning silərni ⱪandaⱪ ⱪutⱪuzidiƣanliⱪini kɵrisilər. Silər bügün kɵrgən Misirliⱪlarni ikkinqi kɵrməysilər. 14 Pərwərdigar silər üqün jəng ⱪilidu. Silər xük turunglar, – dəp jawab ⱪayturdi.
15 Pərwərdigar Musaƣa:
– Manga yelinma! Isra’illarƣa: “Menginglar” dəp buyruƣin. 16 Andin, tayiⱪingni dengizƣa ⱪaritip xiltiƣin. Xundaⱪta, dengiz süyi ikkigə bɵlünidu-də, Isra’illar ⱪuruⱪ yərdin mengip ɵtələydu. 17 Mən Misirliⱪlarni jaⱨillaxturimən. Xuning bilən, ular silərning arⱪinglardin ⱪoƣlaydu. Buning bilən, mən Misir padixaⱨi, uning ləxkərliri, jəng ⱨarwiliri wə atliⱪ ləxkərliri üstidin ƣəlibə ⱪilimən. Xundaⱪ ⱪilip, ⱨəmmə adəm mening ⱪanqilik uluƣluⱪumni bilidu. 18 Mən ularni məƣlup ⱪilƣinimda, ular mening Pərwərdigar ikənlikimni bilidu, – dedi.
19 Isra’illarning aldida yol baxlap mengiwatⱪan Hudaning pərixtisi əmdi ularning kəynigə ɵtti. Bulut tüwrükimu kəynigə ɵtüp, 20 Misirliⱪlar bilən Isra’illarning otturisiƣa berip tohtidi. Bulut Misirliⱪlarƣa ⱪarangƣuluⱪ qüxürdi, lekin Isra’illarni yorutti. Xunga, Misir ⱪoxuni Isra’illarƣa keqiqə yeⱪin keləlmidi.
21 Musa dengizƣa ⱪolini xiltidi. Pərwərdigar bir keqə ⱪattiⱪ xərⱪ xamili qiⱪirip, dengiz süyini kəynigə yandurdi. Dengiz süyi ikkigə bɵlünüp, ⱪuruⱪluⱪ pəyda boldi. 22 Isra’illar dengiz otturisidiki ⱪuruⱪluⱪtin mengip, dengizdin ɵtti. Sular egiz tamdək kɵtürülgən ⱨalda ularning ikki təripidə turatti. 23 Misirliⱪlar, jümlidin padixaⱨning jəng ⱨarwiliri wə atliⱪ ləxkərliri ularni ⱪoƣlap, dengizdiki ⱪuruⱪ yolƣa kirdi. 24 Tang süzüləy degəndə, Pərwərdigar ot wə bulut tüwrüki iqidin Misir ⱪoxuniƣa ⱪarap, ularni ⱪalaymiⱪan ⱪiliwətti. 25 Ularning jəng ⱨarwilirining qaⱪliri qüxüp ⱪelip, ular dawamliⱪ mengixⱪa amalsiz ⱪaldi. Misirliⱪlar:
– Pərwərdigar Isra’illarƣa yardəm ⱪilip, bizni məƣlup ⱪildi. Tez ⱪaqayli! – deyixti.
26 Pərwərdigar Musaƣa:
– Dengizƣa ⱪolungni uzat, bɵlüngən su əsligə kəlsun. Misirliⱪlar wə ularning jəng ⱨarwiliri, atliⱪ ləxkərliri suƣa ƣərⱪ bolsun, – dedi. 27 Bu, tang atⱪan waⱪit bolup, Musa ⱪolini dengizƣa ⱪaritip xiltidi. Buning bilən, su yənə əsligə ⱪaytti. Misirliⱪlar ikki tərəptin keliwatⱪan suning iqidin ⱪaqti. Lekin, Pərwərdigar ularni dengizda ⱨalak ⱪiliwətti. 28 Dengiz süyi əsligə ⱪaytip, Isra’illarni ⱪoƣliƣan pütün jəng ⱨarwiliri, atliⱪ ləxkərlər wə pütün Misir ⱪoxunlirining birinimu ⱪaldurmay ƣərⱪ ⱪiliwətti. 29 Lekin, Isra’illar ⱪuruⱪ jay bilən dengizdin ɵtkəndə, su huddi ikki tamdək kɵtürülüp, ikki tərəpkə bɵlündi. 30 Isra’illar dengiz boyida Misirliⱪlarning jəsətlirini kɵrginidə, Pərwərdigarning ɵzlirini ularning ⱪolidin ⱪutⱪuzƣanliⱪini bildi. 31 Isra’illar Pərwərdigarning zor ⱪudriti bilən Misirliⱪlarni məƣlup ⱪilƣanliⱪini kɵrüp, Pərwərdigardin ⱪorⱪti wə uningƣa ixəndi. Uning hizmətkari bolƣan Musaƣimu ixəndi.
15 Musaning Hudaƣa mədⱨiyə oⱪuxi
1 Xu qaƣda, Musa bilən Isra’illar Pərwərdigarni mədⱨiyiləp, mundaⱪ nahxa eytti:
“Kərwərdigarƣa ⱨəmdusana eytimən, qünki u xanliⱪ ƣəlibə ⱪuqti,
jəng ⱨarwiliri wə atliⱪlarni dengizƣa ƣərⱪ ⱪildi.
2 Pərwərdigar mening ⱪudritim, mening nahxam, u meni ⱪutuldurdi.
U mening Hudayimdur, xunga mahtaymən uni,
u atam ibadət ⱪilƣan Hudadur, xunga mədⱨiyiləymən uni.
3 Pərwərdigar jəngqidur, “Mənggü Bar Bolƣuqi” uning nami,
4 dengizƣa ƣərⱪ ⱪildi u Misir ⱪoxunini ⱨəm jəng ⱨarwilirini,
Ⱪizil dengizƣa ƣərⱪ ⱪildi u ularning aliy ləxkər baxliⱪlirini.
5 Qongⱪur dengiz yutti ularni,
ular taxtək dengizƣa qɵkti.
6 Sening ong ⱪolung, i Pərwərdigar, ⱪudrəttə kamal tapti,
xunga sən, i Pərwərdigar, tarmar ⱪilding rəⱪibingni.
7 Qəksiz ⱨəywiting yər bilən yəksan ⱪildi sanga ⱪarxi qiⱪⱪanlarni,
ⱪəⱨr-ƣəziping samandək ɵrtidi ularni.
8 Küqlük tiniⱪingdin sular tamdək tiklinip,
dengiz tegi ⱪuruⱪluⱪⱪa aylandi.
9 Düxmən: ‘Ularni ⱪoƣlap tutimən’ dəp jar saldi.
‘Mal-mülkini olja elip, ⱪiliqlap yoⱪitip dərdimni alimən’ dedi.
10 Biraⱪ, u qaƣda sən boran qiⱪirip, dengizƣa ƣərⱪ ⱪilding ularni.
Ular goya ⱪoƣuxundək, suning tegigə qɵkti.
11 I Pərwərdigar, aləmdə nədə bolsun səndək bir Ilaⱨ?
Kimdə bolsun səndikidək ⱨəywət, uluƣ xan-xərəp?
Kimmu sanga ohxax, kɵrsitəlisun mɵjizə-karamət?
12 Ong ⱪolungni sozƣaniding, zemin yutti rəⱪibingni.
13 Meⱨring bilən yetəkləysən ⱪutuldurƣan həlⱪingni,
muⱪəddəs makaningƣa baxlap kelisən ⱪudriting bilən ularni.
14 Bularni anglisa titirək basar jimi aləmni,
wəⱨimə basar Filistiyə həlⱪini.
15 Idomning əmirliri ⱪorⱪuxup ketər,
Mo’abning baturlirini ⱨəm titrək basar.
Kən’anliⱪlarmu wəⱨimigə qüxər,
16 ularƣa dəⱨxət wəⱨimə qüxər.
Kɵrginidə, i Pərwərdigar, zor ⱪudritingni,
ⱪulluⱪtin ⱪutⱪuzƣan həlⱪing ɵtüp bolƣuqə ular aldidin,
ular tengirⱪap turuxup ⱪalar.
17 Baxlap kelip ularni ɵz teƣingƣa,
u yərdə ularni kɵqət ⱪilip yetixtürərsən.
Sən Pərwərdigar talliƣan makandur u,
muⱪəddəs turalƣuni u yərdə salarsən.
18 Əbədil’əbəd Padixaⱨ bolƣaysən, i Pərwərdigar!”
19 Misirning jəng ⱨarwiliri wə atliⱪ ləxkərliri dengizdiki ⱪuruⱪ yolƣa kirgəndə, Pərwərdigar dengiz süyini birləxtürüp, ularni suƣa ƣərⱪ ⱪiliwətkənidi. Biraⱪ, Isra’illar bolsa dengizning otturisidiki ⱪuruⱪ yərdin mengip, dengizdin ɵtüp kətkənidi. 20 Ⱨarunning ⱨədisi Məryəm pəyƣəmbər ⱪoliƣa dap tutⱪanidi, nurƣun ayallarmu uning bilən billə dap qelip, ussul oynaxti. 21 Məryəm Hudani mədⱨiyiləp, ularƣa mundaⱪ nahxa eytip bərdi:
“Pərwərdigarƣa ⱨəmdusana bolƣay, qünki u xanliⱪ ƣəlibə ⱪuqti.
Jəng ⱨarwiliri wə atliⱪlarni dengizƣa ƣərⱪ ⱪildi.”
Maraⱨtiki aqqiⱪ su
22 Keyin, Musa Isra’illarni Ⱪizil dengizdin baxlap, Xur qɵligə elip kəldi. Ular qɵldə uda üq kün mengip, su tapalmay, 23 ahir Maraⱨⱪa yetip kəldi. U yərning süyi aqqiⱪ bolup, iqkili bolmaytti. Xunga, u yər Maraⱨ [“aqqiⱪ” degən mənidə] dəp ataldi.
24 Halayiⱪ Musadin:
– Nemə iqimiz? – dəp, uningƣa naraziliⱪ bildürdi. 25 Musa Pərwərdigarƣa yelinip tələp ⱪilƣanidi, Pərwərdigar uningƣa bir xahni kɵrsətti. U xahni suƣa taxliƣanidi, aqqiⱪ su iqkili bolidiƣan tatliⱪ suƣa aylandi.
Pərwərdigar ularni sinax üqün, u yərdə ularƣa ɵz tələp wə xərtlirini elan ⱪildi. 26 Pərwərdigar:
– Əgər silər Pərwərdigar Huda bolƣan mening sɵzümgə ⱪulaⱪ selip, m ening nəzirimdiki durus ixlarni ⱪilip, mening əmr-pərmanlirimƣa toluⱪ əməl ⱪilsanglar, u qaƣda mən Misirliⱪlarƣa kəltürgən kesəllərni silərgə kəltürməymən. Mən silərgə xipaliⱪ beridiƣan Pərwərdigardurmən, – dedi.
27 Andin keyin, ular Elim degən yərgə yetip kəldi. U yərdə on ikki bulaⱪ, yətmix tüp horma dərihi bar idi. Xunga, ular su boyida qedirlirini tikti.
16 Manna bilən bɵdünə
1 Pütün Isra’illar Elim degən yərdin yürüp kətti. Ular Misirdin ayrilip bir yerim aydin keyin, Elim bilən Sinay teƣining ariliⱪidiki Siyn qɵligə yetip bardi. 2 Qɵldə ular Musa bilən Ⱨarunƣa naraziliⱪ bildürüp, 3 ularƣa:
– Pərwərdigar bizni Misirda ɵltürüwətkən bolsimu bolar ikən. U yərdə ⱨeqbolmiƣanda ⱪazanni qɵridəp olturup, gɵx wə baxⱪa yeməkliklərni toyƣudək yəyttuⱪ. Lekin, silər bizni qɵlgə elip kelip, bu yərdə aqliⱪtin ɵltürməkqi boluwatisilər, – deyixti.
4 Buning bilən, Pərwərdigar Musaƣa:
– Mən asmandin yeməklik yaƣdurimən. Isra’illar ⱨər küni qiⱪip, xu künlük ozuⱪini yiƣiwalsun. Bu arⱪiliⱪ mən ularni sinap, ularning yolyoruⱪlirimƣa ita’ət ⱪilƣan-ⱪilmiƣanliⱪiƣa ⱪaraymən. 5 Ⱨər ⱨəptining altinqi küni kəlgəndə, ular ikki künlük ozuⱪini yiƣiwalsun, – dedi.
6 Xunga, Musa bilən Ⱨarun Isra’illarƣa:
– Bügün keqə, silərni Misirdin elip qiⱪⱪuqining Pərwərdigar ikənlikini bilisilər. 7 Ətə ətigəndə, Pərwərdigarning uluƣluⱪini kɵrisilər. Rənjigənlikinglar uning ⱪuliⱪiƣa yətti. Silərning naraziliⱪinglar uningƣa ⱪaritilƣandur. Bizgə ⱪarxi naraziliⱪ bildürgüdək biz kim iduⱪ? 8 Pərwərdigar kəqtə silərgə gɵx beridu. Ətigəndə silərni toyƣudək nan bilən təminləydu. Qünki, u silərning rənjigənlikinglarni anglidi. Silərning bizdin rənjigininglar, əməliyəttə Pərwərdigardin rənjigənlikinglardur! – dedi.
9 Andin, Musa Ⱨarunƣa:
– Sən berip, pütün halayiⱪⱪa: “Pərwərdigarning aldiƣa yiƣilinglar, qünki u silərning naraziliⱪinglarni anglidi” degin, – dedi. 10 Ⱨarun pütün halayiⱪⱪa gəp ⱪiliwatⱪan waⱪtida, ular qɵllükkə ⱪariwidi, Pərwərdigarning parlaⱪ nurining bulutlar arisida jəwlan ⱪilip turƣanliⱪini kɵrdi. 11 Xu qaƣda, Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
12 – Mən Isra’illarning rənjigənlikini anglidim. Sən ularƣa: “Huda: ‘Kəqⱪurun gɵx, ətigəndə toyƣudək nan yəysilər. Buning bilən, silər mening Pərwərdigaringlar Huda ikənlikimni bilisilər’ dedi”, – degin.
13 Kəqⱪurun, san-sanaⱪsiz bɵdünə uqup kelip, pütün ⱪarargaⱨni ⱪaplidi. Ətisi səⱨərdə ⱪarargaⱨning ətrapidiki yər yüzigə xəbnəm qüxkənidi. 14 Xəbnəm parlanƣandin keyin, qɵllükning yər yüzidə nepiz bir ⱪəwət ⱪirodək nərsə kɵründi. 15 Isra’illar buning nemə ikənlikini bilixəlməy, bir-biridin:
– Bu nemidu? – dəp soraxti.
Musa ularƣa:
– Bu bolsa Pərwərdigar silərgə ata ⱪilƣan yeməklik. 16 Pərwərdigar ⱨərbiringlarni ɵz eⱨtiyajiƣa ⱪarap, ⱨərbir a’ilə kixi bexiƣa ikki ⱪaqidin yiƣiwalsun, dəp buyruƣan, – dedi.
17 Isra’illar Hudaning əmri boyiqə ix kɵrdi. Bəzilər kɵprək yiƣiwaldi, bəzilər azraⱪ yiƣiwaldi. 18 Kɵprək “Ⱪiro” yiƣiwalƣanlarning exip ⱪalmidi, az yiƣiwalƣanlarningmu kemip ⱪalmidi. Ⱨəmməylənning yiƣiwalƣini ɵz eⱨtiyajiƣa dəlmudəl idi. 19 Musa ularƣa:
– Yeməklikni ikkinqi künigə axurup ⱪoyuxⱪa ruhsət yoⱪ, – dedi. 20 Lekin, bəzilər Musaning sɵzini anglimay, ətisi ətigəngə bir’az axurup ⱪoydi. Biraⱪ, axurup ⱪoyulƣan yeməklikning ⱨəmmisi ⱪurutlap sesip kətti. Xuning bilən, Musa ularƣa hapa boldi.
21 Ⱨəmmə adəm ⱨər küni ətigəndila qiⱪip, ɵzigə eⱨtiyajliⱪ yeməklik yiƣiwalatti. Qünki kün ⱪiziƣan waⱪitta, yeməklik erip ketətti. 22 Altinqi küni, ular bir ⱨəssə artuⱪ, yəni ⱨər kixi tɵt ⱪaqidin yeməklik yiƣiwaldi. Həlⱪ iqidiki aⱪsaⱪallar bu ixni Musaƣa məlum ⱪildi. 23 Musa ularƣa:
– Pərwərdigar: “Ətə dəm elix küni. Bu kün Pərwərdigarƣa atilixi kerək. Bügün otta ⱪaⱪlap wə suda ⱪaynitip pixuridiƣanliringlarni haliƣininglarqə pixurunglar. Exip ⱪalƣinini ətigə ⱪaldurunglar” dəp buyruƣan, – dedi. 24 Ular Musaning tapxuruⱪi boyiqə exip ⱪalƣan yeməkliklərni ikkinqi künigə ⱪaldurƣinida, ⱪurutlapmu kətmidi, sesipmu ⱪalmidi. 25 Musa ularƣa:
– Bügün muxu yeməkliklərni yənglar. Qünki, Pərwərdigarƣa atilidiƣan dəm elix künidə silər yərdin ⱨeqⱪandaⱪ yeməklik tapalmaysilər. 26 Silər qoⱪum altə kün iqidə yeməklik yiƣiwelinglar, yəttinqi küni dəm elix küni bolup, bu küni ⱨeq nərsə tapalmaysilər, – dedi.
27 Yəttinqi küni, bəzilər yənila yeməklik yiƣⱪili qiⱪⱪanidi. Lekin, ular ⱨeq nərsə tapalmidi. 28 Pərwərdigar Musaƣa:
– Bu həlⱪ ⱨeliƣiqə mening əmr-pərmanlirimni rət ⱪiliwatamdu? 29 Esinglarda tutunglarki, mən bolsam Pərwərdigardurmən. Mən silərgə dəm elix küni ata ⱪildim. Xu səwəbtin, altinqi küni silərgə ikki künlük yeməklik bərdim. Yəttinqi küni, ⱨəmmə adəm sirtⱪa qiⱪmay, ɵyidə oltursun, – dedi. 30 Xunga, Isra’illar yəttinqi küni ix ⱪilmay dəm elixti.
31 Isra’illar bu yeməklikni manna, dəp atidi. U axkɵkining uruⱪiƣa ohxax aⱪ rənglik bolup, təmi ⱨəsəl ⱪoxulƣan nanƣa ohxaytti. 32 Musa ularƣa:
– Pərwərdigar bizgə: “Əwladliringlarning mening silərni Misirdin elip qiⱪip, qɵl-bayawanda yeməklik bilən təminligənlikimni bilixi üqün, mannadin ikki ⱪaqa saⱪlap ⱪoyunglar” degən, – dedi 33 wə Ⱨarunƣa:
– Bir komzəkkə ikki ⱪaqa kəlgüdək manna elip, əwladlirimizƣa saⱪlap ⱪoyux üqün, uni Pərwərdigarning ⱨuzurida ⱪoyup ⱪoyƣin, – dedi. 34 Waⱪti kəlgəndə, Ⱨarun Pərwərdigarning Musaƣa qüxürgən əmri boyiqə komzəkni əⱨdə sanduⱪining* Əⱨdə sanduⱪining təswirini bilix üqün 25-bab, 10 – 22-ayətlərgə ⱪaralsun. iqigə, pərzlər yezilƣan tax tahtilarning aldiƣa ⱪoyup saⱪlap ⱪoydi. 35 Isra’illar taki terilƣu yeri bar bolƣan Kən’an zeminiƣa berip olturaⱪlaxⱪuqə, jəm’iy ⱪiriⱪ yil manna yedi. 36 (Əyni zamanda, ɵlqəm ⱪaqisining siƣimi yigirmə litir nərsə patⱪudək idi.)
17 Uyul taxtin qiⱪⱪan su
1 Isra’il həlⱪi Siyn qɵlidin qiⱪip, Pərwərdigarning yolyoruⱪi bilən ⱪədəmmu ⱪədəm səpər ⱪilip, Rifidim ⱪondi. Biraⱪ, u yərdə su yoⱪ idi. 2 Xunga, ular yənə Musadin rənjip:
– Bizgə iqkili su bərgəysiz! – dedi.
Musa ularƣa:
– Silər nemixⱪa rənjiysilər? Nemixⱪa Pərwərdigarni sinaysilər? – dedi.
3 Lekin, halayiⱪ intayin ussap kətkəqkə, Musaƣa dawamliⱪ naraziliⱪ bildürüp:
– Bizni Misirdin zadi nemixⱪa elip qiⱪtingiz? Siz bizni, balilirimizni wə qarwa mallirimizni ussuzluⱪtin ɵltürməkqimu? – dedi.
4 Xuning bilən, Musa Pərwərdigarƣa yelinip:
– Halayiⱪni ⱪandaⱪ ⱪilay? Ular meni qalma-kesək ⱪilip ɵltüridiƣan yərgə yətti, – dedi.
5 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən Isra’illarning aⱪsaⱪalliridin birnəqqisini elip, həlⱪ aldidin ɵt. Ⱪolungƣa Nil dəryasiƣa urƣan tayaⱪni eliwal. 6 Mən sening aldingda Sinay teƣidiki bir uyul taxning üstidə turimən. Sən uyul taxni urƣiningda, silərgə iqkili su qiⱪidu, – dedi. Musa Isra’il aⱪsaⱪallirining aldida xundaⱪ ⱪilƣanda, su etilip qiⱪti. 7 Musa u yərni Massaⱨ wə Miriba [mənisi “sinax wə rənjix”] dəp atidi. Qünki, Isra’illar u yərdə rənjip, Pərwərdigarni sinimaⱪqi bolƣanidi. Ular: “Pərwərdigar zadi arimizda barmu-yoⱪ?” deyixkənidi.
Amaləklər bilən jəng ⱪilix
8 Amaləklər Rifidim kelip, Isra’illarƣa ⱨujum ⱪildi. 9 Musa Yoxuwaƣa:
– Sən ətə Amaləklər bilən jəng ⱪilix üqün adəm talliƣin. Mən bolsam ⱪolumƣa Huda manga elip yürüxkə əmr ⱪilƣan tayaⱪni tutup taƣning qoⱪⱪisida turimən, – dedi. 10 Yoxuwa Musaning tapxuruⱪi boyiqə Amaləklər bilən jəng ⱪildi. Musa, Ⱨarun wə Hurlar taƣning qoⱪⱪisiƣa qiⱪip jəngni kɵzətti. 11 Musa ⱪolini kɵtürsə, Isra’illar üstün kelətti. Ⱪolini qüxürsə, Amaləklər üstün kelətti. 12 Musaning ⱪolliri telip ⱪalƣanda, Ⱨarun bilən Hur bir taxni yɵtkəp kelip, Musani uning üstigə olturƣuzup, taki kün patⱪuqə ikki yenida Musaning ⱪollirini yɵləp turdi. 13 Xundaⱪ ⱪilip, Yoxuwa Amaləklər ⱪoxunini ⱪiliqlap, ularning üstidin ƣəlibə ⱪildi.
14 Andin, Pərwərdigar Musaƣa:
– Keyinki əwladlarning bügünki ƣəlibini untumasliⱪi üqün yezip ⱪaldurƣin. Yoxuwaƣa Amaləklərni pütünləy yoⱪitidiƣanliⱪimni yətküzüp ⱪoy, – dedi. 15 Xuning bilən, Musa bir ⱪurbanliⱪ supisi yasap, uning namini “Pərwərdigar tuƣumdur” dəp atidi. 16 U:
– Pərwərdigarning tuƣini egiz kɵtürimən! Pərwərdigar əwladtin əwladⱪiqə Amaləklər bilən jəng ⱪilƣay, – dedi.
18 Yetroning Musani ziyarət ⱪilixi
1 Musaning ⱪeynatisi – Midyan roⱨaniysi Yitro Hudaning Musa wə Isra’illarƣa ⱪilƣan yahxiliⱪliridin, yəni Hudaning Isra’illarni Misirdin elip qiⱪⱪanliⱪidin həwər tapti. 2 Musa burunla ayali wə balilirini ⱪeynatisining yeniƣa əwətiwətkənidi. 3 Tunji oƣlining ismi Gerxom [“U yərdə yaⱪa yurtluⱪ” degən sɵz bilən aⱨangdax] bolup, Musa “Mən yaⱪa yurtta musapir bolup turƣan yat adəm” dəp xu isimni ⱪoyƣanidi. 4 Ikkinqi oƣlining ismi Əli’əzər [mənisi “Huda mening yardəmqim”] bolup, Musa “Atam ibadət ⱪilƣan Huda manga yardəm ⱪilip, meni Misir padixaⱨining ɵltürüwetixidin ⱪutⱪuzup ⱪaldi” dəp, xu isimni ⱪoyƣanidi. 5 Yetro Musaning ayali wə ikki oƣlini elip, qɵllükkə, yəni Musa ⱪarargaⱨ ⱪilƣan muⱪəddəs taƣning yeniƣa kəldi. 6 U ⱪarargaⱨⱪa kirixtin burun, Musaƣa ɵzining ⱪizi wə ikki nəwrisini elip kəlgənliki toƣrisida həwər yolliƣanidi. 7 Xunga, Musa ⱪeynatisining aldiƣa qiⱪip, təzim ⱪilip sɵyüxüp kɵrüxti. Ular ɵz’ara amanliⱪ soraxⱪandin keyin, Musaning qediriƣa kirdi. 8 Musa uningƣa Pərwərdigarning Isra’illarni ⱪutⱪuzux üqün, Misir padixaⱨi wə uning puⱪraliriƣa ⱪilƣan barliⱪ ixlirini eytip bərdi. U yənə Isra’illarning yol boyi duq kəlgən ⱪiyinqiliⱪlirini wə Pərwərdigarning ularni ⱪandaⱪ ⱪutⱪuzƣanliⱪinimu sɵzləp bərdi. 9 Yetro bularni anglap intayin huxal boldi. 10 U:
– Pərwərdigarƣa mədⱨiyilər oⱪulƣay! U silərni Misir padixaⱨi wə Misirliⱪlarning qanggilidin ⱪutⱪuzup qiⱪti. Isra’il həlⱪini ⱪulluⱪtin azad ⱪildi. 11 Mən Pərwərdigarning pütkül ilaⱨlardin uluƣluⱪini əmdi bildim. Qünki, Misirliⱪlar Isra’illarni xu ⱪədər harliƣinida, u ɵz ⱪudritini kɵrsətti, – dedi. 12 Buning bilən, Yitro Hudaƣa kɵydürmə ⱪurbanliⱪ wə baxⱪa ⱪurbanliⱪlarni atidi. Ⱨarun wə Isra’illarning ⱨəmmə aⱪsaⱪalliri uning bilən billə Huda aldida ⱪurbanliⱪ ⱪilinƣan ta’amlarni yedi.
Yetroning aⱪilanə məsliⱨiti
13 Ətisi, Musa ətigəndin kəqkiqə həlⱪ iqidiki majiralarni bir tərəp ⱪilix bilən məxƣul boldi. 14 Bu əⱨwalni kɵrgən Musaning ⱪeynatisi Yitro Musaƣa:
– Bunqiwala halayiⱪ ətigəndin kəqkiqə sening yolyoruⱪ berixingni kütüp turuxsa, majiralarni ɵzüng yalƣuz bir tərəp ⱪilixing ⱪandaⱪ gəp? – dedi.
15 Musa uningƣa:
– Halayiⱪ bu yərgə kelip, məndin Hudaning əmrini soraydu əməsmu?! 16 Ikki adəm otturisida majira tuƣulsa, ular meni izdəydu. Kimning ⱨəⱪ, kimning naⱨəⱪliⱪini ayrip, Hudaning ⱪanuni wə yolyoruⱪlirini ularƣa mən yətküzimən, – dəp jawab bərdi.
17 Yetro uningƣa:
– Bundaⱪ ⱪilƣining yahxi əməs. 18 Bundaⱪ ketiwərsə, ɵzüngnimu ətrapingdiki ⱪerindaxliringnimu qarqitip ⱪoyisən. Bunqiwala kɵp yükni ɵz üstünggila eliwalsang, ɵzüng yalƣuz yetixəlməysən. 19 Mən sanga məsliⱨət berəy, Hudamu sən bilən billə bolidu. Sən dawamliⱪ həlⱪⱪə wəkillik ⱪilip, Huda aldiƣa berip, həlⱪ arisidiki majiralarni Hudaƣa məlum ⱪil. 20 Hudaning ⱪanuni wə yolyoruⱪlirini həlⱪⱪə ɵgitip, ularƣa ⱪandaⱪ yaxaxni wə ularning ⱪandaⱪ burqi barliⱪini uⱪturƣin. 21 Buningdin baxⱪa, yənə jama’ət iqidin Ⱪabiliyətlik, Hudaƣa ihlasmən, ixənqlik wə para yeməydiƣan kixilərni tallap, mingbexi, yüzbexi, əllikbexi wə onbexi ⱪilip təyinligin. 22 Ularƣa həlⱪ iqidiki dəwalarni ɵz waⱪtida soraxni tapxurƣin. Ular ⱪiyinraⱪ dəwalarda sening aldingƣa kelip, uxxaⱪ-qüxxək majiralarni ɵzliri bir tərəp ⱪilsa bolidu. Xundaⱪ bolƣanda, ular sening wəzipəngni orundixip, yüküngni yeniklitidu. 23 Əgər sən Hudaning yolyoruⱪi boyiqə xundaⱪ ⱪilsang, həlⱪning degən yeridin qiⱪalaysən. Həlⱪning majiralirimu tez ⱨəl bolidu, – dedi.
24 Musa ⱪeynatisining məsliⱨitini ⱪobul ⱪilip, uning degini boyiqə ix kɵrdi. 25 U Isra’illar iqidin ⱪabiliyətlik kixilərni tallap, mingbexi, yüzbexi, əllikbexi wə onbexi ⱪilip təyinlidi. 26 Ular jama’ətning dəwa ixlirini ɵz waⱪtida soraydiƣan boldi. Uxxaⱪ-qüxxək majiralarni ɵzliri bir tərəp ⱪilip, ⱪiyinraⱪ dəwalarda bolsa Musadin yolyoruⱪ soraxti.
27 Keyin, Yitro Musa bilən hoxlixip yurtiƣa ⱪaytti.
19 Isra’illar Sinay teƣida
1 Isra’illar Misirdin qiⱪip dəl ikki ay bolƣan küni Sinay qɵligə yetip kelip, 2 Sinay teƣi baƣrida qedir tikti. Ular Rifidim yolƣa qiⱪip, bu yərgə kəlgənidi. 3 Musa Hudaning ⱨuzurida bolux üqün taƣⱪa qiⱪti. Pərwərdigar taƣdin Musaƣa jarangliⱪ awazda mundaⱪ dedi:
– Yaⱪupning əwladliri bolƣan Isra’illarƣa munu sɵzlirimni eytⱪin: 4 “Silər mən Pərwərdigarning Misirliⱪlarni ⱪandaⱪ bir tərəp ⱪilƣanliⱪimni kɵrdünglar. Mən huddi ana bürküt balilirini dümbisigə mindürüp elip yürgəndək, silərni yenimƣa elip kəldim. 5 Xunga, əgər silər manga ita’ət ⱪilip, əⱨdəmgə əməl ⱪilsanglar, nurƣunliƣan həlⱪlər arisidin silərni manga mənsup ⱪimmətlik həlⱪ ⱪilimən. Qünki, pütün dunya manga təwə. 6 Silər mening padixaⱨliⱪimning roⱨaniyliri wə manga atalƣan həlⱪ bolisilər!” Duⱪiriⱪi sɵzlirimni Isra’illarƣa yətküzüp ⱪoyƣin.
7 Buning bilən, Musa taƣdin qüxüp, həlⱪ iqidiki aⱪsaⱪallarni yiƣip, Pərwərdigar uningƣa buyruƣan sɵzlərni ularƣa yətküzdi. 8 Ular birdək:
– Biz qoⱪum Pərwərdigarning degini boyiqə ix kɵrimiz, – dedi. Musa taƣⱪa qiⱪip, ularning jawabini Pərwərdigarƣa yətküzdi.
9 Pərwərdigar Musaƣa:
– Mən ⱪoyuⱪ bulut iqidə sening yeningƣa kelimən. Sening bilən ⱪilixⱪan sɵⱨbitimizni həlⱪ anglap turidu. Xuning bilən, ular ⱨər da’im sanga ixinidu, – dedi.
Musa Isra’illarning jawabini Pərwərdigarƣa yətküzgəndin keyin, 10 Pərwərdigar uningƣa:
– Sən həlⱪning yeniƣa berip, ularni bügün wə ətə ɵzlirini manga atap, kiyim-keqəklirini tazilaxⱪa qaⱪir. 11 Ɵgünlükkiqə ⱨəmmə təyyarliⱪni pütküzsun. Qünki, u küni mən Isra’il həlⱪining kɵz aldidila Sinay teƣiƣa qüximən. 12 Biraⱪ, sən taƣning ətrapiƣa ɵtüxkə bolmaydiƣan qegra bəlgiləp, ularƣa taƣⱪa qiⱪmasliⱪni, ⱨətta taƣning baƣriƣimu yeⱪin kəlməslikni eytⱪin. Kimdəkim bu taƣⱪa bir ⱪədəm bassa, ɵlümgə məⱨkum ⱪilinsun. 13 Undaⱪ adəmlərgə ⱪol təgküzülməy, ular ya qalma-kesək ⱪilinip, yaki oⱪya bilən etip ɵltürülsun. Buningƣa hilapliⱪ ⱪilƣanlar məyli adəm yaki qarwa mal boluxidin ⱪət’iynəzər, tirik ⱪaldurulmisun. Pəⱪət kanay uzaⱪraⱪ qelinƣandila, andin halayiⱪ taƣ baƣriƣa kəlsun, – dedi.
14 Musa taƣdin qüxüp, həlⱪning paklinip, kiyim-keqəklirini yuyuxini buyrudi. 15 Musa ularƣa:
– Ɵgünlükkiqə ⱨəmmə təyyarliⱪlarni pütküzünglar, ayallarƣa yeⱪinlaxmanglar, – dedi.
16 Üqinqi küni ətigəndə, ⱨawa güldürləp, qaⱪmaⱪ qeⱪip, taƣda bir parqə ⱪoyuⱪ bulut pəyda boldi. Kanayning ⱪattiⱪ nərə awazi anglandi. Ⱪarargaⱨtikilər buni anglap, ⱪorⱪup titrixip kətti. 17 Musa ularni ⱪarargaⱨtin baxlap qiⱪip, Hudaning aldiƣa ⱨazir ⱪildi. Ular taƣning tüwidə ɵrə turuxatti. 18 Pütün Sinay teƣini is-tütək ⱪaplidi, qünki Pərwərdigar u yərgə ot iqidə qüxkənidi. Bu is-tütək humdanning tütünigə ohxaytti. Pütün taƣ ⱪattiⱪ təwrəp kətti. 19 Bu qaƣda, kanayning awazi barƣanseri küqəydi. Musa sɵz ⱪildi, Huda uningƣa güldürmama bilən jawab ⱪayturdi. 20 Pərwərdigar taƣning qoⱪⱪisiƣa qüxüp, Musani taƣⱪa qiⱪixⱪa qaⱪirdi. Musa taƣⱪa qiⱪti. 21 Pərwərdigar uningƣa:
– Sən taƣdin qüxüp, halayiⱪni agaⱨlandur. Qegridin ⱨalⱪip, meni kɵrgili kəlmisun. Bolmisa, ular ⱨalak bolidu. 22 Mən üqün hizmət ⱪilidiƣan roⱨaniylarmu ɵzini manga atap bolup, andin hizmitimdə bolsun. Bolmisa, ularni ⱨalak ⱪilimən, – dedi.
23 Musa Pərwərdigarƣa:
– Həlⱪ bu yərgə qiⱪalmaydu, qünki sən bizning bu taƣni “muⱪəddəs taƣ” dəp atiximizni wə taƣning ətrapiƣa qegra bəlgiliximizni buyruƣaniding, – dedi.
24 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən qüxüp, Ⱨarunni baxlap keliwər. Lekin, roⱨaniylar bilən halayiⱪ qegridin ⱨalⱪip, bu yərgə qiⱪmisun. Bolmisa, mən ularni jazalaymən, – dedi. 25 Xuning bilən, Musa taƣdin qüxüp, halayiⱪning yeniƣa berip, Pərwərdigarning sɵzini ularƣa yətküzdi.
20 On pərz
1 Huda sɵz ⱪilip, mundaⱪ dedi:
2 – Mən seni ⱪul bolup yaxiƣan Misirdin elip qiⱪⱪan Pərwərdigaring Hudadurmən.
3 Mangila ibadət ⱪil. Məndin baxⱪa ⱨeq ⱪandaⱪ ilaⱨing bolmisun.
4 Qoⱪunux üqün, məyli asmandiki, yərdiki, yər astidiki yaki sudiki ⱨərⱪandaⱪ nərsilərning xəklidə but yasima. 5 Ⱨərⱪandaⱪ butⱪa qoⱪunma yaki hizmət ⱪilma. Qünki, Pərwərdigaring Huda bolƣan mən ⱪizƣinidiƣan Hudadurmən. Məndin nəprətləngənlərni ⱨətta nərwə-qəwrilirigiqə jazalaymən. 6 Lekin, meni sɵyidiƣan, əmrlirimgə ita’ət ⱪilƣanlarning sansizliƣan əwladliriƣiqə meⱨribanliⱪ ⱪilimən.
7 Muⱪəddəs namimni ⱪalaymiⱪan tilƣa alma. Kimdəkim mening namimni ⱪalaymiⱪan tilƣa alsa, mən – Pərwərdigaring bolƣan Huda uni qoⱪum jazalaymən.
8 Dəm elix künini muⱪəddəs kün bilip, uningƣa əməl ⱪil. 9 Altə kün ixləp, tegixlik ⱨəmmə ixliringni ⱪiliwal. 10 Yəttinqi kün manga atalƣan kün bolup, bu küni məyli sən bol, pərzəntliring, ⱪulliring, qarwa malliring yaki yurtungda musapir bolup turuwatⱪan yat adəmlər bolsun, ⱨeqⱪandaⱪ ix ⱪilmisun. 11 Mən – Pərwərdigar altə kün iqidə asman, zemin wə uningdiki pütkül məwjudatlarni yarattim. Lekin, yəttinqi küni dəm aldim. Xunga mən – Pərwərdigar dəm elix künini bəhtlik kün ⱪilip, muⱪəddəs kün dəp bəlgilidim.
12 Ata-anangni ⱨɵrmət ⱪil. Xu qaƣda mən sanga ata ⱪilmaⱪqi bolƣan zeminda uzun ɵmür kɵrisən.
13 Ⱪatilliⱪ ⱪilma.
14 Zina ⱪilma.
15 Oƣriliⱪ ⱪilma.
16 Yalƣan guwaⱨliⱪ bərmə.
17 Baxⱪilarning ɵy-imarətliri, ər-hotuni, ⱪulliri, kala yaki baxⱪa tə’əlluⱪatliriƣa kɵz ⱪiringni salma.
Həlⱪning wəⱨimisi
18 Halayiⱪ güldürmama wə kanay awazlirini anglap, qaⱪmaⱪ wə taƣdin purⱪirap qiⱪiwatⱪan is-tütəkni kɵrüp, ⱪorⱪup titrixip kətti. Ular yiraⱪ turuxup, 19 Musaƣa:
– Bizgə sənla sɵz ⱪilƣaysən, qoⱪum anglaymiz. Huda bizgə ɵzi biwasitə sɵz ⱪilmiƣay. Bolmisa, ⱨalak bolidiƣan ohxaymiz, – dedi.
20 Musa ularƣa jawabən:
– Ⱪorⱪmanglar, Hudaning bu yərgə kelixi silərni sinax üqün, silərni ⱨəmixə ɵzidin ⱪorⱪup, gunaⱨtin haliy boluxⱪa dəwət ⱪilix üqündur, – dedi. 21 Lekin, kixilər yənila yiraⱪta turuxatti. Pəⱪət Musala Hudani ⱪorxap turƣan ⱪara bulutning yeniƣa bardi.
Ⱪurbanliⱪ supisi toƣrisidiki nizam
22 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Sən berip Isra’illarƣa munu sɵzlirimni yətküzgin: “Silər mening ərxtin silərgə sɵz ⱪilƣanliⱪimni kɵrdünglar. 23 Silər ɵzünglarƣa altun yaki kümüxtin ⱨərⱪandaⱪ xəkildə but yasap, ularƣa səjdə ⱪilmanglar. Mangila ibadət ⱪilinglar. 24 Topidin mən üqün bir ⱪurbanliⱪ supisi yasap, üstigə kɵydürmə ⱪurbanliⱪ wə amanliⱪ ⱪurbanliⱪiƣa ixlitixkə kala, ⱪoy wə ɵqkilərni ⱪoyunglar. Mən silərning manga ibadət ⱪilixinglarƣa bəlgiləp bərgən jaylarƣa kelip, silərgə bəht ata ⱪilimən. 25 Əgər manga atap taxtin ⱪurbanliⱪ supisi yasisanglar, siliⱪlanƣan taxtin yasimanglar. Qünki, əswab təgkən taxni ⱪobul ⱪilmaymən. 26 Manga pələmpəy bilən qiⱪidiƣan ⱪurbanliⱪ supisi yasimanglar. Bolmisa, pələmpəydin qiⱪⱪuqə nomusluⱪ yeringlar kɵrünüp ⱪalidu.”
21 Ⱪullarƣa mu’amilə ⱪilixtiki ⱪa’idə-nizamlar
1 – Sən Isra’il həlⱪigə tɵwəndiki ⱪa’idə-nizamlarni elan ⱪil: 2 əgər biri Ibraniylar iqidin ⱪul setiwalƣan bolsa, ⱪul pəⱪət altə yil uning üqün hizmət ⱪilsun. Yəttinqi yili, uningƣa ⱨɵrlük berilsun ⱨəm hojayiniƣa ⱨeqⱪandaⱪ ⱨəⱪ tɵliməy ketiwərsun. 3 Əgər u sanga ⱪul bolƣandin keyin nikaⱨliⱪ bolƣan bolsa, ketidiƣan waⱪtida ayalini elip ketixkə bolmaydu. Əgər u sanga ⱪul boluxtin ilgiri nikaⱨliⱪ bolƣan bolsa, ayali bilən billə ⱨɵrlükkə erixtürülsun.
4 Əgər hojayin uningƣa hotun elip berip, bu hotun uningƣa ⱪiz-oƣul pərzəntlər tuƣup bərgən bolsa, bu ayal wə bala-qaⱪilar hojayinƣa təwə bolidu. Pəⱪət yalƣuz ɵzila ⱨɵrlükkə erixələydu. 5 Əgər u: “Mən hojayinimni wə hotun-balilirimni yahxi kɵrimən. Mən ⱨɵr boluxni halimaymən” desə, 6 hojayini uni ibadət orniƣa elip barsun ⱨəm uni ixik yaki ixik kexikigə yɵləndürüp turƣuzup, bigiz bilən uning ⱪuliⱪini texip ⱪoysun. Bu, u ⱪulning hojayiniƣa ɵmürwayət hizmət ⱪilidiƣanliⱪining bəlgisi bolidu.
7 Əgər biri ⱪizini dedək ⱪilip setiwətkən bolsa, u ⱪiz ərlərgə ohxax ⱨəⱪsiz ⱨɵr bolup ketəlməydu. 8 Əgər hojayin uni əmrigə elix üqün setiwalƣan bolsa, lekin keyin uni yahxi kɵrmisə, undaⱪta hojayin ⱪiz tərəpning ⱨəⱪ tɵləp ⱪizini ⱨɵr ⱪilixiƣa pursət berixi kerək. Hojayinning uni yatlarƣa setix ⱨoⱪuⱪi bolmaydu. Qünki, hojayin uningƣa wapasizliⱪ ⱪilƣandur. 9 Əgər hojayin uni oƣliƣa elip bərgən bolsa, uni ɵz ⱪizidək kɵrsun. 10 Əgər hojayin dedəkni hotunluⱪⱪa elip turup, uning üstigə yənə baxⱪa hotun alƣan bolsa, u qoⱪum dedəkning yemək-iqmiki, kiyim-keqiki wə uning jinsiy eⱨtiyajining ⱨajitidin burunⱪidək qiⱪsun. 11 Əgər hojayin bu üq türlük burqini ɵtiyəlmisə, dedəktin ⱨəⱪ almay uningƣa ⱨɵrlük bərsun.
Urux-talax ⱨəⱪⱪidə
12 – Kimdəkim bir adəmni urup ɵltürüp ⱪoysa, u ɵlümgə ⱨɵküm ⱪilinsun. 13 Ⱨalbuki, əgər bu ix məⱪsətsiz ⱨalda wə mening yol ⱪoyuxum bilən yüz bərgən bolsa, mən buni ⱪilƣuqining ⱪeqip berixi üqün bir jay orunlaxturimən. 14 Biraⱪ, əgər biri baxⱪilarni ⱪəstən ɵltürgən bolsa, gərqə u panaⱨliⱪ tiləx üqün mening ⱪurbanliⱪ supamƣa ⱪeqip beriwalsimu, yənila ɵlümgə buyrulsun.
15 Atisi yaki anisini urƣanlar ɵlümgə ⱨɵküm ⱪilinsun.
16 Baxⱪilarni tutuwelip satⱪan yaki ɵzi elip ⱪelip ⱪul ⱪilƣanlar ɵlümgə ⱨɵküm ⱪilinsun.
17 Atisi yaki anisidin yüz ɵrügənlərgə ɵlüm jazasi berilsun.
Baxⱪilarni zəhimləndürüx ⱨəⱪⱪidə
18 – Uruxup ⱪalƣan ikki kixining biri yənə birini tax yaki muxt bilən urup zəhimləndürgən, gərqə zəhimləngən kixi ɵlmigən bolsimu orun tutup yetip ⱪalƣan, 19 biraⱪ ⱨasa tutup taxⱪiriƣa qiⱪⱪudək bolsa, urƣuqi gunaⱨsiz, dəp ⱨesablansun. Lekin, yarilanƣuqining waⱪit jəⱨəttiki ziyinini pul bilən tɵləp bərsun wə uni dawalitip saⱪaytsun.
20 Kimdəkim ⱪulini yaki dedikini kaltək bilən urup ɵltürüp ⱪoyƣan bolsa, u jazaƣa tartilsun. 21 Biraⱪ, ⱪul hojayinining tə’əlluⱪati bolƣaqⱪa, əgər ⱪul bir, ikki kündin keyin saⱪiyip ⱪalsa, hojayin jazalanmisun.
22 Əgər ikki kixi uruxup ⱪelip, munasiwətsiz bir ⱨamilidar ayalƣa ziyan yətküzsə, lekin ⱨamilidar ayalda balisining baldur tuƣulup ⱪelixidin baxⱪa zəhimlinix bolmisa, ular yarilanƣan ayalning erining təlipi boyiqə ⱨɵkümqilərning təstiⱪidin ɵtküzülgən jərimanini tɵlisun. 23 Əgər ⱨamilidar ayalda baxⱪa zəhimlinix bolsa, janƣa jan, 24 kɵzgə kɵz, qixⱪa qix, ⱪolƣa ⱪol, putⱪa put, 25 kɵyükkə kɵyük, zəhimgə zəhim wə kɵkkə kɵk elinsun.
26 Əgər bir kixi ⱪulining kɵzigə urup uning bir kɵzini kor ⱪilip ⱪoyƣan bolsa, kɵzining bədiligə u kixi ⱪulni azad ⱪilsun. 27 Əgər u kixi ⱪulining qixini urup sunduruwətkən bolsa, qixining bədiligə u ⱪulni azad ⱪilsun.
28 Əgər kala adəmni üsüp ɵltürüp ⱪoyƣan bolsa, ɵlgüqi məyli ər yaki ayal boluxidin ⱪət’iynəzər, kala qoⱪum qalma-kesək ⱪilip ɵltürülsun. Uning gɵxini yeyix ⱨaramdur. Kala igisi gunaⱨsiz, dəp ⱨesablansun. 29 Əgər u kala əzəldinla adəm üsidiƣan kala bolup, baxⱪilar kalining igisigə agaⱨlandurux bərgən, biraⱪ kala igisi buningƣa pərwa ⱪilmay, kalisini yənila box ⱪoyuwətkən ⱨəm bu kala adəm üsüp ɵltürgən bolsa, kala ohxaxla qalma-kesək ⱪilip ɵltürülsun. Kala igisimu ɵlümgə ⱨɵküm ⱪilinsun. 30 Əgər tɵləm tɵləp berix tələp ⱪilinsa, kala igisi ɵltürülməy, ⱨayati bədiligə tələp ⱪilinƣan boyiqə tɵləm tɵləp bərsun.
31 Əgər kala baxⱪilarning məyli oƣli yaki ⱪizini üsüp ɵltürüp ⱪoyƣan bolsa, yuⱪiriⱪi ⱪa’idə-nizam boyiqə bir tərəp ⱪilinsun. 32 Əgər kala baxⱪilarning ⱪuli yaki dedikini üsüp ɵltürüp ⱪoyƣan bolsa, kalining igisi ⱪulning hojayiniƣa ottuz kümüx tənggə tɵləp bərsun. Kala ohxaxla qalma-kesək ⱪilip ɵltürülsun.
33 Əgər birərsi ⱪuduⱪning aƣzini oquⱪ ⱪoyup yaki kolawatⱪan ⱪuduⱪning aƣzini yapmay, kala yaki exəkning ⱪuduⱪⱪa qüxüp ɵlüxini kəltürüp qiⱪarsa, 34 ⱪuduⱪ igisi mal igisigə tɵləm tɵlisun. Ɵlgən mal bolsa ⱪuduⱪ igisining bolsun.
35 Əgər məlum bir adəmning kalisi baxⱪa birsining kalisini üsüp ɵltürüp ⱪoyƣan bolsa, kala igiliri üsküqi kalini setip pulini təng üləxsun ⱨəm ɵlgən kalining gɵxinimu xundaⱪ ⱪilsun. 36 Əgər hojayin ɵz kalisining üsidiƣan aditi barliⱪini bilip turup uni baƣlap ⱪoymiƣan ⱨəm bu kala baxⱪilarning kalisini üsüp ɵltürüp ⱪoyƣan bolsa, hojayin kaliƣa kala tɵləp bərsun. Kalining ɵlükini ɵzi elip ⱪalsun.
22 Tɵləm tɵləx ⱨəⱪⱪidiki nizam
1 Əgər biri baxⱪa birining kalisini yaki ⱪoyini oƣrilap setiwətkən yaki soyup yəwətkən bolsa, bir kaliƣa bəx kala, bir ⱪoyƣa tɵt ⱪoy tɵlisun.
2 Əgər biri keqisi baxⱪilarning ɵyigə oƣriliⱪⱪa kirip, tutulup ⱪelip ɵltürüwetilgən bolsa, uni ɵltürgüqi gunaⱨsiz dəp ⱪaralsun. 3 Lekin, bu ix kündüzi yüz bərgən bolsa, uningƣa ⱪatilliⱪ gunaⱨi artilsun.
Oƣri oƣriliƣan nərsilərni tɵlisun. Əgər uning ⱨeq nərsisi bolmisa, ɵzini ⱪul ornida setip, ziyanni tɵlisun. 4 Uning oƣriliƣini kala, exək yaki ⱪoy boluxidin ⱪət’iynəzər, əgər u mal oƣrining ⱪolida tehi tirik bolsa, oƣri mal igisigə bir ⱨəssə artuⱪ tɵləm bərsun.
5 Əgər biri etizliⱪta yaki üzümzarliⱪta pada beⱪip, padilirini ihtiyariƣa ⱪoyuwetip, padilarning baxⱪilarning etizliⱪidiki zira’ətlərni yaki üzümlərni yeyixigə yol ⱪoysa, ularning ziyinini ɵz etizi yaki üzümzarliⱪining əng yahxi məⱨsulati bilən tɵləp bərsun.
6 Əgər biri ɵz etizliⱪidiki qatⱪallarni kɵydürgəndə eⱨtiyatsizliⱪtin baxⱪilarning zira’ətliri yaki haminiƣa ot tutuxup ketip, ularni kɵydürüwətkən bolsa, ot ⱪoyƣuqi barliⱪ ziyanni tɵləp bərsun.
7 Əgər biri pulliri yaki mal-mülüklirini ⱪoxnisiƣa amanət ⱪoyup, bu nərsilər ⱪoxnisining ɵyidin oƣrilanƣan bolsa, nawada oƣri tutulsa, oƣri oƣriliƣan pul yaki mal-mülüklərni bir ⱨəssə artuⱪ tɵlisun. 8 Əgər oƣri tutulmisa, amanət ⱪilinƣuqi soraⱪqining aldiƣa apirilsun. Soraⱪqi uning mal igisining nərsilirini alƣan-almiƣanliⱪini bekitsun.
9 Ⱨərⱪandaⱪ mal-mülük majirasi toƣrisidiki dəwa kala, exək, ⱪoy, kiyim-keqək yaki baxⱪa yoⱪalƣan nərsilərgə qetixliⱪ bolsa ⱨəmdə majiralaxⱪan ikki tərəp talax-tartix ⱪilip dəwani bir tərəp ⱪilalmisa, soraⱪqining yeniƣa berip ərz ⱪilixsun. Soraⱪqi kimgə gunaⱨ bekitsə, xu adəm bir ⱨəssə artuⱪ tɵlisun.
10 Biri exiki, kalisi, ⱪoyi yaki baxⱪa ulaƣlirini ⱪoxnisining ⱪarap ⱪoyuxiƣa ⱨawalə ⱪilƣandin keyin, ulaƣlar ɵlüp ⱪalsa, yarilansa yaki biraw ⱨəydəp əkətsə, lekin buni ⱨeqkim kɵrmigən bolsa, 11 ⱨawalə ⱪilinƣuqi ⱪoxnisining ulaƣlirini almiƣanliⱪi toƣrisida Hudaning namida ⱪəsəm ⱪilsun. Muxundaⱪ bolƣanda, ulaƣ igisimu sürüxtə ⱪilmisun, ⱨawalə ⱪilinƣuqimu tɵlimisun. 12 Biraⱪ, əgər ulaƣlar oƣrilanƣan bolsa, ⱨawalə ⱪilinƣuqi igisigə tɵləp bərsun. 13 Əgər malni yirtⱪuq ⱨaywanlar yəp kətkən bolsa, ⱨawalə ⱪilinƣuqi malning ⱪalduⱪini əkelip ispat kɵrsətsun, tɵləp bərmisun.
14 Əgər biri baxⱪa birining uliƣini ariyət alƣan bolsa, bu ulaƣ igisi yoⱪ yərdə zəhimləngən yaki ɵlüp ⱪalƣan bolsa, ariyət alƣuqi ulaƣni tɵləp bərsun. 15 Əgər igisi nəⱪ məydanda bolsa, tɵlimisun. Əgər ijarigə alƣan bolsimu, ijarigə alƣuqi tɵlimisun. Qünki, u ijarə ⱨəⱪⱪi tɵligən.
Ijtima’iy məs’uliyət
16 Əgər bir adəm tehi baxⱪilarƣa yatliⱪ boluxⱪa pütüxmigən ⱪizni azdurup, uning nomusiƣa təgsə, toyluⱪ berip u ⱪiz bilən nikaⱨlansun. 17 Biraⱪ, əgər ⱪizning dadisi uningƣa ⱪizini berixkə ⱪoxulmisa, u adəm ⱪizning toyluⱪiƣa barawər kelidiƣan pul tɵləp bərsun.
18 Jadugərlik ⱪilƣan ayalni tirik ⱪalduruxⱪa bolmaydu. 19 Ⱨaywan bilən jinsiy munasiwət ⱪilƣanlar ɵlümgə ⱨɵküm ⱪilinsun. 20 Məndin baxⱪa ⱨərⱪandaⱪ ilaⱨⱪa ⱪurbanliⱪ sunƣan kixigə ɵlüm jazasi berilsun.
21 – Yaⱪa yurtluⱪ musapirlarni horlima yaki bozək ⱪilma. Ɵzünglarning Misirda musapir bolup turƣanliⱪinglarni untuma.
22 Tul hotun, yetim balilarni horlima. 23 Əgər sən ularni horlisang, ular manga nalə ⱪilip yardəm tilisə, mən ularning awazini anglap, 24 dərƣəzipim bilən seni ⱪiliq astida ⱨalak ⱪilip, hotunungni tul, pərzəntliringni yetim ⱪaldurimən.
25 Əgər sən həlⱪim iqidiki ⱨərⱪandaⱪ bir kəmbəƣəlgə ⱪərz pul bərgən bolsang, jazanihorlarƣa ohxax ɵsüm alma. 26 Əgər sən baxⱪa kixining qapinini gɵrügə alƣan bolsang, kün patⱪuqə ⱪayturup bər. 27 Qünki, u pəⱪət xu qapan bilənla issinidu. Bu qapan bolmisa, u nemini yepinqa ⱪilip uhlisun? U manga nalə ⱪilip yardəm tilisə, uning nalisini anglaymən, qünki rəⱨimdildurmən.
28 Kupurluⱪ ⱪilma, həlⱪning rəⱨbərlirinimu ⱪarƣima.
29 Manga ⱪilidiƣan bax ⱨosulingdin elinƣan buƣday, xarab, yaƣ ⱨədiyiliringni ayima.
Tunji oƣlungni manga ata. 30 Kala, ⱪoyliringning tunji balilirinimu xundaⱪ ⱪil. Ⱨaywanlar tuƣulup yəttə kün aniliri bilən billə tursun, səkkizinqi küni manga ata. 31 Sən mening pak həlⱪim boluxung kerək. Xunga, sən yirtⱪuq ⱨaywanlar ⱪarnini yeriwətkən mallarning gɵxini yeməy, uni itⱪa bər.
23 Ⱨəⱪⱪaniyət wə adilliⱪ
1 – Iƣwa tarⱪatma. Yalƣan guwaⱨliⱪ berip, gunaⱨkarƣa yan basma. 2 Kɵp sanliⱪlarƣa əgixip yamanliⱪ ⱪilma. Dəwada guwaⱨliⱪ bərgəndə, kɵpqilikkə yan besip ⱨəⱪni burmilima. 3 Dəwada kəmbəƣəlgimu yan basma.
4 Əgər düxminingning kalisi yaki exikining ezip yürginini kɵrsəng, ularni alƣaq kelip uningƣa tapxurup bər. 5 Əgər düxminingning exiki yükni kɵtürəlməy yiⱪilip qüxsə, kɵrməskə selip ketip ⱪalmay, uningƣa yardəmlixip exikini ⱪopuruxup bər. 6 Dəwada kəmbəƣəllərgə uwal ⱪilma. 7 Tɵⱨmət qaplap ərz ⱪilma. Bigunaⱨ toƣra adəmni ɵlümgə ittirmə. Qünki, mən bundaⱪ rəzil ix ⱪilƣuqilarni qoⱪum jazalimay ⱪoymaymən. 8 Para alma, qünki para kɵridiƣanlarning kɵzini kor ⱪilip, durus adəmlərning sɵzini burmilaydu.
9 Yaⱪa yurtluⱪ musapirlarni bozək ⱪilma. Qünki, Misirda musapir bolup turƣininglarda, yaⱪa yurttiki musapirqiliⱪning təmini silərmu tetiƣan.
Yəttinqi yil wə yəttinqi kün
10 – Altə yil deⱨⱪanqiliⱪ ⱪilip, ⱨosul juƣla. 11 Yəttinqi yili yərgə aram berip, aⱪ taxliwət. Ünüp ⱪalƣan zira’ətlərni kəmbəƣəllər yiƣsun. Ⱪalƣinini yawayi ⱨaywanatlar yesun. Üzümzarliⱪing bilən zəytunluⱪungnimu xundaⱪ ⱪil.
12 Altə kün ixləp, yəttinqi küni aram al. Ulaƣliring, ⱪulliring wə yaⱪa yurtluⱪ musapirlarmu aram alsun.
13 Mən – Pərwərdigar sanga eytⱪan sɵzlərgə toluⱪ əməl ⱪil. Baxⱪa ilaⱨlarning nami bilən du’a ⱪilma. Ⱨətta ularning namini tilƣimu alma.
Üq muⱨim ⱨeyt
14 – Ⱨər yili mən üqün üq ⱪetim ⱨeyt ⱪil. 15 Aldi bilən Petir Nan ⱨeytini ⱪil. Mening əmrim boyiqə yəttə künlük ⱨeytta petir nan yə. Bu ⱨeyt ⱨər yili zira’ətlər bih qiⱪarƣan bax baⱨar eyida, yəni silər Misirdin ayrilƣan ayda ɵtküzülsun. Aldimƣa ⱪuruⱪ ⱪol kəlmə. 16 Tunji pixⱪan zira’ətlərni oriƣanda, orma ⱨeyti ⱪil. Küzdə ⱨosullarni ambarƣa yiƣⱪiningda, Ⱨosul Yiƣix ⱨeyti ⱪil. 17 Ⱨər yili bu üq ⱨeytta, pütkül ərlər manga – Igənglar Hudaning aldiƣa kəlsun.
18 Manga ⱪurbanliⱪ ⱪenini boldurulƣan hemirdin pixurulƣan yeməklik bilən billə atima. Ⱨeyt məzgilidə ⱪurbanliⱪ ⱪilinƣan malning meyini ətisi ətigəngiqə saⱪlima.
19 Ⱨər yili tunji pixⱪan zira’ətlərning əng yahxi yeridin mening hanamƣa əkirip, manga – Pərwərdigaringlar Hudaƣa ata.
Oƣlaⱪni anisining sütidə pixurma.
Hudaning pərixtisining yollarni təyyarlixi
20 – Pərixtəmni aldingƣa əwətimən. U yollarda seni ⱪoƣdap, seni mən sanga təyyarlap ⱪoyƣan yərgə elip baridu. 21 Sən eⱨtiyat bilən uning sɵzigə ⱪulaⱪ sal, ⱪarxiliⱪ kɵrsətmə. Bolmisa, u gunaⱨinglarni kəqürməydu, qünki u mening namimda kelidu. 22 Əgər sən sɵzlirimgə ⱪulaⱪ selip, mening pütün əmrlirimgə əməl ⱪilsang, düxmininggə düxmən, rəⱪibinggə rəⱪib bolimən. 23 Mening pərixtəm sening aldingda mengip, seni Amorlar, Hitlar, Pərizzilər, Kən’anlar, Hiwlar wə Yibuslarning zeminiƣa elip kiridu. Mən bolsam ularni yoⱪitimən. 24 Ularning ilaⱨliriƣa bax egip ibadət ⱪilma, ularning ⱪiliⱪlirini dorima, ularning butlirini urup qeⱪiwət. 25 Sən pəⱪət manga – Pərwərdigar Hudaƣila ibadət ⱪil, yemək-iqmikinggə bərikət berimən, seni pütün kesəllərdin halas ⱪilimən. 26 Aranglarda boyidin ajrap ketidiƣan yaki tuƣmas ayallar bolmaydu. Sanga uzun ɵmür ata ⱪilimən.
27 Sən ⱪəyərgə barsang, mən xu yərdikilərni seningdin qɵqüydiƣan, seni kɵrsila aldi-kəynigə ⱪarimay ⱪaqidiƣan ⱪilimən. 28 Düxmənliringni parakəndə ⱪilip, sən iqkiriləp kirixtin burunla, Hiwlar, Kən’anlar wə Hitlarni ⱪoƣlap qiⱪirimən. 29 Lekin, yərlərning aⱪ ⱪilip, yirtⱪuq ⱨaywanlarning makani bolup ⱪalmasliⱪi üqün, ularni ⱨazirqə pütünləy ⱪoƣliwətməymən. 30 Silərning nopusunglarning kɵpiyip, u zeminni ⱪaplixinglarƣa əgixip, ularni asta-asta ⱨəydəp qiⱪirimən. 31 Sening yurtungning qegrisini Ⱪizil dengizdin Ottura dengizƣiqə, Ⱪumluⱪ rayonidin Firat dəryasiƣiqə kengəytimən. Mən sanga yərlik aⱨalini boysundurux ⱪudritini berimən. Sən ilgiriləp kirgən waⱪtingda, ularni ⱨəydiwetələysən. 32 Ular yaki ularning ilaⱨliri bilən birər əⱨdə tüzmə. 33 Ularni zeminingda turƣuzma. Bolmisa, ular seni gunaⱨⱪa baxlaydu. Əgər sən ularning ilaⱨliriƣa ibadət ⱪilsang, bu sanga əjəllik tuzaⱪ bolidu.
24 Isra’il həlⱪining muⱪəddəs əⱨdini ⱪobul ⱪilixi
1 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən Ⱨarun, Nadab, Abiⱨu wə Isra’il aⱪsaⱪalliridin yətmix kixini elip, bu taƣⱪa qiⱪip, birliktə yiraⱪtin manga səjdə ⱪil. 2 Mening aldimƣa bolsa yalƣ uz ɵzüngla kəl. Baxⱪilar yeⱪin kəlmisun. Halayiⱪmu sən bilən taƣⱪa qiⱪmisun, – dedi.
3 Musa taƣdin qüxkəndin keyin, halayiⱪⱪa Pərwərdigarning ⱨəmmə əmrliri wə ⱪanunlirini bayan ⱪildi. Pütün halayiⱪ:
– Pərwərdigarning pütün əmrlirigə qoⱪum əməl ⱪilimiz, – dəp bir eƣizdin jawab ⱪayturuxti. 4 Musa Pərwərdigarning pütün əmrlirini hatiriliwaldi. Ətisi ətigəndila, u taƣ baƣrida bir ⱪurbanliⱪ supisi yasidi ⱨəmdə on ikki taxni tiklidi. Ⱨərbir tax Isra’illarning on ikki ⱪəbilisining birigə wəkillik ⱪilatti. 5 Andin keyin, Musa birmunqə yaxlarni Pərwərdigarƣa kɵydürmə ⱪurbanliⱪ wə amanliⱪ ⱪurbanliⱪi süpitidə ərkək mozaylarni ⱪurbanliⱪ ⱪilixⱪa əwətti. 6 Musa malning ⱪenining yerimini jawurƣa elip ⱪoyup, yerimini ⱪurbanliⱪ supisiƣa qaqti. 7 Andin keyin, əⱨdinamini ⱪoliƣa elip, halayiⱪⱪa yuⱪiri awaz bilən oⱪup bərdi. Halayiⱪ:
– Biz qoⱪum Pərwərdigarƣa ita’ət ⱪilip, uning degini boyiqə ix kɵrimiz, – deyixti. 8 Xuning bilən, Musa jawurdiki ⱪanni halayiⱪning uqisiƣa sepip:
– Bu ⱪan əⱨdə ⱪenidur, Pərwərdigarning ɵz sɵzliri arⱪiliⱪ silər bilən tüzgən əⱨdisining asasidur, – dedi.
9 Musa, Ⱨarun, Nadab, Abiⱨu wə Isra’il aⱪsaⱪalliridin yətmix kixi taƣⱪa qiⱪixti. 10 Ular Isra’illar etiⱪad ⱪilip kəlgən Hudani kɵrdi!* Yəni Hudaning ɵzini ayan ⱪilƣanliⱪini kɵrdi. Uning ayiƣi astida asmanƣa ohxax süpsüzük kɵk yaⱪut payandaz bar idi. 11 Isra’il aⱪsaⱪalliri Hudani kɵrsimu, Huda ularƣa ⱨeqⱪandaⱪ ziyan yətküzmidi. Xundaⱪ ⱪilip, ular ƣizalandi.
Musa Sinay teƣida
12 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən taƣning qoⱪⱪisiƣa qiⱪip, mening yenimƣa kəl. Həlⱪni tərbiyiləx üqün, mən pütün ⱪanun wə pərzlərni yazƣan ikki tax tahtini sanga tapxurimən, – dedi. 13 Musa wə uning yardəmqisi Yoxuwa ⱪozƣilip, muⱪəddəs taƣⱪa yuⱪirilap qiⱪti. 14 Mengix aldida Musa Isra’il aⱪsaⱪalliriƣa:
– Biz ⱪaytip kəlgüqə, silər bu yərdə bizni kütüp turunglar. Ⱨarun bilən Hur silərning yeninglarda ⱪalidu. Birər talax-tartix qiⱪsa, ularning aldiƣa berip ⱨəl ⱪilinglar, – dedi.
15 Buning bilən, Musa Sinay teƣi qoⱪⱪisiƣa qiⱪti. Bu waⱪitta, taƣni bulut ⱪapliwaldi. 16 Pərwərdigarning parlaⱪ nuri taƣⱪa qüxti. Altə küngiqə, taƣni bulut ⱪaplap turdi. Yəttiniqi küni, Pərwərdigar bulut arisidin Musani qaⱪirdi. 17 Bu parlaⱪ nur baxⱪa Isra’illarƣa bolsa goya dəⱨxətlik kɵyüwatⱪan ottək kɵründi. 18 Musa bulutning iqigə kirip, u yərdə ⱪiriⱪ keqə-kündüz turdi.
25 Ibadət jayi üqün sunulidiƣan ⱨədiyilər
1 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
2 – Sən Isra’illarƣa eytⱪin: “Kimdəkim razimənlik bilən manga ⱨədiyə sunuxni halisa, ⱨədiyə sunsun. 3 Silər mundaⱪ ⱨədiyilərni ⱪobul ⱪilinglar: altun, kümüx, tuq 4 ⱨəmdə kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yip, kəndir yip, ɵqkə tiwiti, 5 ⱪizil boyalƣan ⱪoqⱪar terisi, nəpis ixləngən terilər, akatsiyə yaƣiqi, 6 qiraƣ üqün yaƣ, muⱪəddəs yaƣ wə isriⱪ üqün huxbuy dora-dərməklər, 7 bax roⱨaniy kiyidiƣan efod* 28-bab, 6 – 14-ayətlərgə ⱪaralsun. bilən kɵkrəklikigə ⱪadilidiƣan yolluⱪ ⱨeⱪiⱪ wə baxⱪa esil taxlar. 8 Ular manga bir muⱪəddəs turalƣu yasisun buning bilən mən ularning arisida turimən. 9 Bu ibadət qedirini wə uning iqidiki saymanlarni mən sanga kɵrsətkən nushiƣa opohxax ⱪilip yasisun.”
Əⱨdə sanduⱪi
10 – Akatsiyə yaƣiqidin uzunluⱪi bir yüz yigirmə bəx santimetir, kəngliki wə egizliki yətmix bəx santimetirliⱪ bir sanduⱪ yasanglar. 11 Sanduⱪning iqi-sirtini sap altun bilən ⱪaplap, qɵrisigə altundin jiyək tutunglar. 12 Altundin tɵt ⱨalⱪa ⱪuydurup sanduⱪning tɵt putiƣa, ⱨərbir təripigə ikkidin ornitinglar. 13-14 Sanduⱪni kɵtürüx üqün, akatsiyə yaƣiqidin ikki baldaⱪ yasap, uni altun bilən ⱪaplap, ikki yandiki altun ⱨalⱪilardin ɵtküzünglar. 15 Ikki baldaⱪ ⱨəmixə ⱨalⱪida tursun, uningdin qiⱪiriwetilmisun. 16 Mən sanga beridiƣan, pərzlər yezilƣan ikki tax tahta sanduⱪning iqigə ⱪoyulsun.
17 Sanduⱪning üstidə sap altundin uzunluⱪi bir yüz yigirmə bəx, kəngliki yətmix bəx santimetir kelidiƣan sanduⱪ aƣzi, yəni “meⱨir-xəpⱪət təhti” yasanglar. 18 Altundin “kerub” dəp atilidiƣan ikki danə ⱪanatliⱪ məhluⱪning ⱨəykilini soⱪup, 19 “Meⱨir-xəpⱪət təhti”ning ikki bexiƣa birdin ornitip, təht bilən bir pütün ⱪilip birləxtürünglar. 20 Ⱪanatliⱪ ⱨəykəllər udulmu’udul ⱪoyulƣan ⱨaləttə təhtning yüzigə ⱪarixip, ⱪanatlirini eqip, “Meⱨir-xəpⱪət təhti”ni yepip tursun. 21 Mən sanga beridiƣan pərzlər yezilidiƣan ikki tax tahtini sanduⱪning iqigə ⱪoyup, sanduⱪ aƣzi, yəni “Meⱨir-xəpⱪət təhti”ni sanduⱪning üstigə ⱪoyunglar. 22 Mən u yərdə sən bilən uqrixip, təhtning üstidə ikki ⱪanatliⱪ məhluⱪning ⱨəykilining otturisida turup, Isra’illarƣa qüxüridiƣan əmrlirimni sanga yətküzimən.
Xirə
23 – Akatsiyə yaƣiqidin uzunluⱪi yüz, kəngliki əllik, egizliki yətmix bəx santimetirliⱪ bir xirə yasap, 24 uni sap altun bilən ⱪaplap, qɵrisigə altundin jiyək tutunglar. 25 Xirəning qɵrisigə tɵt ilik kəngliktə pəwaz ⱪoyup, uningƣimu altun jiyək tutunglar. 26 Kɵtürüx baldaⱪlirini selix üqün, tɵt altun ⱨalⱪa yasap, xirəning tɵt burjikidiki putiƣa ornitinglar. 27 Baldaⱪlarning altun ⱨalⱪidin ɵtküzülüxi üqün, ⱨalⱪa pəwazƣa yeⱪin bolsun. 28 Baldaⱪlar akatsiyə yaƣiqidin yasilip, altun bilən ⱪaplansun. 29 Xirəning üstidiki iqimlik ⱨədiyisigə ixlitilidiƣan tawaⱪ, təhsə, qəynək wə piyalilərni sap altundin yasanglar. 30 Xirəgə ⱨəmixə manga ⱨədiyə ⱪilinƣan nanlarni† Adəttə jəm’iy on ikki parqə nan ⱪoyulidiƣan bolup, bu, Isra’illarning on ikki ⱪəbilisigə wəkillik ⱪilatti. Isra’il aⱪsaⱪalliri nanlarni tizip ⱪoyux arⱪiliⱪ, ɵzlirining əmgək mewilirini Pərwərdigarƣa ataxni halaydiƣanliⱪini, bu arⱪiliⱪ ɵzliri erixkən mol ⱨosulning Pərwərdigarning ata ⱪilƣanliⱪini etirap ⱪilix ikənlikini bildürüx idi. tizip ⱪoyunglar.
Qiraƣdan
31 – Sap altundin bir qiraƣdan soⱪulsun. Qiraƣdanning puti bilən tüwrüki, ⱪədəⱨliri, gül tügüni wə gül bərgliri bir pütün ⱪilinsun. 32 Qiraƣdanning ikki yeniƣa ⱨər tərəpkə üqtin altə xahqə qiⱪirilsun. 33 Ⱨərbir xahqida gül tügüni wə bərgliri bolƣan badam qeqiki xəklidiki üq tal ⱪədəⱨ bolsun. Qiraƣdanning altə xahqisining ⱨəmmisila muxundaⱪ yasalsun. 34 Qiraƣdanning mərkiziy xahqisining uqida gül tügüni wə bərgiliri bolƣan badam qeqiki xəklidiki tɵt tal ⱪədəⱨ bolsun. 35 Qiraƣdanning mərkiziy xahqisidin ikki tərəpkə qiⱪirilƣan ⱨərbir jüp xahqining astiƣa tügün qiⱪirilsun. Qiraƣdanning altə xehining ⱨəmmisi xundaⱪ yasalsun. 36 Pütün qiraƣdan, yəni uning barliⱪ bezəklirining ⱨəmmisi birla parqə altundin soⱪulsun. 37 Qiraƣdanƣa yoruⱪi aldi tərəpkə qüxidiƣan ⱪilip yəttə qiraƣ ornitilsun. 38 Uning pilik ⱪisⱪuqliri wə küldanliri sap altundin ⱪilinsun. 39 Qiraƣdanning ɵzi wə pütün saymanliriƣa ottuz tɵt kilo sap altun ixlitilsun. 40 Bularning ⱨəmmisi mən sanga taƣda kɵrsətkən nusha boyiqə eⱨtiyat bilən yasalsun.
*7 †30 26 Ibadət qediri
1 – Ibadət qediri on danə yopuⱪtin yasalsun. Bu yopuⱪlar kəndir yip bilən kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yiptin toⱪulup, üstigə ⱪoli qewər ustilar təripidin ⱪanatliⱪ pərixtilərning süriti nəpis kəxtilənsun. 2 Ⱨərbir yopuⱪning qong-kiqikliki ohxax ⱨalda uzunluⱪi on tɵt, kəngliki ikki metirdin ⱪilinsun. 3 Yopuⱪlarning bəxi bir parqə, ⱪalƣan bəxi yənə bir parqə ⱪilinip ulansun. 4 Ulanƣan ⱨərbir qong parqining əng qetidikisigə kɵk rənglik izmə tikilsun. 5 Xundaⱪ ⱪilip, yopuⱪning bir parqisining əng qetidikisigə əllik izmə, yənə bir parqisining əng qetidikisigimu əllik izmə tikilsun. 6 Əllik altun ilmək yasap, ikki parqə yopuⱪ tutaxturulsun.
7 Ibadət qedirini yepix üqün, ɵqkə yungidin on bir parqə ⱪelin yopuⱪ rəht toⱪunglar. 8 Yopuⱪlarning ⱨərbirining qong-kiqikliki ohxax ⱪilinsun; uzunluⱪi on bəx, kəngliki ikki metirdin bolsun. 9 Yopuⱪlarning bəx danisi bir parqə, ⱪalƣan altisi yənə bir parqə ⱪilinip ulansun. Altinqi parqə yopuⱪni ikki ⱪəwət ⱪilip ⱪatlap, ibadət qedirining aldi təripigə sanggilitip ⱪoyunglar. 10 Birinqi qong yopuⱪning əng qetidiki parqisigə əllik izmə, yənə bir qong yopuⱪning əng qetidikisigimu əllik izmə tikinglar. 11 Tuqtin əllik ilmək yasap, ularni izmilərgə ɵtküzüp, ikki parqə yopuⱪni bir-birigə ulap bir pütün yopuⱪ ⱪilinglar. 12 Qedir yopuⱪining exip ⱪalƣan yerim parqisi qedirning kəynigə sanggilap tursun. 13 Yopuⱪning ikki təripidiki exip ⱪalƣan parqisi bolsa ikki tərəpkə yerim metirdin sanggilap, qedirni yepip tursun. 14 Buningdin baxⱪa, qedirni ⱪaplax üqün ⱪizil boyalƣan ⱪoqⱪar terisidin wə nəpis ixləngən teridin yənə ikki parqə qedir yopuⱪi yasanglar.
15 Ibadət qedirini kɵtürüp turux üqün, akatsiyə yaƣiqidin ram yasanglar. 16 Ⱨərbir ramning uzunluⱪi bəx metir, kəngliki yətmix bəx santimetir bolsun. 17 Ⱨərbir ramning bir-birini tutaxturidiƣan ikkidin uliƣuqisi bolsun. Ⱨəmmə ramlarda xundaⱪ uliƣuq bolsun. 18 Qedirning jənub təripigə yigirmə ram tiklənsun. 19 Ramlarning tegigə kümüxtin ⱪiriⱪ danə put yasalsun. Ⱨərbir ramni ikki put kɵtürüp tursun. 20-21 Qedirning ximal təripigimu yigirmə ram tikləp, ular üqünmu kümüxtin ⱪiriⱪ danə put yasap, ular ⱨərbir ramning tegigə ikkidin ornitilsun. 22 Qedirning kəyni təripigə, yəni ƣərb tərəpkə altə ram tiklənsun. 23 Qedirning kəyni təripidiki ikki bulungƣa ikki ram ⱪoyulsun. 24 Ramlar bir-birigə yeⱪin ⱪoyulup, ularning uqi bir qəmbərgə kirgüzülüp muⱪimlaxturulsun. Ikki doⱪmuxni ⱨasil ⱪilidiƣan ⱨər ikki ram xundaⱪ yasalsun. 25 Bu təripidə səkkiz ram bolup, ⱨərbir ramning tegidə ikkidin jəm’iy on altə danə kümüx put bolsun.
26 Buningdin baxⱪa, akatsiyə yaƣiqidin on bəx danə toƣra baldaⱪ yasanglar. Bulardin ibadət qedirining bir yenidiki ramlarƣa bəx danə, 27 yənə bir yenidiki ramlarƣa bəx danə, qedirning kəyni təripidiki ƣərbkə ⱪaraydiƣan ramlarƣa bəx danə ornitilsun. 28 Ramlarning otturisiƣa qetilidiƣan Ottura baldaⱪ qedirning bir bexidin yənə bir bexiƣa yətküzülüp yasalsun. 29 Ramlar wə baldaⱪlar altun bilən ⱪaplansun, baldaⱪlar ɵtküzülidiƣan ⱨalⱪilarmu altundin yasalsun. 30 Ibadət qediri mən sanga taƣda kɵrsətkən nusha boyiqə yasalsun.
31 Ⱪoli qewər ustilar təripidin kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip ⱨəm kəndir yiptin bir pərdə toⱪulup, uningƣa ⱪanatliⱪ pərixtilərning süriti nəpis kəxtilinip, 32 akatsiyə yaƣiqidin yasalƣan tɵt tüwrükkə ornitilƣan altun ilməklərgə esip ⱪoyulsun. Tüwrüklər altun bilən ⱪaplinip, kümüxtin yasalƣan tɵt putning üstigə ornitilsun. 33 Pərdə qedir yopuⱪidiki ⱪatar ilməklərning astidin sanggilitip ⱪoyulsun, pərzlər yezilƣan ikki tax tahta selinƣan əⱨdə sanduⱪi pərdining kəynigə ⱪoyulsun. Bu pərdə əng muⱪəddəs jay bilən muⱪəddəs jayni ayrip tursun. 34 Sanduⱪ aƣzi, yəni “Meⱨir-xəpⱪət təhti” əng muⱪəddəs jaydiki əⱨdə sanduⱪining üstigə ornitilsun. 35 Xirə əng muⱪəddəs jayning sirtida, yəni ibadət qediri iqidiki ximal tərəpkə, qiraƣdan qedir iqidiki jənub tərəpkə ⱪoyulsun.
36 Buningdin baxⱪa, kəndir yip bilən kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yiptin ibadət qedirining kirix aƣziƣa kəxtiləngən bir ixik pərdisi toⱪulsun. 37 Ixik pərdisigə akatsiyə yaƣiqidin bəx danə tüwrük yasilip, tüwrük bexi altun bilən ⱪaplansun. Tüwrüklərdə altun ilməklər bolsun ⱨəm tuqtin bəx danə tüwrük puti yasalsun.
27 Ⱪurbanliⱪ supisi
1 – Akatsiyə yaƣiqidin bir ⱪurbanliⱪ supisi yasanglar. Supa tɵt qasa bolup, uning egizliki bir yerim, uzunluⱪi wə kəngliki ikki yerim metirdin ⱪilinsun. 2 Supining tɵt burjikigə münggüzlər qiⱪirilsun ⱨəm supa bilən bir pütün ⱪilinip, tuq bilən ⱪaplansun. 3 Ⱪurbanliⱪ supisining külini elix üqün, küldan, gürjək, das, lahxigir wə otdanlar yasalsun. Bu saymanlarning ⱨəmmisi tuqtin bolsun. 4 Buningdin baxⱪa, ⱪurbanliⱪ supisiƣa tuqtin bir xala yasap, uning tɵt burjikigə tɵt danə tuq ⱨalⱪa bekitip ⱪoyulsun. 5 Xala ⱪurbanliⱪ supisi othanisining otturisidiki xala təkqisining üstigə ⱪoyulsun. 6 Buningdin baxⱪa, yənə ⱪurbanliⱪ supisini kɵtürüx üqün, akatsiyə yaƣiqidin ikki baldaⱪ yasap, bularni tuq bilən ⱪaplanglar. 7 Ⱪurbanliⱪ supisini kɵtürgəndə, baldaⱪlar ikki yandiki ⱨalⱪilarƣa ɵtküzülsun. 8 Ⱪurbanliⱪ supisining otturisi kawak ⱪilinsun. U mən taƣda sanga kɵrsətkən nushida tahtaydin yasalsun.
Ibadət jayining ⱨoylisi
9 – Ibadət qedirining ətrapini tosup ⱨoyla ⱪilix üqün, kəndir yiptin pərdə toⱪulsun. Jənub tərəptiki pərdining uzunluⱪi əllik metir ⱪilinsun. 10 Pərdini kɵtürüp turux üqün, yigirmə danə tuq tüwrük ⱨəm ularning tegigə ⱪoyƣili yigirmə danə tuq put yasalsun. Pərdilərni bekitidiƣan tüwrükning ilməkliri bilən ⱨalⱪiliri kümüxtin yasalsun. 11 Ximal tərəpkimu pərdə ornitilsun. Uning uzunluⱪimu əllik metir ⱪilinip, pərdini kɵtürüp turux üqün, yigirmə danə tuq tüwrük ⱨəm ularning tegigə ⱪoyƣili yigirmə danə tuq put yasalsun. Pərdilərni bekitidiƣan tüwrükning ilməkliri bilən ⱨalⱪiliri kümüxtin yasalsun. 12 Ƣərb tərəptiki pərdining uzunluⱪi yigirmə bəx metir ⱪilinsun. Pərdini kɵtürüp turux üqün, on danə tuq tüwrük ⱨəm ularning tegigə ⱪoyƣili on danə tuq put yasalsun. 13 Ⱨoylining xərⱪ təripidiki pərdining uzunluⱪimu yigirmə bəx metir bolsun. 14 Kirix aƣzi xərⱪ tərəptə bolsun. Kirix aƣzining bir təripidiki pərdining kəngliki yəttə yerim metir bolsun. Pərdini bekitix üqün üq tüwrük wə üq put yasalsun. 15 Yənə bir təripidiki pərdining kəngliki yəttə yerim metir bolsun. Uningƣimu üq danə tuq tüwrük, ularning tegigə ⱪoyƣili üq danə tuq put yasalsun.
16 Kirix aƣzi üqün kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin kəngliki on metirliⱪ pərdə toⱪulsun. Kəxtiqilər uni kəxtilisun. Pərdə tɵt danə putⱪa bekitilgən tɵt tüwrükkə orunlaxturulsun. 17 Ⱨoylining tɵt ətrapidiki barliⱪ tüwrüklərning ⱨəmmisidə kümüx ⱨalⱪa wə ilmək bolsun. Tüwrükning putliri tuqtin yasalsun. 18 Ⱨoylining uzunluⱪi əllik metir, kəngligi yigirmə bəx metir, ⱨoyla pərdisining egizliki ikki yerim metir bolsun. Pərdilər kəndir yiptin toⱪulsun. Tüwrükning putliri bolsa tuqtin yasalsun. 19 Ibadət qediridiki barliⱪ jabduⱪlar ⱨəmdə qedirdiki wə ⱨoylidiki ⱪozuⱪlarning ⱨəmmisi tuqtin yasalsun.
Yenip turidiƣan qiraƣ ⱨəⱪⱪidə nizam
20 – Qiraƣning ⱨəmixə yenip turuxi üqün, Isra’illarƣa sap zəytun yeƣi kəltürüxni buyruƣin. 21 Ⱨarun wə uning əwladliri Pərwərdigar bilən uqrixix qediridiki* Bu, ibadət qediriƣa berilgən baxⱪa atalƣu. əⱨdə sanduⱪining aldidiki pərdining sirtiƣa qiraƣ yandurup ⱪoysun. Bu qiraƣ mening ⱨuzurumda kəqⱪurundin səⱨərgiqə yeniⱪliⱪ tursun. Isra’illar əwladtin əwladⱪiqə bu nizamƣa əməl ⱪilsun.
28 Roⱨaniylarning muⱪəddəs kiyimliri
1 – Isra’illar iqidin akang Ⱨarun wə uning oƣulliri Nadab, Abiⱨu, Əl’azar wə Itamarlarni manga roⱨaniyliⱪ ⱪilix üqün təyinligin. 2 Akang Ⱨarunning salapiti wə ⱨɵrmiti üqün, uningƣa muⱪəddəs roⱨaniyliⱪ kiyimi təyyarliƣin. 3 Ⱨarunning manga roⱨaniyliⱪ ⱪilixⱪa ajritilixi üqün, mən iⱪtidarliⱪ ⱪilƣan barliⱪ ustilarni uning kiyimlirini tikixkə buyruƣin. 4 Ular kɵkrəklik, efod, pərijə, kəxtiləngən tonqə kɵynək, səllə wə kəmərlərni tikip təh ⱪilsun. Ular bu muⱪəddəs kiyim-keqəklərni akang Ⱨarun wə uning manga roⱨaniyliⱪ ⱪilidiƣan oƣulliri üqün təyyarlisun. 5 Ustilar bularni zər yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yip ⱪatarliⱪlar bilən tiksun.
Efod degən kiyimning layiⱨisi
6 – Efod zər yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin toⱪulƣan rəhttin ⱪoli qewər ustilar təripidin tikilsun. 7 Efodning ikki danə mürə tasmisi bolsun. Uning aldi wə kəyni ⱪismi bu ikki tasma arⱪiliⱪ tutaxturulsun. 8 Uningdin baxⱪa, kəmər təyyarlansun. Kəmər zər yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin toⱪulƣan rəhttin ustiliⱪ bilən tikilsun. 9 Ikki danə yolluⱪ ⱨeⱪiⱪ tepip kelinip, uning üstigə Isra’ilning on ikki ⱪəbilisining isimliri oyulsun. 10 Ularning isimliri tuƣulux tərtipi boyiqə ⱨərbir taxⱪa altidin oyulsun. 11 Isimlar ustilar təripidin mɵⱨürgə oyulƣan nəⱪixlərdək oyulup, ikki danə altun kɵzlükkə ⱪoyulsun. 12 Andin, ular efodning ikki danə mürə tasmisiƣa ⱪadilip, Isra’illarning hatirə texi ⱪilinsun. Ⱨarun ularning isimlirini mürisigə mana muxundaⱪ elip, mən – Pərwərdigarning aldida hatirə ⱪilsun. 13-14 Yənə sap altundin exilgən xoynidək ikki tal altun zənjir soⱪulsun. Bu zənjirlər ⱨeⱪiⱪ ⱪoyulƣan kɵzlükkə ulansun.
Kɵkrəklik yasax
15 – Hudaning iradisini bilix üqün kiyilidiƣan kɵkrəklik ⱪoli qewər ustilar təripidin tikilsun. Tikilix usuli efod bilən ohxax bolup, zər yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yip bilən tikilsun. 16 Kɵkrəklikning uzunluⱪi wə kəngliki ohxaxla yigirmə ikki santimetirdin ⱪilinip, tɵt qasa ⱨəm ikki ⱪat, yəni yanquⱪluⱪ ⱪilip tikilsun. 17 Üstigə tɵt ⱪur ⱪimmətlik tax ornitilsun. Birinqi ⱪuriƣa ⱪizil yaⱪut, topaz wə zumrət ornitilsun. 18 Ikkinqi ⱪuriƣa kɵk ⱪaxtax, kɵk yaⱪut wə almas ornitilsun. 19 Üqinqi ⱪuriƣa sɵsün yaⱪut, ⱨeⱪiⱪ wə sɵsün kwarts ornitilsun. 20 Tɵtinqi ⱪuriƣa rəngsiz yaⱪut, yolluⱪ ⱨeⱪiⱪ wə yexil ⱪaxtax ornitilsun. Bularning ⱨəmmisi altun kɵzlükkə elinip, kɵkrəklikkə ⱪadalsun. 21 Isra’illarning un ikki ⱪəbilisigə wəkillik ⱪilidiƣan bu on ikki ⱪimmətlik taxⱪa un ikki ⱪəbilining ismi huddi mɵⱨürgə oyulƣan nəⱪixlərdək birdin oyulsun.
22 Kɵkrəklikni efodⱪa bekitix üqün, sap altundin exilgən xoynidək ikki tal zənjir soⱪulsun. 23 Kɵkrəklikning üsti təripidiki ikki burjikining ⱨərbirigə birdin altun ⱨalⱪa bekitilsun. 24 Zənjirlər ayrim-ayrim ⱨalda altun ⱨalⱪidin ɵtküzülüp, 25 efod tasmisining aldi təripidiki ikki altun kɵzlükkə ulansun. 26 Kɵkrəklikning tɵwən təripidiki ikki burjəkning efodⱪa tegip turidiƣan iqki yüzigə ikki danə altun ⱨalⱪa bekitilsun. 27 Xundaⱪla, yənə efodning bəl ⱪismiƣa, yəni kəmərning yuⱪirisiƣila ikki danə altun ⱨalⱪa bekitilsun. 28 Bir tal kɵk yip arⱪiliⱪ kɵkrəkliktiki ⱨalⱪilar bilən efodtiki ⱨalⱪilar ɵz’ara ulansun. Muxundaⱪ bolƣanda, kɵkrəklik pulanglap kətməy, efodⱪa qaplixip turidu.
29 Xundaⱪ ⱪilip, Ⱨarun ibadət qediridiki muⱪəddəs jayƣa kirgəndə, Isra’illarning ⱨərⱪaysi ⱪəbililirining ismi oyulƣan kɵkrəklikni Hudaning aldida hatirə süpitidə ⱨər da’im məydisigə esiwalsun. 30 Buningdin sirt, yənə “Urim” wə “Tummim”larni* Kɵp tərəplimə izdinixlərgə asaslanƣanda, Hudaning iradisini izdigən qaƣda taxlinidiƣan muⱪəddəs qək boluxi mumkin. “Urim”ning Ibraniy tilidiki mənisi “ⱪarƣax” bolup, “bolmaydu” degən mənini bildürüxi mumkin. “Tummim”ning Ibraniy tilidiki mənisi “təltɵküs” bolup, “bolidu” degən mənini bildürüxi mumkin. kɵkrəklikning iqigə selip, Pərwərdigarning aldida hatirə süpitidə məydisigə esiwalsun. Muxundaⱪ ⱪilƣanda, Ⱨarun qedirdiki muⱪəddəs jayƣa kirgəndə, ⱨər da’im Isra’illarƣa ⱪaritilƣan Hudaning iradisini bildüridiƣan nərsilərni məydisigə esiwalƣan bolidu.
Roⱨaniylar kiyidiƣan baxⱪa kiyimlər
31 – Efodning iqigə kiyilidiƣan pərijə tikilsun. Pərijining rənggi pütünləy kɵk bolsun. 32 Pərijigə oyma yaⱪa eqip, yirtilip kətməsliki üqün, yaⱪining qɵrisigə pəwaz tutulsun. 33-34 Pərijining ayaƣ pexining qɵrisigə kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung rəhttin anarning nushisi kəxtilinip, ⱨər ikki anarning otturisiƣa birdin sap altundin yasalƣan kiqik ⱪongƣuraⱪ esilsun. 35 Ⱨarun roⱨaniyliⱪ wəzipisini ɵtigən qaƣda, bu pərijini kiyiwalsun. Muxundaⱪ bolƣanda, u muⱪəddəs jayƣa kirip qiⱪⱪanda, mən ⱪongƣuraⱪ awazini anglaymən-də, buning bilən uning jenini almaymən.
36 Sap altundin bir ⱪadaⱪ yasalsun, uning üstigə “Pərwərdigarƣa ataldi” degən hətlər mɵⱨürgə oyulƣandək oyulsun. 37 Ⱪadaⱪ bir tal kɵk rənglik yip bilən səllining aldiƣa taⱪap ⱪoyulsun. 38 Ⱨarun bu altun ⱪadaⱪni pexanisigə da’im taⱪiwelix arⱪiliⱪ, kɵpqilikning ⱪurbanliⱪ ⱪilix bilən ɵzlirini gunaⱨkar ⱨesabliƣanliⱪidiki omumiy məs’uliyətni ɵz üstigə alƣanliⱪini bildürsun. Bu altun ⱪadaⱪ Ⱨarunning pexanisidə da’im bolsun. Muxundaⱪ bolƣanda, kɵpqilik Huda təripidin ⱪobul ⱪilinidu.
39 Ⱨarun üqün kəndir yiptin tonqə kɵynək wə səllə toⱪulsun ⱨəm kəmər kəxtilənsun. 40 Uning oƣulliri üqünmu xundaⱪ ⱪilinsun. Xundaⱪ bolƣanda, ular salapətlik kɵrünüp, baxⱪilarning ⱨɵrmitigə erixidu. 41 Ⱨarun wə uning oƣulliri roⱨaniyliⱪ kiyimlirini kiygəndin keyin, sən ularning bexiƣa muⱪəddəs yaƣ sürkə wə roⱨaniyliⱪ wəzipisigə təyinlə. Ularni manga roⱨaniyliⱪ ⱪilix üqün ajrat.
42 Buningdin baxⱪa, kəndir yiptin ular üqün tambal tiktürülsun. Tambal bəldin tizƣiqə kelidiƣan ⱪilip tikilip, astinⱪi bədənni yepip tursun. 43 Ⱨarun wə uning oƣulliri Pərwərdigar bilən uqrixix qediriƣa kirip-qiⱪⱪanda yaki uning iqidiki muⱪəddəs jayda wəzipisini ɵtəx üqün ⱪurbanliⱪ supisiƣa yeⱪinlaxⱪanda gunaⱨ ɵtküzüp ɵlümgə buyrulmasliⱪi üqün, tambal kiyiwalsun. Mana bu Ⱨarun wə uning əwladliri mənggü boysunidiƣan nizam bolsun.
*30 29 Ⱨarun wə uning oƣullirining roⱨaniy boluxi
1 – Ⱨarun wə uning oƣullirini roⱨaniyliⱪ wəzipisigə ajratⱪanda, tɵwəndiki rəsim-ⱪa’idə boyiqə ix kɵr: ərkək mozaydin birni wə əyibsiz ⱪoqⱪardin ikkini talla. 2 Yənə əng yahxi buƣday unidin petir nan, may ⱪoxulƣan petir toⱪaq wə may sürtülgən petir qəlpəklər təyyarla. 3 Bu nanlarni sewətkə selip, Pərwərdigar bilən uqrixix qediriƣa elip kəl ⱨəm ərkək mozay wə ikki danə ⱪoqⱪarnimu yetiləp kəl. 4 Ⱨarun wə uning oƣullirini qedirning aldiƣa elip kelip, bədənlirini yuƣin. 5 Andin, Ⱨarunƣa tonqə kɵynək, pərijə wə efodni kiydür. Xundaⱪla, uningƣa kɵkrəklikni taⱪap, nəpis toⱪulƣan efod kəmirini baƣlap ⱪoyƣin. 6 Xuning bilən birgə, səllini kiydürüp, səllining aldiƣa altun ⱪadaⱪni taⱪap ⱪoyƣin. 7 Uningdin keyin, muⱪəddəs yaƣni uning bexiƣa ⱪuyup, uni roⱨaniy ⱪilip təyinligin. 8 Andin, Ⱨarunning oƣulliriningmu pərijilirini 9 wə səllilirini kiydürüp, kəmərlirini baƣla. Muxundaⱪ bolƣanda, ular mana bu mənggülük ⱪa’idə boyiqə roⱨaniyliⱪ wəzipisigə erixidu. Sən mana muxundaⱪ ⱪa’idə boyiqə ularni muⱪəddəs wəzipigə ajrat.
Ⱪurbanliⱪ ⱪilix toƣrisidiki ⱪa’idə
10 – Sən ərkək mozayni Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining aldiƣa elip kəl. Ⱨarun wə uning oƣulliri ⱪollirini mozayning bexiƣa ⱪoysun. 11 Sən qedir aƣzi aldida Pərwərdigarning ⱨuzurida mozayni boƣuzla, 12 andin ⱪenidin azraⱪ elip kelip, barmiⱪing bilən ⱪurbanliⱪ supisining tɵt burjikidiki münggüzlərgə sürkəp ⱪoyƣin. Ⱪalƣan ⱪanni supining ayaƣ təripigə tɵk. 13 Mozayning qawa meyi, jigirining əng yahxi yeri wə ikki bɵrikini mayliri bilən ⱪoxup supida kɵydür. 14 Lekin, mozayning terisi, gɵxi wə iqki əzalirini ⱪarargaⱨning sirtida kɵydür. Mana bu gunaⱨ kəqürüm bolux ⱪurbanliⱪidur.
15 Ⱪoqⱪarlardin birni elip kəl, Ⱨarun wə uning oƣulliri ⱪollirini ⱪoqⱪarning bexiƣa ⱪoysun. 16 Andin ⱪoqⱪarni boƣuzlap, ⱪenini supining tɵt təripigə qaq. 17 Andin, ⱪoqⱪarni parqilap, uning üqəy-baƣirliri wə putlirini pakiz tazilap, ularni ⱪurbanliⱪ supisiƣa ⱪoyƣin. 18 Andin keyin, ularni kɵydürgin. Mana bu, Hudaƣa atalƣan hux puraⱪliⱪ kɵydürmə ⱪurbanliⱪtur.
19 Uningdin keyin, ikkinqi ⱪoqⱪarni yetiləp kəl. Ⱨarun wə uning oƣulliri ⱪollirini uning bexiƣa ⱪoysun. 20 Sən bu ⱪoqⱪarni boƣuzlap, ⱪenidin azraⱪ elip, Ⱨarun wə uning oƣullirining ong ⱪuliⱪining yumxiⱪiƣa, ong ⱪolining wə ong putining baxmaltiⱪiƣa sürkəp ⱪoy. Exip ⱪalƣan ⱪanni ⱪurbanliⱪ supisining tɵt təripigə qaq. 21 Andin, muⱪəddəs yaƣ wə supidiki ⱪandin azraⱪ elip, ⱪolung bilən Ⱨarun wə uning oƣulliriƣa ⱨəm ularning kiyimlirigə səpkin. Muxundaⱪ bolƣanda, ular ⱨəm ularning kiyimlirimu muⱪəddəs bolidu.
22 Bu ⱪoqⱪar Ⱨarun wə uning oƣullirining roⱨaniyliⱪⱪa ajritilixiƣa ixlitilgənliktin, sən uning meyi, yəni ⱪuyruⱪi, qawa meyi, bɵrək meyi, xundaⱪla ikki tal bɵriki, jigirining əng yahxi yeri wə ong yanpixini ayriwal. 23 Buningdin sirt, yənə Pərwərdigarƣa atalƣan sewət iqidiki petir nan, mayliⱪ petir toⱪaq wə nepiz petir qəlpəklərning ⱨərⱪaysisidin birdin elip, 24 ularni Ⱨarun wə uning oƣullirining ⱪoliƣa tutⱪuz. Ular bu nərsilərni tutup turup, Pərwərdigarning aldida pulanglitip atisun. Mana bu pulanglatma ⱪurbanliⱪtur. 25 Andin, sən bu nərsilərni ularning ⱪolidin elip, supiƣa ⱪoyup kɵydürüp, kɵydürmə ⱪurbanliⱪ ⱪilix bilən billə, Pərwərdigarni hursən ⱪilidiƣan hux puraⱪliⱪ pulanglatma ⱪurbanliⱪni ⱪil. 26 Roⱨaniyliⱪⱪa ajritix murasimiƣa ixlitilgən ⱪoqⱪarning tɵx gɵxini ⱪolungƣa elip, Pərwərdigarning aldida pulanglat. Ⱪoqⱪarning ⱪalƣan gɵxi sening bolidu.
27 Roⱨaniyliⱪⱪa ajritix murasimiƣa ixlitilgən ⱪoqⱪarning gɵxi, yəni pulanglatma ⱪurbanliⱪⱪa ixlitilgən tɵx gɵx wə yuⱪiri kɵtürüp Pərwərdigarƣa atalƣan yanpax gɵxlər muⱪəddəs ⱪilinsun ⱨəm Ⱨarun wə uning oƣulliriƣa təwə bolsun. 28 Xunga, buningdin keyin Isra’illar amanliⱪ ⱪurbanliⱪini bərgəndə, u ikki hil gɵx Ⱨarun wə uning oƣullirining nesiwisi bolidu.
29 Ⱨarunning ornini basidiƣanlar uning muⱪəddəs kiyimlirigə warisliⱪ ⱪilsun. Ular muⱪəddəs yaƣ bilən sürkilip roⱨaniyliⱪ wəzipisigə təyinlinip, uning hizmitini dawamlaxturƣanda, bu kiyimlərni kiysun. 30 Ⱨarunning hizmitini dawamlaxturidiƣan oƣli ⱨər ⱪetim Pərwərdigar bilən uqrixix qediri iqidiki muⱪəddəs jayƣa kirip roⱨaniyliⱪ wəzipisini ɵtigəndə, bu muⱪəddəs kiyimni uda yəttə kün kiysun.
31 Roⱨaniyliⱪⱪa ajritix murasimiƣa ixlitilgən ⱪoqⱪarning gɵxi ibadət jayi iqidə pixurulsun. 32 Ⱨarun wə uning oƣulliri ⱪoqⱪarning gɵxi wə sewəttiki nanlarni Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining aƣzi aldida yesun. 33 Ular gunaⱨ kəqürüm ⱪilinix ⱨəm roⱨaniyliⱪⱪa ajritix murasimida ixlitilgən muxu ta’amlarƣa pəⱪət ɵzlirila eƣiz təgsun. Adəttiki kixilərning eƣiz tegixigə bolmaydu. Qünki, bu ta’amlar muⱪəddəs ⱪilinƣan. 34 Əgər gɵx wə nanlar ətisi səⱨərgiqə yeyilmigən bolsa, yeməy kɵydürüwetilsun. Qünki, bu ta’amlar muⱪəddəstur.
35 Sən mening əmrim boyiqə Ⱨarun wə uning oƣulliri üqün yəttə küngiqə wəzipə ɵtküzüp berix murasimi ɵtküz. 36 Ⱨər küni, bir mozayni gunaⱨ kəqürüm ⱪilinix ⱪurbanliⱪi ornida boƣuzla. Andin, ⱪurbanliⱪ supisini paklap, uni muⱪəddəs ⱪilix üqün, yaƣla. 37 Ⱪurbanliⱪ supisini uda yəttə küngiqə paklap, muⱪəddəs ⱪil. Xundaⱪ ⱪilƣanda, u pütünləy muⱪəddəs bolidu. Ⱪurbanliⱪ supisiƣa təgkənning ⱨəmmisi muⱪəddəs bolidu.
Kündilik ⱪurbanliⱪ toƣrisida
38 – Ⱨər küni ⱪurbanliⱪ supisida bir yaxliⱪ ⱪoydin ikkisi ⱪurbanliⱪ ⱪilinsun. 39 Ularning biri ətigəndə, biri kəqⱪurun ⱪurbanliⱪ ⱪilinsun. 40 Birinqi ⱪoy ⱪurbanliⱪ ⱪilinƣanda, ikki kilo buƣday uni bir litir zəytun yeƣi bilən arilaxturulup atalsun. Xuning bilən birgə, yənə bir litir xarabmu iqimlik ⱨədiyisi süpitidə atalsun. 41 Yənə bir ⱪoy kəqⱪurun ⱪurbanliⱪ ⱪilinsun. Bumu ətigəndiki buƣday wə iqimlik ⱨədiyisigə ohxax ⱪa’ididə ⱪurbanliⱪ ⱪilinip, hux puraⱪliⱪ kɵydürmə ⱪurbanliⱪ süpitidə Pərwərdigarƣa atalsun.
42 Kɵydürmə ⱪurbanliⱪ Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining aƣzida mening – Pərwərdigarning ⱨuzurida əwladtin əwladⱪiqə ɵtküzülüp tursun. Mən bu yərdə həlⱪimgə ɵzümni axkarilap, sən bilən sɵzliximən. 43 Bu yər mening Isra’illar bilən uqrixidiƣan yerimdur. Bu yər mening parlaⱪ nurum bilən muⱪəddəs bolidu.
44 Mən Pərwərdigar bilən uqrixix qediri wə ⱪurbanliⱪ supisinila muⱪəddəs ⱪilip ⱪalmastin, Ⱨarun wə uning oƣullirining manga roⱨaniyliⱪ ⱪilixi üqün, ularnimu muⱪəddəs ⱪilimən. 45 Mən Isra’illarning arisida turup, ularning Hudasi bolimən. 46 Ular mening ɵzlirining Pərwərdigari bolƣan Huda ikənlikimni bilidu ⱨəmdə mening ularni Misirdin elip qiⱪixim ularning arisida turuxum üqün ikənlikini qüxinidu. Mən Mənggü Bar Bolƣuqi Pərwərdigardurmən.
30 Isriⱪdan
1 Akatsiyə yaƣiqidin bir isriⱪdan yasanglar. 2 Isriⱪdan tɵt qasa bolsun, egizliki bir, uzunluⱪi wə kəngliki yerim metirdin ⱪilinsun. Isriⱪdanning tɵt burjikidiki münggüzlər isriⱪdan bilən bir pütün ⱪilip yasalsun. 3 Uning üsti, tɵt ətrapi wə tɵt münggüzi sap altun bilən ⱪaplinip, qɵrisigə altun jiyək ⱪoyulsun. 4 Isriⱪdanni kɵtüridiƣan baldaⱪlarni ɵtküzüx üqün, ikki altun ⱨalⱪa yasilip, ikki yandiki jiyəklərning astiƣa bekitilsun. 5 Baldaⱪlar akatsiyə yaƣiqidin yasilip, altun bilən ⱪaplansun. 6 Isriⱪdan əⱨdə sanduⱪining aldidiki pərdining sirtida, əⱨdə sanduⱪining üstidiki “Meⱨir-xəpⱪət təhti”gə ⱪaritip ⱪoyulsun. U yər mən silər bilən uqrixidiƣan yərdur.
7 Ⱨər küni ətigənliki bax roⱨaniy Ⱨarun qiraƣlarni rətligili kəlgəndə, isriⱪdanda huxbuy isriⱪlarni kɵydürsun. 8 Kəqⱪurun qiraƣlar yeⱪilƣandimu isriⱪ selinsun. Əwladtin əwladⱪiqə üzməy muxundaⱪ isriⱪ selinip tursun. 9 Bu isriⱪdanda mən’i ⱪilinƣan isriⱪlar kɵydürülmisun ⱨəmdə kɵydürmə ⱪurbanliⱪ, buƣday yaki iqimlik ⱨədiyisi ⱪilinmisun. 10 Ⱨarun yilda bir ⱪetim gunaⱨ yuyux murasimi ɵtküzüp, gunaⱨlarni kəqürüm ⱪilalaydiƣan mal ⱪenini isriⱪdanning tɵt münggüzigə səpsun. Bu murasim əwladtin əwladⱪiqə dawamlaxturulsun. Qünki bu toluⱪ muⱪəddəs ⱪilinƣan, Pərwərdigarƣa atalƣan isriⱪdandur.
Gunaⱨning kəqürüm ⱪilinixiƣa tapxurulidiƣan pul
11 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
12 – Sən Isra’illarning nopusini təkxürgən waⱪtingda, royhətkə elinƣan ⱨərbir ər ɵzlirining bala-ⱪazadin saⱪlinixi üqün, xu məydanda mən – Pərwərdigarƣa ⱨayatliⱪ tɵləm puli tapxursun. 13 Royhətkə elinƣanlar rəsmiy ɵlqəm boyiqə kixi bexiƣa altə gramdin kümüx tapxursun. Bu, Pərwərdigarƣa atalƣan ⱨədiyə bolup ⱨesablinidu. 14 Yigirmə yaxtin axⱪanlarning ⱨəmmisi Pərwərdigarƣa ⱨədiyə tapxuruxi kerək. 15 Jenini ⱪutⱪuzux üqün berilidiƣan bu hil ⱨədiyini baylar artuⱪ tapxuruwətmisun. Kəmbəƣəllərmu kəm tapxurup ⱪoymisun. 16 Gunaⱨning kəqürüm ⱪilinixi üqün yiƣiwelinƣan pullar Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining hirajiti ⱪilinsun. Bu pullar manga ularni yad ətküzidu wə ularni gunaⱨtin saⱪit ⱪilidu.
Paklinix desi
17 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
18 – Tuqtin bir das yasitilsun wə das ⱪoyƣuqmu tuqtin ⱪuydurulup, ular Pərwərdigar bilən uqrixix qediri bilən ⱪurbanliⱪ supisining otturisiƣa ⱪoyulsun ⱨəm dasⱪa su ⱪuyup ⱪoyulsun. 19-20 Ⱨarun wə uning oƣulliri qedirƣa kirginidə yaki ⱪurbanliⱪ supisiƣa ⱪurbanliⱪ sunƣili kəlginidə, bu dastiki suda put-ⱪollirini yusun. Bolmisa, ular ɵltürülidu. 21 Ular put-ⱪolini yuƣandila, ɵlümdin haliy bolidu. Bu, ular wə ularning əwladliri mənggü ri’ayə ⱪilidiƣan ⱪa’idə bolsun.
Muⱪəddəs yaƣ təyyarlax usuli
22 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
23 – Rəsmiy ɵlqəm boyiqə əng esil huxbuy dora-dərməklərdin, yəni murməkki suyuⱪluⱪidin altə kilo, gül darqindin üq kilo, egirdin üq kilo, 24 ⱪowzaⱪdarqindin altə kilo wə zəytun yeƣidin tɵt litir təyyarlinip, 25 huxbuy dora-dərməklərni təngxəx usuli boyiqə arilaxturulup, muⱪəddəs yaƣ yasalsun. 26 Bu yaƣ bilən Pərwərdigar bilən uqrixix qediri, əⱨdə sanduⱪi, 27 xirə wə uning saymanliri, qiraƣdan wə uning saymanliri, isriⱪdan, 28 kɵydürmə ⱪurbanliⱪ supisi wə supining barliⱪ saymanliri, paklinix desi wə das ⱪoyƣuq ⱪatarliⱪlar yaƣlinip, 29 təltɵküs muⱪəddəs ⱪilinsun. Bu nərsilərgə təgkən nərsilərmu muⱪəddəs bolidu.
30 Ⱨarun wə uning oƣullirining manga ajritilip, mening ⱨuzurumda roⱨaniyliⱪ ⱪilixi üqün, yənə muxu yaƣ bilən ularni yaƣlap ⱪoyƣin. 31 Isra’illarƣa xuni eytⱪinki, bu yaƣ əwladtin əwladⱪiqə muⱪəddəstur. 32 Xunga, bu yaƣ ⱨərgizmu adəttiki kixilər üqün ixlitilmisun ⱨəm ohxitip yasalmisun, qünki u muⱪəddəstur. Silərmu uni muⱪəddəs, dəp bilixinglar kerək. 33 Kimdəkim bundaⱪ yaƣni ɵzi ohxitip yasisa yaki roⱨaniylardin baxⱪa ⱨərⱪandaⱪ kixigə sürkisə, u həlⱪim ⱪataridin qiⱪiriwetilidu.
Isriⱪ yasax usuli
34 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Isriⱪⱪa ixlitilidiƣan yelim, ⱪululə ⱪepi talⱪini, aⱪ dewirⱪay wə sap məstəklərdin ohxax miⱪdarda elip, 35 uni adəttiki huxbuy ətir yasax usuli boyiqə təngxəp, andin uningƣa azraⱪ tuz arilaxturup, sap wə muⱪəddəs isriⱪ yasalsun. 36 Bu isriⱪlardin azraⱪ elinip, talⱪandək uxxaⱪ yanjilip, Pərwərdigar bilən uqrixix qediri iqidiki əⱨdə sanduⱪining aldiƣa ⱪoyulsun. Mən u yərdə silər bilən uqriximən. Silər bu isriⱪni əng muⱪəddəs isriⱪ, dəp bilinglar. 37 Lekin, silər ɵzünglar üqün bu hil usulda isriⱪ yasimanglar. Qünki, bu hil isriⱪ pəⱪət Pərwərdigarƣila hastur. 38 Ɵzliri ⱨuzurlinix üqün bu hil isriⱪⱪa ohxitip isriⱪ yasiƣanlarning ⱨəmmisi həlⱪim ⱪataridin qiⱪiriwetilidu.
31 Ibadət jayi yasiƣuqi ustilarning tallinixi
1 Pərwərdigar Huda Musaƣa mundaⱪ dedi:
2 – Ⱪara! Mən Yəⱨuda ⱪəbilisidin Hurning nəwrisi, Urining oƣli Bizal’elni tallidim. 3 Mən uni ɵz roⱨim bilən qɵmüldürüp, uningƣa əⱪil-parasət, bilim wə hilmuhil ⱨünər-sənət iⱪtidarini ata ⱪildim. 4 U ⱨazir hilmuhil ⱨünərlərni, yəni altun, kümüx wə tuqtin ⱨər hil nərsilərni yasax, 5 ⱪimmətlik taxlarni kesix wə ularni zinnət buyumliriƣa selix, yaƣaqlarƣa nəⱪix oyuxtək ⱨünərlərni bilidu.
6 Mən yənə Dan ⱪəbilisidin Ahisamaⱪning oƣli Oⱨoli’abni uningƣa yardəmqilikkə təyinlidim. Xuningdək, barliⱪ usta ⱨünərwənlərgimu tehimu kɵp əⱪil-parasət ata ⱪilip, ularƣa mən tapiliƣan nərsilərni yasax ⱪabiliyitini bərdim. 7 Ularning wəzipisi: Pərwərdigar bilən uqrixix qediri, əⱨdə sanduⱪi wə uning üstigə ⱪoyulidiƣan sanduⱪ aƣzi, yəni “Meⱨir-xəpⱪət təhti” ⱨəm qedir iqidiki barliⱪ saymanlarni, 8 xirə wə xirəning saymanlirin i, sap altundin yasilidiƣan qiraƣdan wə qiraƣdanning saymanlirini ⱨəmdə isriⱪdan, 9 kɵydürmə ⱪurbanliⱪ supisi wə supidiki barliⱪ saymanlarni, xundaⱪla paklinix desi wə das ⱪoyƣuqni yasax, 10 Ⱨarun wə uning oƣulliri roⱨaniyliⱪ wəzipisini ɵtigəndə kiyidiƣan nəpis muⱪəddəs kiyimlərni tikix, 11 muⱪəddəs yaƣ wə muⱪəddəs jayda ixlitilidiƣan huxbuy isriⱪ yasax ⱪatarliⱪlarni ɵz iqigə alidu. Ular bularning ⱨəmmisini mening əmrim boyiqə ⱪilsun.
Dəm elix künigə ⱪattiⱪ ri’ayə ⱪilix
12-13 Pərwərdigar Musaƣa Isra’illarƣa munularni yətküzüxni tapilidi:
– Silər mən bəlgiligən dəm elix künigə qoⱪum ⱪattiⱪ ri’ayə ⱪilinglar. Qünki, bu mən bilən silər otturimizdiki mənggülük bəlgidur. Bu, silərni pak ⱪilƣuqining mən – Pərwərdigar ikənlikimni bildüridu. 14 Silər dəm elix künigə ⱪattiⱪ ri’ayə ⱪilinglar. Qünki, bu muⱪəddəs kün. Bu küngə əməl ⱪilmay, adəttiki kündikidək ixligənlər Isra’il ⱪataridin qiⱪiriwetilip, ularƣa ɵlüm jazasi berilsun. 15 Ix ⱪilixinglar üqün altə kün bar. Lekin, yəttinqi küni manga atilidiƣan dəm elix künidur. Bu küni ix ⱪilƣanliki kixigə ɵlüm jazasi berilsun. 16 Isra’illar tüzülgən əⱨdining bəlgisi süpitidə bu küngə mənggü ⱪattiⱪ ri’ayə ⱪilsun. 17 Bu, mən bilən Isra’illar otturisidiki mənggülük bəlgidur. Qünki, mən – Pərwərdigar altə kündə pütün aləmni yarattim, yəttinqi küni ixni tohtitip aram aldim.
18 Huda Sinay teƣida Musaƣa bu sɵzlərni ⱪilƣandin keyin, pərzlər yezilƣan ikki tax tahtini uningƣa tapxurdi. Taxⱪa Huda pərzlərni ɵz ⱪoli bilən yazƣanidi.
32 Altun mozay
1 Isra’illar Musaning xunqə waⱪittin beri taƣdin qüxmigənlikini kɵrüp, Ⱨarunning ətrapiƣa olixiwelip, uningƣa:
– Turung! Bizgə yol baxlap mangidiƣan but yasap bering! Bizni Misirdin elip qiⱪⱪan ⱨeliⱪi Musaning nemə bolup kətkənlikini biləlmiduⱪ, – deyixti.
2 Ⱨarun ularƣa:
– Hotun, bala-qaⱪiliringlarning ⱪuliⱪidiki altun ⱨalⱪilarni manga əkelip beringlar, – dedi. 3 Ular altun ⱨalⱪilarni elip, Ⱨarunning aldiƣa kelixti. 4 Ⱨarun ⱨalⱪilarni ixlitip, mozay süritidə bir but yasidi.
Halayiⱪ:
– Əy Isra’il həlⱪi, bizni Misirdin elip qiⱪⱪan ilaⱨimiz mana xu! – deyixti.
5 Ⱨarun buni kɵrüp, altun mozay butning aldiƣa bir ⱪurbanliⱪ supisi yasap:
– Ətə Pərwərdigar üqün ⱨeyt ⱪilimiz, – dəp elan ⱪildi. 6 Ətisi səⱨərdə, həlⱪ kɵydürmə ⱪurbanliⱪ wə amanliⱪ ⱪurbanliⱪini ⱪildi. Andin keyin, olturup haliƣanqə yəp-iqixip, kəyp-sapa ⱪilixti.
7 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən dərⱨal taƣdin qüxkin! Qünki, sən Misirdin elip qiⱪⱪan həlⱪing gunaⱨⱪa toldi. 8 Ular mən kɵrsətkən yoldin qətnəp kətti. Ular altundin mozay süritidə but yasap, uningƣa qoⱪunup, uning üqün ⱪurbanliⱪ ⱪilixti. Ular: “Bizni Misirdin elip qiⱪⱪan ilaⱨimiz mana xu” deyixti. 9 Mən bu həlⱪning intayin boyni ⱪattiⱪliⱪini bildim. 10 Əmdi sən mening iximƣa arilaxma, mən ularƣa ƣəzipimni qüxürüp ⱨalak ⱪiliwetimən. Seni wə sening əwladliringni bolsa qong həlⱪ ⱪilimən, – dedi.
11 Lekin, Musa Pərwərdigari bolƣan Hudaƣa mundaⱪ dedi:
– I Pərwərdigar, ɵz həlⱪinggə nemixⱪa bundaⱪ ƣəzəplinisən? Ularni sən zor ⱪudriting bilən Misirdin elip qiⱪmiƣanmiding? 12 Nemə üqün Misirliⱪlarƣa “ Hudasi ularni taƣ-dalalarda pütünləy ⱨalak ⱪilip, yər yüzidin yoⱪitix üqün, məⱪsətlik ⱨalda Misirdin elip qiⱪⱪanikən” deyixkə səwəb tepip berisən? Ƣəzipingni besiwelip, niyitingdin yanƣaysən. Ɵz həlⱪinggə qong balayi’apət qüxürmigəysən. 13 Hizmətkarliring Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplarni əsligəysən. Sən ɵz naming bilən ⱪəsəm ⱪilip, ularƣa: “Əwladingni asmandiki yultuzlardək kɵp ⱪilimən, bu pütün zeminni sening əwladingƣa mənggülük miras ⱪilip berimən” degəniding, – dedi. 14 Buning bilən, Pərwərdigar niyitidin yenip, ɵz həlⱪigə balayi’apət qüxürmidi.
15 Musa ikki yüzigə pərzlər yezilƣan ikki tax tahtini elip taƣdin qüxti. 16 Bu ikki tax tahtiƣa Huda ɵzi əjir singdürüp, uningƣa pərzlərni ɵz ⱪoli bilən yazƣanidi.
17 Yoxuwa halayiⱪning quⱪan-sürən awazini anglap, Musaƣa:
– Ⱪarargaⱨta jəngning awazi qiⱪiwatⱪandək ⱪilidu! – dedi.
18 Musa uningƣa:
– Jəng ƣəlibisining təntənisigimu, məƣlubiyət pəryadiƣimu ohximaydu, bəlki nahxa-küy sadasi! – dedi.
19 Musa ⱪarargaⱨⱪa yeⱪin kelip, mozay but wə samaƣa qüxkən halayiⱪni kɵrüp, ƣəzipini basalmay, elip qüxkən ikki tax tahtini taƣning etikidə yərgə taxlap qeⱪiwətti. 20 Andin, u halayiⱪ yasiwalƣan mozayni kɵydürüp, talⱪandək ⱪilip suƣa qeqiwətti wə Isra’illarni uni iqixkə buyrudi. 21 U Ⱨarunƣa:
– Bu kixilərni xunqə qong gunaⱨⱪa ⱪoyuwətküdək, ular sanga nemə ⱪilƣanidi? – dedi.
22 Ⱨarun mundaⱪ jawab bərdi:
– Manga hapa bolmiƣaysən. Bu kixilərning yamanliⱪ ⱪilixⱪa niyət baƣliƣanliⱪidin sening həwiring bar. Ular manga: 23 “Bizgə yol baxlap mangidiƣan but yasap bering! Bizni Misirdin elip qiⱪⱪan ⱨeliⱪi Musaning nemə bolup kətkənlikini biləlmiduⱪ” dedi. 24 Mən ularƣa: “Altun zinnət buyumliringlarni əkelinglar” degənidim. Altun jabduⱪliri barlar əkelip manga tapxurdi. Mən bu altun jabduⱪlarni otⱪa taxliwidim, u mozay bolup qiⱪti.
25 Musa Ⱨarunning baxⱪuruxⱪa amalsiz ⱪalƣanliⱪi bilən, həlⱪning ɵz məyliqə ix ⱪilip, düxmənlirining məshirə nixani bolup ⱪalƣanliⱪini kɵrdi. 26 U ⱪarargaⱨning aldida turup ⱪattiⱪ awaz bilən:
– Pərwərdigar tərəptə turidiƣanlar mən tərəpkə kelinglar! – dəp towliƣanidi, pütkül Lawiylar uning ətrapiƣa yiƣildi.
27 Musa ularƣa:
– Pərwərdigar, yəni Isra’illar etiⱪad ⱪilip kəlgən Huda silərgə ⱨəmminglarning ⱪiliq esip, ⱪarargaⱨning bu qetidin u qetigiqə arilap, ɵz ⱪerindaxliringlar, dost-buradərliringlar wə ⱪoxnanglarni ɵltürüxünglarni buyrudi, – dedi. 28 Lawiylar buyruⱪⱪa boysunup, u küni təhminən üq ming kixini ⱪiriwətti.
29 Musa Lawiylarƣa:
– Bügün ɵzünglarni Pərwərdigarƣa atidinglar. Silər ɵz oƣulliringlar wə ⱪerindixinglarni ayimiƣanliⱪinglar üqün, bügün Pərwərdigarning iltipatiƣa muyəssər boldunglar, – dedi.
30 Ətisi, Musa halayiⱪⱪa:
– Silər qong gunaⱨ ⱪildinglar. Əmdi mən yənə taƣⱪa, Pərwərdigarning yeniƣa qiⱪimən. Silərgə Pərwərdigarning kəqürümini tiləymən, bəlkim uningƣa muyəssər bolalixim mumkin, – dedi.
31 Buning bilən, Musa Pərwərdigarning ⱨuzuriƣa qiⱪip:
– Bu həlⱪ qong gunaⱨ ⱪildi. Ular altundin but yasap qoⱪundi. 32 Ularning gunaⱨini kəqürüm ⱪilƣaysən. Undaⱪ bolmisa, ɵz həlⱪingning ⱪataridin mening ismimni qiⱪiriwətkəysən, – dedi.
33 Pərwərdigar uningƣa:
– Həlⱪim ⱪataridin qiⱪiriwetilidiƣanlar mening aldimda gunaⱨ ⱪilƣanlardur. 34 Əmdi sən həlⱪni mən sanga kɵrsətkən jayƣa elip bar. Mening pərixtəm aldingda seni baxlap mangidu. Lekin waⱪti kəlgəndə, mən ularni ɵtküzgən gunaⱨliri üqün jazalaymən, – dəp jawab ⱪayturdi.
35 Pərwərdigar həlⱪ iqigə kesəl qüxürdi. Qünki, ular Ⱨarun yasap bərgən altun mozayƣa qoⱪunƣanidi.
33 Pərwərdigarning Isra’illarni Sinay teƣidin ketixkə buyruxi
1 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Sən ɵzüng Misirdin elip qiⱪⱪan həlⱪ bilən bu yərdin ketip, mən Ibraⱨim, Is’ⱨaⱪ wə Yaⱪuplarƣa ⱪəsəm ⱪilip, ularning əwladliriƣa berixkə wədə ⱪilƣan yərgə barƣin. 2 Sanga yol baxlaxⱪa pərixtəmni əwətimən. Mən Kən’anlar, Amorlar, Hitlar, Pərizzilər, Hiwlar wə Yibuslarni ⱨəydəp qiⱪirip, 3 seni süt wə ⱨəsəl eⱪip turidiƣan yərgə apirimən. Lekin, mən silər bilən billə barmaymən. Qünki, silər boyni ⱪattiⱪ həlⱪ bolƣaqⱪa, mən silərni yolda ⱨalak ⱪiliwetixim mumkin.
4 Buni angliƣan halayiⱪ intayin məyüslinip, zinnət buyumlarni taⱪimaydiƣan boldi. 5 Qünki, Pərwərdigar Musaning munu sɵzlərni ularƣa yətküzüp ⱪoyuxini buyruƣanidi: “Silər boyni ⱪattiⱪ həlⱪ. Əgər mən silər bilən azraⱪla billə bolsam, silərni pütünləy ⱨalak ⱪiliwetixim mumkin. Əmdi silər ɵzünglarda bar bolƣan zinnət buyumlarni eliwetinglar. Mən silərni ⱪandaⱪ bir tərəp ⱪilixni bəlgiləy.” 6 Xuning bilən, Isra’illar Sinay teƣidin ayrilƣandin tartip, zinnət buyumlarni zadi taⱪimidi.
Uqrixix qediri
7 Ⱨər ⱪetim Isra’illar ⱪarargaⱨ ⱪurƣanda, Musa “Pərwərdigar bilən uqrixix qediri” dəp atalƣan ibadət qedirini ⱪarargaⱨtin heli yiraⱪ jayda tikətti. Pərwərdigarƣa du’a-tələpliri barliki kixilər u yərgə barsa bolatti. 8 Musa ⱪaqanla bolmisun uqrixix qediriƣa mangƣinida, halayiⱪ ɵz qedirining aldida ɵrə turup, Musaning kəynidin taki u uqrixix qediriƣa kirip bolƣuqə ⱪarixip turuxatti. 9 Musa qedirƣa kirgən waⱪitta, bulut tüwrüki qüxüp, “uqrixix qediri”ning aldida turatti. Pərwərdigar bulut iqidin Musa bilən sɵzlixətti. 10 Halayiⱪ bulut tüwrükining uqrixix qedirining ixik aldida turƣanliⱪini kɵrsila, ɵz qedirliri aldidila ruslinip, Hudaƣa səjdə ⱪilixatti. 11 Pərwərdigar qedir iqidə Musa bilən huddi kixilər dost-buradərliri bilən sɵzləxkəngə ohxax yüzmuyüz sɵzlixətti. Musa ⱪarargaⱨⱪa ⱪaytip kəlginidə, uning yax yardəmqisi Nunning oƣli Yoxuwa qedirda ⱪalatti.
Musaning Pərwərdigarning uluƣluⱪini kɵrüxi
12 Musa Pərwərdigarƣa:
– Sən manga bu həlⱪni baxlap berixⱪa əmr ⱪilƣaniding. Lekin, sən manga kimni mən bilən billə berixⱪa əwətidiƣanliⱪingni eytmiding. Sən meni alaⱨidə məⱪsət bilən talliƣanliⱪingni wə manga bəht ata ⱪilƣanliⱪingni eytⱪaniding. 13 Undaⱪ ikən, sening yolungda mengip, ⱨəmixə aldingda iltipat tepixim üqün, manga yol kɵrsətkəysən wə bu həlⱪning ɵz həlⱪing ikənlikini esingdə tutⱪaysən, – dedi.
14 – Mən ɵzüm sən bilən billə berip, seni ƣəm-ⱪayƣudin halas ⱪilay, – dedi Pərwərdigar.
15 Musa uningƣa:
– Əgər sən biz bilən billə barmisang, bizni bu yərdin ayrimiƣaysən. 16 Əgər sən biz bilən billə barmisang, baxⱪilar həlⱪingning wə mening Pərwərdigarimiz bolƣan sening aldingda iltipat tapⱪanliⱪimizni nemidin bilsun?! Buningdin baxⱪa nemə ix bizni dunyadiki baxⱪa həlⱪlərdin pərⱪləndürəlisun?! – dəp jawab ⱪayturdi.
17 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sening təliping boyiqə ix kɵrimən. Qünki, sən mening iltipatimƣa erixting. Mən seni alaⱨidə məⱪsət bilən tallidim, – dedi.
18 Xunga, Musa:
– Manga ɵz uluƣluⱪungni kɵrsətkəysən, – dedi.
19 Pərwərdigar mundaⱪ jawab ⱪayturdi:
– Mən pütün meⱨribanliⱪimni kɵrsitip, sening aldingdin ɵtüp, “Mənggü Bar Bolƣuqi” degən muⱪəddəs namimni jakarlaymən. Kimgə meⱨribanliⱪ ⱪilƣum kəlsə, xuningƣa meⱨribanliⱪ ⱪilimən, kimgə iq aƣritⱪum kəlsə, xuningƣa iq aƣritimən. 20 Biraⱪ, sanga ɵz qirayimni kɵrsətməymən. Qünki, meni kɵrgən kixi tirik ⱪalmaydu. 21 Lekin, mening yenimda bir jay bar. Sən u yərdiki ⱪoram taxning üstidə turƣin. 22 Mening parlaⱪ nurum u yərdin ɵtidiƣan waⱪitta, mən seni taxning yoquⱪiƣa ⱪoyup, ⱪolum bilən yepip turimən. Ɵtüp bolƣandin keyin, 23 ⱪolumni tartiwalimən. Sən meni kəynimdin kɵrisən. Qirayimni kɵrsəng bolmaydu.
34 Pərz tahtisining ⱪayta berilixi
1 Pərwərdigar Musaƣa:
– Sən ilgirikigə ohxax ikki tax tahta yonup kəl. Sən qeⱪiwətkən ⱨeliⱪi tax tahtidiki sɵzlərni xu ikki tahtiƣa yazay, 2 sən ətə ətigəngiqə təyyar bolup, Sinay teƣiƣa qiⱪip, taƣning qoⱪⱪisida mən bilən kɵrüxkin. 3 Ⱨərⱪandaⱪ kixi sən bilən billə qiⱪmisun. Pütün taƣda adəm bolmisun, ⱨətta kala-ⱪoymu taƣning tüwidə otlimisun, – dedi. 4 Xuning bilən, Musa ikki tax tahta yonup, ətisi səⱨərdə Pərwərdigarning buyruⱪi boyiqə ularni taƣⱪa elip qiⱪti.
5 Pərwərdigar bulut iqidə qüxüp, Musaning yeniƣa kelip, ɵzining “Mənggü Bar Bolƣuqi” degən muⱪəddəs namini jakarlidi.
6 Pərwərdigar Musaning aldidin ɵtüp:
– Mən “Mənggü Bar Bolƣuqi”, yəni Pərwərdigardurmən. Mən intayin meⱨriban wə rəⱨimdil Hudadurmən. Asanliⱪqə ƣəzəplənməymən, meⱨir-muⱨəbbitim mol, wapadarmən. 7 Mingliƣan əwladlarƣa bolƣan meⱨir-muⱨəbbitimni üzüldürməy, gunaⱨ wə səwənliklərni kəqürüm ⱪilimən. Lekin, mən gunaⱨkarlarni jazalimay ⱪoymaymən, ularning əwladlirini taki üqinqi, tɵtinqi əwladⱪiqə jazalaymən, – dedi.
8 Musa dərⱨal yərgə bax ⱪoyup səjdə ⱪildi. 9 U:
– I Igəm, əgər sən məndin razi bolsang, biz bilən billə barƣaysən. Bu həlⱪning boyni ⱪattiⱪ bolsimu, ularning gunaⱨ wə səwənliklirini kəqürüm ⱪilƣaysən. Bizni ɵz igidarqiliⱪingƣa alƣaysən, – dedi.
Yengiwaxtin əⱨdə tüzüx
10 Xuning bilən, Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ dedi:
– Əmdi mən silər bilən əⱨdə tüzimən. Mən aldinglarda dunyaning ⱨərⱪandaⱪ jayidiki ⱨərⱪandaⱪ həlⱪ kɵrüp baⱪmiƣan qong karamətlərni kɵrsitimən. Sening ətrapingdiki həlⱪlər mening – Pərwərdigarning əməliyətlirini kɵrsun. Qünki, mən silərni dəp ⱪorⱪunqluⱪ ixlarni kɵrsitimən. 11 Mən bügün sanga jakarlaydiƣan əmrlirimgə ri’ayə ⱪilƣin. Sən u yərgə kirgən waⱪtingda, mən Amorlar, Kən’anlar, Hitlar, Pərizzilər, Hiwlar wə Yibuslarni ⱨəydəp qiⱪirimən. 12 Eⱨtiyat ⱪilƣinki, sən baridiƣan jaydiki aⱨalə bilən ⱨərgiz kelixim tüzmigin. Bolmisa, sən ularning ⱪapⱪiniƣa qüxüp, ularƣa ohxax, rəzil yolƣa mengip ketisən. 13 Xuning üqün, ularning ⱪurbanliⱪ supilirini ɵrüwetip, ularning ilaⱨ dəp tikliwalƣan tax tüwrüklirini wə Axera ayal ilaⱨ butlirini qeⱪiwətkin.
14 Məndin baxⱪiƣa ibadət ⱪilma, qünki “Ⱪizƣanƣuqi” mening bir namim bolup, mən ⱪizƣinidiƣan Hudadurmən. 15 Yərlik aⱨalilər bilən kelixim tüzmə. Ular ɵz ilaⱨliriƣa qoⱪunƣan wə ⱪurbanliⱪ ⱪilƣan waⱪitlirida senimu təklip ⱪilixi, sənmu ɵzüngni paⱨixilərdək setip, ularning ilaⱨliriƣa atiƣan ⱪurbanliⱪliriƣa eƣiz tegip ⱪelixing mumkin. 16 Sening oƣulliring yat həlⱪ ⱪizlirini nikaⱨiƣa elip, ɵzini paⱨixilərdək setip, məndin yüz ɵrüp, yat ilaⱨlarƣa qoⱪunuxi mumkin.
17 Qoⱪunux üqün but yasima.
18 Petir nan ⱨeyti ⱪil. Mening əmrimgə bina’ən bu ⱨeytta uda yəttə kün petir nan yə. Ⱨeytni zira’ətlər bih qiⱪarƣan bax baⱨar eyida ɵtküz, qünki silər xu ayda Misirdin qiⱪⱪan.
19 Pütkül tunji oƣul wə barliⱪ tunji tuƣulƣan ərkək mal, məyli u kala yaki ⱪoy bolsun, manga mənsup. 20 Silər tunji ərkək təhəyning orniƣa ⱪoy ⱪurbanliⱪ ⱪilsanglarmu bolidu. Əgər undaⱪ ⱪilmisanglar, təhəyning boynini sundurup ⱪurbanliⱪ ⱪilinglar. Ɵz əwladliring iqidiki pütkül tunji oƣullarni qoⱪum bədəl berip ⱪayturuwal. Aldimƣa ⱪuruⱪ ⱪol kəlmə.
21 Ix ⱪilixingƣa yetərlik altə kün bar. Yəttinqi küni, məyli u teriⱪqiliⱪ yaki orma məzgili boluxidin ⱪət’iynəzər, qoⱪum aram alƣin. 22 Tunji pixⱪan buƣdaylarni oriƣanda, orma ⱨeyti ⱪil. Küzdə ⱨosullarni ambarƣa yiƣⱪiningda, ⱨosul yiƣix ⱨeyti ⱪil. 23 Pütkül ərlər bir yilda üq ⱪetim manga – Isra’il həlⱪi etiⱪad ⱪilip kəlgən Igisi Hudaning aldiƣa kəlsun. 24 Mən yat həlⱪlərni sening aldingdin ⱨəydəp qiⱪirip, zeminingni kengəytimən. Xuning bilən, sən yilda üq ⱪetim manga ibadət ⱪilƣili kətkən waⱪtingda, ⱨeqkim sening yurtungƣa yaman kɵz tikməydu.
25 Manga ⱪurbanliⱪ ⱪenini boldurulƣan hemirdin pixurulƣan yeməklik bilən billə atima. Ɵtüp ketix ⱨeytida soyƣan ⱪurbanliⱪning gɵxini ətisi ətigəngiqə saⱪlima.
26 Ⱨər yili tunji pixⱪan zira’ətlərning əng yahxi yeridin mening hanamƣa əkirip, manga – Pərwərdigaringlar Hudaƣa ata.
Oƣlaⱪni anisining sütidə pixurma.
27 Pərwərdigar Musaƣa:
– Bu sɵzlərni hatiriliwal. Qünki, mən sən wə Isra’il həlⱪi bilən muxu sɵzlərni asas ⱪilip əⱨdə tüzdüm, – dedi. 28 Musa Pərwərdigarning yenida ⱪiriⱪ keqə-kündüz turup, ⱨeq nərsə yemidi ⱨəm iqmidi. Pərwərdigar əⱨdining asasi bolƣan on pərzni ikki tax tahtiƣa yezip bərdi.
Musaning taƣdin qüxüxi
29 Musa pərzlər yezilƣan tax tahtilarni elip taƣdin qüxkinidə, Pərwərdigar bilən sɵzləxkənliki üqün, uning qirayi parⱪirap kətkənidi. Biraⱪ, ɵzi buni bilməytti. 30 Ⱨarun wə baxⱪa Isra’illar Musaning qirayidiki nurni kɵrüp, uningƣa yeⱪin kelixtin ⱪorⱪuxti. 31 Biraⱪ, Musa ularni qaⱪirƣanda, Ⱨarun wə pütün jama’ət aⱪsaⱪalliri uning aldiƣa kəldi. Musa ularƣa sɵz ⱪildi. 32 Xuningdin keyin, pütkül Isra’illar Musaning aldiƣa kelixti. Musa Pərwərdigar Sinay teƣida uningƣa bərgən ⱪanunni ularƣa tapilidi. 33 Musa ularƣa sɵzləp bolƣandin keyin, yaƣliⱪ bilən yüzini yepiwaldi. 34 Ⱨər ⱪetim u uqrixix qediriƣa kirip Pərwərdigar bilən sɵzləxkinidə, yüzini yepiwalƣan yaƣliⱪni eliwetətti. Qiⱪⱪan waⱪtida, Pərwərdigar tapxurƣan sɵzlərni Isra’illarƣa yətküzətti. 35 Bundaⱪ waⱪitlarda, Isra’illar uning yüzining parⱪirap turidiƣanliⱪini kɵrətti. Uningdin keyin, Musa yüzini yepip yürətti. Pərwərdigar bilən sɵzləxkili kirginidə yənə eliwetətti.
35 Dəm elix künining ⱪa’idə-nizami
1 Musa pütün Isra’illarni qaⱪirip, ularƣa mundaⱪ dedi:
– Pərwərdigar silərning tɵwəndiki ⱪa’idigə ri’ayə ⱪilixinglarni buyrudi. 2 “Ix ⱪilixinglarƣa yetərlik altə kün bar. Yəttinqi kün bolsa muⱪəddəs bolup, u Pərwərdigarƣa mənsup bolƣan dəm elix künidur. Bu küni hizmət ⱪilƣanliki kixigə ɵlüm jazasi berilidu. 3 Dəm elix küni, ⱨətta ɵz ɵyidə ot yeⱪixⱪimu bolmaydu.”
Ibadət jayi üqün ⱨədiyə sunux
4 Musa pütün Isra’il həlⱪigə yənə mundaⱪ dedi:
– Pərwərdigar xundaⱪ əmr ⱪildiki: 5 “Silər Pərwərdigarƣa ⱨədiyə sununglar, haliƣanlar altun, kümüx, tuq, 6 kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yip, kəndir yip ⱨəm ɵqkə tiwiti, 7 ⱪizil boyalƣan ⱪoqⱪar terisi, nəpis ixləngən terilər, akatsiyə yaƣiqi, 8 qiraƣ yeƣi, muⱪəddəs yaƣ wə isriⱪ yasilidiƣan huxbuy dora-dərməklər, 9 bax roⱨaniy kiyidiƣan ⱪisⱪa efod bilən kɵkrəklikkə ⱪadilidiƣan yolluⱪ ⱨeⱪiⱪ wə baxⱪa esil taxlarni ⱨədiyə ⱪilsun.”
Ibadət qedirining saymanliri
10 – Aranglardiki maⱨir ustilar kelip, Pərwərdigar buyruƣan barliⱪ nərsilərni, 11 yəni ibadət qediri, qedirning yopuⱪi, qedirning ilmək, ram, toƣra baldaⱪliri wə tüwrükliri ⱨəm tüwrük putliri, 12 əⱨdə sanduⱪi, sanduⱪni kɵtüridiƣan baldaⱪlar, sanduⱪning aƣzi, yəni “meⱨir-xəpⱪət təhti” wə yopuⱪ pərdisi, 13 xirə, xirəni kɵtüridiƣan baldaⱪlar wə xirə saymanliri, Hudaƣa sunidiƣan nanlar, 14 qiraƣdan wə uning saymanliri, qiraƣ wə qiraƣ yeƣi, 15 isriⱪdan wə uni kɵtüridiƣan baldaⱪlar, muⱪəddəs yaƣ wə huxbuy isriⱪ, qedirning kirix aƣzining pərdisi, 16 kɵydürmə ⱪurbanliⱪ supisi bilən uning tuq xalasi, kɵtürüx baldaⱪliri wə barliⱪ saymanliri, paklinix desi wə das ⱪoyƣuq, 17 ⱨoylining qɵrisidiki pərdə tosuⱪlar, pərdə tüwrükliri wə tüwrük putliri, ⱨoylining kirix aƣzining pərdisi, 18 qedir wə ⱨoylining ⱪozuⱪ wə taniliri, 19 roⱨaniy Ⱨarun wə uning oƣulliri muⱪəddəs jayda hizmət ɵtigəndə kiyidiƣan nəpis muⱪəddəs kiyimlərni təyyarlisun.
Həlⱪning ⱨədiyisi
20 Pütün Isra’il həlⱪi Musaning yenidin ⱪaytixti. 21 Kɵngli riƣbətləngən wə razimənlik bilən ⱨədiyə ⱪilixni haliƣanlarning ⱨəmmisi Pərwərdigar bilən uqrixix qedirini bina ⱪilix, uning iqidiki nərsilərni yasax wə muⱪəddəs kiyimni tikixkə kerəklik bolƣan lazimətliklərni elip kelixti. 22 Ⱨədiyə ⱪilixni halaydiƣan ərlər wə ayallar bulapka, ⱨalⱪa, üzük wə biləzük ⱪatarliⱪ ⱨər hil altun buyumlarni əkelip, Pərwərdigar üqün atidi. 23 Kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yip, kəndir yip, ɵqkə tiwiti, ⱪizil boyalƣan ⱪoqⱪar terisi wə nəpis ixləngən terə ⱪatarliⱪ nərsiliri barlar ularni elip kelixti. 24 Kümüx yaki tuq ⱨədiyə ⱪilalaydiƣanlar ⱨədiyilirini elip kelixti. Akatsiyə yaƣiqi barlarmu uni elip kelixti. 25 Ⱪoli qewər ayallar ɵz ⱪoli bilən egirgən kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yip ⱨəm kəndir yip elip kelixti. 26 Kɵngli riƣbətləngən Ⱪabiliyətlik ayallar yənə ɵqkə tiwitidin yip egirixti. 27 Aⱪsaⱪallar efodⱪa wə kɵkrəklikkə ⱪadilidiƣan yolluⱪ ⱨeⱪiⱪ wə baxⱪa esil taxlar, 28 qiraƣ, muⱪəddəs yaƣ wə isriⱪ üqün huxbuy dora-dərmək wə yaƣlarni elip kelixti. 29 Məyli ər yaki ayal bolsun, Pərwərdigarƣa ⱨədiyə sunuxni haliƣan Isra’illarning ⱨəmmisi ⱨədiyilirini elip kelixip, Pərwərdigar Musa arⱪiliⱪ ularni selixⱪa buyruƣan ibadət jayi üqün təⱪdim ⱪilixti.
Ibadət qedirini yasax ⱨüniri
30 Musa sɵzini dawamlaxturup mundaⱪ dedi:
– Ⱪaranglar! Pərwərdigar Yəⱨuda ⱪəbilisidin Hurning nəwrisi, Urining oƣli Bizal’elni tallidi. 31 Uni ɵz roⱨi bilən qɵmüldürüp, uningƣa əⱪil-parasət, bilim wə hilmuhil ⱨünər-sənət iⱪtidarini ata ⱪildi. 32 U ⱨazir hilmuhil ⱨünərlərni, yəni altun, kümüx wə tuqtin ⱨər hil nərsilərni yasax, 33 ⱪimmətlik taxlarni kesix wə ularni zinnət buyumliriƣa selix ⱨəmdə yaƣaqlarƣa nəⱪix oyuxtək ⱨünərlərni bilidu. 34 Pərwərdigar yənə Dan ⱪəbilisidin Ahisamaⱪning oƣli Oⱨoli’abⱪimu əⱪil-parasət ata ⱪilip, uni wə bizalilni baxⱪilarƣa ustaz ⱪildi. 35 Pərwərdigar ularni əⱪil-parasətlik ⱪilip, ularƣa nəⱪⱪaxliⱪ, oymiqiliⱪ, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin kəxtə tikix, rəhtlərni toⱪux ⱪatarliⱪ ⱨər hil nəpis ⱨünər-sənət iⱪtidarlirini ata ⱪildi. Ular ⱨər hil ixlarning ⱨɵddisidin qiⱪalaydu wə hilmuhil ⱨünərlərni oylap qiⱪiralaydu.
36
1 Bizal’el, Oⱨoli’ab wə baxⱪa usta ⱨünərwənlər, yəni Pərwərdigarning iⱪtidar ata ⱪilixi bilən ibadət jayini ⱪandaⱪ yasaxni bilgən kixilərning ⱨəmmisi Pərwərdigarning kɵrsətmisi boyiqə xu hizmətlərni ⱪilsun.
Həlⱪning ⱨədiyiliri
2 Musa Bizal’el bilən Oⱨoli’ab wə Pərwərdigar ⱪabiliyət ata ⱪilƣan, kɵngli riƣbətlinip hizmət ⱪilixni haliƣan kixilərni yiƣdi. 3 Ular Musadin Isra’illarning ibadət jayini yasaxⱪa ⱨədiyə ⱪilƣan barliⱪ sowƣatlirini tapxuruwaldi. Ⱨər küni ətigənliki, kixilər ɵz məyli bilən sowƣatlirini elip kelətti. 4 Xunga, ibadət jayini yasaxⱪa ⱪatnaxⱪan ustilar ɵz hizmətlirini tohtitip, 5 Musaning aldiƣa berip: “Kixilər elip kəlgən ⱨədiyilər Pərwərdigar buyruƣan ibadət jayini yasax eⱨtiyajidin exip kətti!” deyixti.
6 Xunga, Musa pütün ⱪarargaⱨtikilərning əmdi ibadət jayi üqün ⱨədiyə ⱪilmasliⱪini buyrudi. Kixilər bolsa sowƣat elip kelixni xundila tohtatti. 7 Tapxuruwelinƣan ⱨədiyilər pütün ibadət jayiƣa yetip, ⱨətta exip ⱪaldi.
Ibadət qedirining yasilixi
8 Hizmətqi hadimlar iqidiki usta ⱨünərwənlər Pərwərdigarning ibadət qedirini on danə yopuⱪtin yasidi. Bu yopuⱪlar kəndir yip bilən kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yiptin toⱪulup, üstigə ⱪoli qewər usta təripidin ⱪanatliⱪ pərixtilərning süriti nəpis kəxtiləndi. 9 Ⱨərbir yopuⱪning qong-kiqikliki ohxax ⱨalda, uzunluⱪi on tɵt, kəngliki ikki metirdin ⱪilindi. 10 Yopuⱪlarning bəxi bir parqə, ⱪalƣan bəxi yənə bir parqə ⱪilinip ulandi. 11 Ulanƣan ⱨərbir qong parqining əng qetidikisigə kɵk rənglik izmə tikildi. 12 Yopuⱪning bir parqisining əng qetidikisigə əllik izmə, yənə bir parqisining əng qetidikisigimu əllik izmə tikildi. 13 Əllik altun ilmək yasilip, ikki parqə yopuⱪ tutaxturuldi.
14 Ibadət qedirini yepix üqün, ɵqkə yungidin on bir parqə ⱪelin yopuⱪ rəht toⱪuldi. 15 Yopuⱪlarning ⱨərbirining qong-kiqikliki ohxax bolup, uzunluⱪi on bəx, kəngliki ikki metirdin boldi. 16 Yopuⱪlarning bəx danisi bir parqə, ⱪalƣan altisi yənə bir parqə ⱪilinip ulandi. 17 Birinqi qong yopuⱪning əng qetidiki parqisigə əllik izmə, yənə bir qong yopuⱪning əng qetidikisigimu əllik izmə tikildi. 18 Tuqtin əllik ilmək yasilip, ular izmilərgə ɵtküzülüp, ikki parqə yopuⱪ bir-birigə ulinip, bir pütün yopuⱪ ⱪilindi. 19 Buningdin baxⱪa, qedirni ⱪaplax üqün, ⱪizil boyalƣan ⱪoqⱪar terisidin wə nəpis ixləngən teridin yənə ikki parqə qedir yopuⱪi yasaldi.
20 Ibadət qedirini kɵtürüp turux üqün akatsiyə yaƣiqidin ram yasaldi. 21 Ⱨərbir ramning uzunluⱪi bəx metir, kəngliki yətmix bəx santimetir boldi. 22 Ⱨərbir ramƣa bir-birini tutaxturidiƣan ikkidin uliƣuq yasaldi. Ⱨəmmə ramlarda xundaⱪ uliƣuq boldi. 23 Qedirning jənub təripigə yigirmə ram yasaldi. 24 Ramlarning tegigə kümüxtin ⱪiriⱪ danə put yasilip, ⱨərbir ramning tegigə ikkidin ornitildi. 25 Yənə qedirning ximal təripigimu yigirmə ram yasilip, 26 bular üqünmu kümüxtin ⱪiriⱪ danə put yasilip, ⱨərbir ramning tegigə ikkidin təyyarlandi. 27 Lekin, qedirning kəyni təripigə, yəni ƣərbkə ⱪaritip altə ram yasaldi. 28 Qedirning kəyni təripidiki ikki bulungƣa ikki ram yasaldi. 29 Ramlar bir-birigə yeⱪin ⱪoyulup, ularning uqi bir qəmbərgə kirgüzülüp muⱪimlaxturuldi. Ikki doⱪmuxni ⱨasil ⱪilidiƣan ⱨər ikki ram xundaⱪ yasaldi. 30 Demək, qedirning ƣərb təripidə səkkiz ram bolup, ⱨərbir ramning tegidə ikkidin jəm’iy on altə danə kümüx put boldi.
31 Buningdin baxⱪa, akatsiyə yaƣiqidin on bəx toƣra baldaⱪ yasaldi. Bulardin qedirning bir yenidiki ramlarƣa bəx danə, 32 yənə bir yenidiki ramlarƣa bəx danə ⱨəmdə qedirning kəyni təripidiki ƣərbkə ⱪaraydiƣan ramlarƣimu bəx danə ornitildi. 33 Ramlarning otturisiƣa qetilidiƣan ottura baldaⱪ qedirning bir bexidin yənə bir bexiƣa yətküzülüp yasaldi. 34 Ramlar wə baldaⱪlar altun bilən ⱪaplandi, baldaⱪlar ɵtküzülidiƣan ⱨalⱪilarmu altundin yasaldi.
35 Kəndir yip bilən kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yiptin bir pərdə toⱪulup, uningƣa ⱪoli qewər ustilar təripidin ⱪanatliⱪ pərixtilərning süriti kəxtiləndi. 36 Bu pərdə akatsiyə yaƣiqidin yasalƣan tɵt danə tüwrükkə bekitilgən altun ilməklərgə esildi. Tüwrüklər altun bilən ⱪaplinip, kümüxtin yasalƣan tɵt putning üstigə ornitildi. 37 Buningdin baxⱪa, kəndir yip bilən kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yiptin ibadət qedirining kirix aƣziƣa kəxtilik pərdə toⱪuldi. 38 Pərdini esix üqün, akatsiyə yaƣiqidin bəx danə tüwrük yasilip, tüwrük bexi altun bilən ⱪaplandi. Tüwrüklərdə altun ilməklər boldi ⱨəm tuqtin bəx danə tüwrük puti yasaldi.
37 Əⱨdə sanduⱪini yasax
1 Bizal’el akatsiyə yaƣiqidin uzunluⱪi yüz yigirmə bəx, kəngliki wə egizliki yətmix bəx santimetirliⱪ bir sanduⱪ yasidi. 2 Sanduⱪning iqi-sirtini sap altun bilən ⱪaplap, qɵrisigə altundin jiyək tutti. 3 U yənə altundin tɵt ⱨalⱪa ⱪuydurup, sanduⱪning tɵt putiƣa, ⱨərbir təripigə ikkidin ornatti. 4-5 Sanduⱪni kɵtürüx üqün, akatsiyə yaƣiqidin ikki baldaⱪ yasap, ularni altun bilən ⱪaplap, ikki yandiki altun ⱨalⱪilardin ɵtküzdi. 6 Sanduⱪning üstigə sap altundin uzunluⱪi bir yüz yigirmə bəx, kəngliki yətmix bəx santimetir kelidiƣan sanduⱪ aƣzi, yəni “Meⱨir-xəpⱪət təhti” yasidi. 7 Altundin ikki danə “kerub” dəp atilidiƣan ⱪanatliⱪ məhluⱪning ⱨəykilini soⱪup, 8 “Meⱨir-xəpⱪət təhti”ning ikki bexiƣa birdin ornitip, təht bilən bir pütün ⱪilip birləxtürdi. 9 Ⱪanatliⱪ ⱨəykəllər udulmu’udul ⱪoyulƣan ⱨalda təhtning yüzigə ⱪarixip, ⱪanatlirini eqip “Meⱨir-xəpⱪət təhti”ni yepip turidiƣan boldi.
Xirə
10 Akatsiyə yaƣiqidin uzunluⱪi yüz, kəngliki əllik, egizliki yətmix bəx santimetirliⱪ bir xirə yasilip, 11 sap altun bilən ⱪaplandi ⱨəm uning qɵrisigə altundin jiyək tutuldi. 12 Xirəning qɵrisigə tɵt ilik kəngliktə pəwaz ⱪoyulup, uningƣimu altun jiyək tutuldi. 13 Kɵtürüx baldaⱪlirini selix üqün tɵt altun ⱨalⱪa yasilip, xirəning tɵt burjikidiki putiƣa ornitildi. 14 Baldaⱪlarning altun ⱨalⱪidin ɵtküzülüxi üqün ⱨalⱪa pəwazƣa yeⱪin ornitildi. 15 Baldaⱪ akatsiyə yaƣiqidin yasilip, altun bilən ⱪaplandi. 16 Xirəning üstidiki iqimlik ⱨədiyisigə ixlitilidiƣan tawaⱪ, təhsə, qəynək wə piyalilər sap altundin yasaldi.
Qiraƣdanni yasax
17 Sap altundin bir qiraƣdan soⱪuldi. Qiraƣdanning puti bilən tüwrüki, ⱪədəⱨliri, gül tügüni wə bərgliri bir pütün ⱪilindi. 18 Qiraƣdanning ikki yeniƣa ⱨər tərəpkə üqtin altə xahqə qiⱪirildi. 19 Ⱨərbir xahqida gül tügüni wə bərgliri bolƣan badam qeqiki xəklidiki üq tal ⱪədəⱨ boldi. Qiraƣdanning altə xahqisining ⱨəmmisila muxundaⱪ yasaldi. 20 Qiraƣdanning mərkiziy xahqisining uqida gül tügüni wə bərgliri bolƣan badam qeqiki xəklidiki tɵt tal ⱪədəⱨ boldi. 21 Qiraƣdanning mərkiziy xahqisidin ikki tərəpkə qiⱪirilƣan ⱨərbir jüp xahqining astiƣa tügün qiⱪirildi. Qiraƣdanning altə xehining ⱨəmmisi xundaⱪ yasaldi. 22 Pütün qiraƣdan, yəni uning barliⱪ bezəklirining ⱨəmmisi birla parqə altundin soⱪuldi. 23 Qiraƣdanƣa yoruⱪi aldi tərəpkə qüxidiƣan ⱪilip yəttə qiraƣ ornitildi. 24 Qiraƣdan, uning pilik ⱪisⱪuqliri wə küldanliri ottuz tɵt kilo sap altundin yasaldi.
Isriⱪdanni yasax
25 Isriⱪdan akatsiyə yaƣiqidin yasaldi. U tɵt qasa bolup, egizliki bir, uzunluⱪi wə kəngliki yerim metirdin ⱪilindi. 26 Uning üsti, tɵt təripi wə tɵt münggüzi sap altun bilən ⱪaplinip, qɵrisigə altun jiyək tutuldi. 27 Isriⱪdanni kɵtüridiƣan baldaⱪlarni ɵtküzüx üqün, altundin ikki ⱨalⱪa yasilip, ikki yandiki jiyəklərning astiƣa bekitildi. 28 Baldaⱪlar akatsiyə yaƣiqidin yasilip, altun bilən ⱪaplandi.
29 Huxbuy dora-dərməklərni təngxəx usuli boyiqə muⱪəddəs yaƣ wə huxbuy isriⱪlar yasaldi.
38 Ⱪurbanliⱪ supisini yasax
1 Ⱪurbanliⱪ supisi akatsiyə yaƣiqidin yasaldi. Supa tɵt qasa bolup, uning egizliki bir yerim, uzunluⱪi wə kəngliki ikki yerim metirdin ⱪilindi. 2 Supining tɵt burjikigə münggüzlər qiⱪirildi. Ular supa bilən bir pütün ⱪilinip, tuq bilən ⱪaplandi. 3 Ⱪurbanliⱪ supisiƣa ixlitilidiƣan küldan, gürjək, das, lahxigir wə otdan ⱪatarliⱪlar yasaldi. Bu saymanlarning ⱨəmmisi tuqtin boldi. 4 Buningdin baxⱪa, ⱪurbanliⱪ supisiƣa tuqtin bir xala yasilip, ⱪurbanliⱪ supa othanisining otturisidiki xala təkqisining üstigə ⱪoyuldi. 5 Andin, baldaⱪ ɵtküzülidiƣan, xalaning tɵt burjikigə bekitilidiƣan tɵt danə tuq ⱨalⱪa yasaldi. 6 Buningdin baxⱪa, ⱪurbanliⱪ supisini kɵtürüx üqün akatsiyə yaƣiqidin ikki baldaⱪ yasilip, tuq bilən ⱪaplinip, 7 ikki yandiki ⱨalⱪilarƣa ɵtküzüldi. Ⱪurbanliⱪ supisining otturisi kawak ⱪilinip, tahtaydin yasaldi.
Paklinix desini yasax
8 Paklinix desi wə das ⱪoyƣuq Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining ixiki aldida hizmət ⱪilidiƣan ayallar təripidin berilgən tuq əynəklərdin yasaldi.
Ibadət jayining ⱨoylisi
9 Ibadət qedirining ətrapini tosup ⱨoyla ⱪilix üqün, kəndir yiptin pərdə toⱪuldi. Jənub tərəptiki pərdining uzunluⱪi əllik metir ⱪilinip, 10 pərdini kɵtürüp turux üqün yigirmə danə tuq tüwrük ⱨəm ularning tegigə ⱪoyƣili yigirmə danə tuq put yasaldi. Pərdilərni bekitidiƣan tüwrük ilməkliri bilən ⱨalⱪiliri kümüxtin yasaldi. 11 Ximal tərəpkimu pərdə ornitildi. Uning uzunluⱪimu əllik metir ⱪilinip, pərdini kɵtürüp turux üqün, yigirmə danə tuq tüwrük ⱨəm ularning tegigə ⱪoyƣili yigirmə danə tuq put yasaldi. Tüwrük ilməkliri bilən ⱨalⱪiliri kümüxtin yasaldi. 12 Ƣərb tərəptiki pərdining uzunluⱪi yigirmə bəx metir ⱪilindi. Pərdini kɵtürüp turux üqün, on danə tuq tüwrük ⱨəm ularning tegigə ⱪoyƣili on danə tuq put yasaldi. 13 Ⱨoylining xərⱪ təripidiki pərdining uzunluⱪimu yigirmə bəx metir ⱪilindi. 14 Kirix aƣzining bir təripidiki pərdining kəngliki yəttə yerim metir boldi. Pərdini bekitix üqün üq tüwrük wə üq put yasaldi. 15 Yənə bir təripidiki pərdining kəngliki yəttə yerim metir boldi. Uningƣimu üq danə tuq tüwrük ⱨəm ularning tegigə ⱪoyƣili üq danə tuq put yasaldi. 16 Ⱨoylining ətrapidiki barliⱪ pərdilər kəndir yiptin toⱪuldi. 17 Tüwrüklərning putliri tuqtin, ilmək wə ⱨalⱪiliri bolsa kümüxtin yasaldi, tüwrükning bexi kümüxtin ⱪaplandi. Ⱨoylining tɵt ətrapidiki tüwrüklərning ⱨəmmisidə kümüx ⱨalⱪilar boldi. 18 Ⱨoylining kirix aƣzining pərdiliri kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin toⱪulup kəxtiləndi. Pərdining kəngliki on metir, egizliki bolsa ⱨoylining tosuⱪ pərdisining egizlikidək ikki yerim metir ⱪilindi. 19 Tɵt danə putluⱪ tuq tüwrük uni kɵtürüp turdi. Tüwrüklərdiki ilmək, ⱨalⱪilarning ⱨəmmisi kümüxtin yasaldi, tüwrüklərning beximu kümüx bilən ⱪaplandi. 20 Ibadət qediriƣa ixlitilgən barliⱪ ⱪozuⱪlar tuqtin ⱪuyuldi.
Ibadət qediriƣa ixlitilgən materiyallar
21 Əⱨdə qediri dəpmu atalƣan ibadət qedirini yasaxⱪa ixlitilgən materiyallar Musaning tapxuruⱪi boyiqə Lawiylar təripidin kɵzdin kəqürülgən bolup, roⱨaniy Ⱨarunning oƣli Itamarning saniⱪidin ɵtkənidi. 22 Pərwərdigar Musaƣa buyruƣanlarning ⱨəmmisini Yəⱨuda ⱪəbilisidin bolƣan Hurning nəwrisi, Urining oƣli Bizal’el yasidi. 23 Uningƣa yardəmqi bolƣan Dan ⱪəbilisidin bolƣan Ahisamaⱪning oƣli Oⱨoli’abningmu ⱪoli qewər bolup, u nəⱪⱪaxliⱪ, oymiqiliⱪ wə kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip ⱨəm kəndir yiptin kəxtə tikixni bilətti.
24 Ibadət jayining ⱪuruluxi üqün atalƣan altun rəsmiy ɵlqəm boyiqə 1000 kiloƣa toƣra kəldi. 25 Nopus tizimlikidiki kixilər sowƣa ⱪilƣan kümüx rəsmiy ɵlqəm boyiqə 3440 kiloƣa toƣra kəldi. 26 Nopus tizimlikigə asaslanƣanda, yigirmə yaxtin yuⱪirilar jəm’iy 603 ming bəx yüz əllik nəpər bolup, rəsmiy ɵlqəm boyiqə ⱨesabliƣanda ⱨərbir kixi tapxurƣan kümüx bəx yerim gram boldi. 27 3400 kilo kümüxtin ibadət jayi ramlirining wə pərdilər bekitilidiƣan tüwrüklərning yüz kümüx puti yasaldi. Ⱨərbir putⱪa 34 kilodin kümüx ixlitildi. 28 Ⱪalƣan 40 kilo kümüx tüwrüklərning ilmək wə ⱨalⱪilirini yasaxⱪa ⱨəm tüwrüklərning bexini ⱪaplaxⱪa ixlitildi. 29 Pərwərdigarƣa atalƣan tuq jəm’iy 2400 kilo bolup, 30 u Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining kirix aƣzidiki tüwrük putliri, ⱪurbanliⱪ supisi wə uning tuq xalasi, supining pütün saymanliri, 31 ⱨoylining ətrapidiki tosuⱪ pərdining tüwrükliri, ⱨoylining kirix aƣzidiki tüwrük putliri, ibadət qedirining wə ⱨoylining tosuⱪ pərdisining ⱪozuⱪliriƣa ixlitildi.
39 Roⱨaniylarning muⱪəddəs kiyimlirini tikix
1 Kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yiptin toⱪulƣan rəhttin roⱨaniylar muⱪəddəs jayda wəzipə ɵtigəndə kiyidiƣan muⱪəddəs kiyimlər tikildi. Ⱨarun üqün tikilgən muⱪəddəs kiyimlər Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanliri boyiqə ⱪilindi. 2 Efod zər yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin toⱪulƣan rəhttin tikildi. 3 Ⱪoli qewər ustilar altunni nepiz soⱪup, inqikə tala ⱪilip kesip, uni kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yip bilən arilaxturup rəht toⱪup, efodni tikti. 4 Efodning ikki danə mürə tasmisi boldi. Efodning aldi wə kəyni ⱪismi bu ikki tasma arⱪiliⱪ tutaxturuldi. 5 Uningdin baxⱪa, ənə kəmər təyyarlandi. Kəmər zər yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin ustiliⱪ bilən toⱪuldi. Bularning ⱨəmmisi Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣini boyiqə ⱪilindi.
6 Ikki danə yolluⱪ ⱨeⱪiⱪ altun kɵzlükkə ⱪoyulup, Isra’illarning on ikki ⱪəbilisining isimliri uning üstigə ustiliⱪ bilən mɵⱨürgə oyulƣan nəⱪixlərdək oyuldi. 7 Andin, efodning ikki danə mürə tasmisiƣa ⱪadilip, Isra’illarning hatirə texi ⱪilindi. Mana bularning ⱨəmmisi Pərwərdigarning əmri boyiqə ⱪilindi.
Kɵkrəklik yasax
8 Hudaning iradisini bilix üqün kiyilidiƣan kɵkrəklik ⱪoli qewər ustilar təripidin tikildi. Tikilix usuli efod bilən ohxax bolup, u zər yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yip bilən tikildi.
9 Kɵkrəklikning uzunluⱪi wə kəngliki ohxaxla yigirmə bəx santimetirdin ⱪilinip, tɵt qasa ⱨəm ikki ⱪat, yəni yanquⱪluⱪ ⱪilip tikildi. 10 Üstigə tɵt ⱪur ⱪimmətlik tax ⱪadaldi. Birinqi ⱪurƣa ⱪizil yaⱪut, topaz wə zumrət ornitildi. 11 Ikkinqi ⱪurƣa kɵk ⱪaxtax, kɵk yaⱪut wə almas ornitildi. 12 Üqinqi ⱪurƣa sɵsün yaⱪut, ⱨeⱪiⱪ wə sɵsün kwarts ornitildi. 13 Tɵtinqi ⱪurƣa rəngsiz yaⱪut, yolluⱪ ⱨeⱪiⱪ wə yexil ⱪaxtax ornitildi. Bularning ⱨəmmisi altun kɵzlükkə elinip, kɵkrəklikkə ⱪadaldi. 14 Isra’illarning on ikki ⱪəbilisining ismi huddi mɵⱨürgə oyulƣan nəⱪixlərdək, bu ⱪimmətlik taxlarning üstigə oyuldi.
15 Kɵkrəklikni efodⱪa bekitix üqün, sap altundin exilgən xoynidək ikki tal zənjir soⱪuldi. 16 Kɵkrəklikning üsti təripidiki ikki burjikining ⱨərbirigə birdin altun ⱨalⱪa bekitildi. 17 Zənjirlər ayrim-ayrim ⱨalda altun ⱨalⱪidin ɵtküzülüp, 18 efod tasmisining aldi təripidiki ikki altun kɵzlükkə ulandi. 19 Kɵkrəklikning tɵwən təripidiki ikki burjəkning efodⱪa tegip turidiƣan iqki yüzigə ikki danə altun ⱨalⱪa bekitildi. 20 Xundaⱪla, yənə efodning bəl ⱪismiƣa, yəni kəmərning yuⱪirisiƣila ikki danə altun ⱨalⱪa bekitildi. 21 Kɵkrəklikning pulanglap kətməy, efodⱪa qaplixip turuxi üqün, kɵkrəkliktiki ⱨalⱪilar bilən efodtiki ⱨalⱪilar bir tal kɵk yip arⱪiliⱪ ɵz’ara ulandi. Bularning ⱨəmmisi Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣini boyiqə ⱪilindi.
Roⱨaniylar kiyidiƣan baxⱪa kiyimlərning tikilixi
22 Toⱪumiqilar efodning iqigə kiyilidiƣan pərijini toⱪudi. Pərijining rənggi pütünləy kɵk boldi. 23 Pərijigə oyma yaⱪa eqilip, yirtilip kətməsliki üqün, yaⱪining qɵrisigə pəwaz tutuldi. 24 Pərijining ayaƣ pexigə kɵk, sɵsün wə toⱪ ⱪizil rənglik yung yip wə kəndir yiptin anar nushiliⱪ kəxtilər qüxürüldi. 25 Sap altundin ⱪongƣuraⱪlar yasilip, pərijining ayaƣ pexidiki anar nushiliⱪ kəxtilər otturisiƣa birdin esildi.
26 Roⱨaniyliⱪ wəzipisini ɵtigəndə kiyilidiƣan bu pərijining pexigə nɵwət bilən anar nushiliⱪ kəxtilər tikildi wə altun ⱪongƣuraⱪlar ornitildi. Bularning ⱨəmmisi Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣini boyiqə ⱪilindi.
27 Ⱨarun wə uning oƣulliri üqün kəndir yiptin iq pərijə tikildi. 28 Kəndir yiptin səllə, bax kiyim wə tamballarmu təyyarlandi. 29 Kəndir yip, kɵk, sɵsün, toⱪ ⱪizil rənglik yung yiptin bir kəmər toⱪulup, üsti kəxtiləndi. Bularning ⱨəmmisi Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣini boyiqə ⱪilindi. 30 Sap altundin bir ⱪadaⱪ yasilip, uning üstigə “Pərwərdigarƣa ataldi” degən hətlər mɵⱨürgə oyulƣandək oyuldi 31 ⱨəmdə kɵk rənglik yip bilən səlligə taⱪap ⱪoyuldi. Bularning ⱨəmmisi Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣini boyiqə ⱪilindi.
Musaning hizmətlərni kɵzdin kəqürüxi
32 Ibadət qediri – Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining təyyarliⱪ hizmətliri pütünləy tamamlandi. Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanlirini Isra’illar bir-birləp orundidi. 33 Ular ibadət qediri wə qedirning barliⱪ saymanlirini Musaning aldiƣa elip kəldi. Ularning iqidə: ilmək, ram, toƣra baldaⱪ, tüwrük wə tüwrük puti, 34 ⱪizil boyalƣan ⱪoqⱪar terisidin yasalƣan yopuⱪ, nəpis ixləngən terə yopuⱪ, yopuⱪ pərdisi, 35 pərzlərni salidiƣan əⱨdə sanduⱪi, uning kɵtürüx baldaⱪliri wə aƣzi, yəni “Meⱨir-xəpⱪət təhti”, 36 xirə, xirəning saymanliri, Hudaƣa sunidiƣan nanlar, 37 sap altun qiraƣdan, uning saymanliri, qiraƣ, qiraƣ yeƣi, 38 altun isriⱪdan, muⱪəddəs yaƣ, huxbuy isriⱪ, ibadət qedirining kirix aƣzining pərdisi, 39 tuqtin yasalƣan ⱪurbanliⱪ supisi, ⱪurbanliⱪ supisining tuq xalasi, supining kɵtürüx baldaⱪliri wə uning barliⱪ saymanliri, paklinix desi wə das ⱪoyƣuq, 40 ⱨoylining qɵrisidiki pərdə tosuⱪlar, pərdə tüwrükliri wə tüwrük putliri, ⱨoylining kirix aƣzining pərdisi, qedirning taniliri wə ⱪozuⱪliri, 41 roⱨaniy Ⱨarun wə uning oƣulliri muⱪəddəs jayda hizmət ɵtigəndə kiyidiƣan nəpis muⱪəddəs kiyimlər bar idi.
42 Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanlirini Isra’illar bir-birləp orundidi. 43 Musa pütün nərsilərni kɵzdin kəqürüp, ularning ⱪilƣanlirining pütünləy Pərwərdigarning əmri boyiqə bolƣanliⱪini kɵrüp, ularƣa bəht tiləp du’a ⱪildi.
40 Ibadət qedirining tiklinixi
1 Pərwərdigar Musaƣa mundaⱪ əmr ⱪildi:
2 – Birinqi ayning birinqi küni ibadət qediri – Pərwərdigar bilən uqrixix qedirini tikip, 3 on pərz yezilƣan tax tahtilar ⱪoyulƣan əⱨdə sanduⱪini uning iqidiki əng muⱪəddəs jayƣa ⱪoyup, uni pərdə bilən tosup ⱪoyƣin. 4 Xirəni qedirdiki muⱪəddəs jayƣa elip kirip, üstigə saymanlirini tizip ⱪoyƣin. Qiraƣdannimu elip kirip, qiraƣlirini yeⱪip ⱪoyƣin. 5 Isriⱪdanni əng muⱪəddəs jaydiki əⱨdə sanduⱪining uduliƣa, yəni əng muⱪəddəs jayni ayrip turidiƣan pərdining sirtiƣa ⱪoyƣin. Qedirning kirix aƣzining pərdisini tartip ⱪoyƣin.
6 Kɵydürmə ⱪurbanliⱪ supisini ibadət qediri – Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining aldiƣa ⱪoyƣin. 7 Paklinix desini qedir bilən ⱪurbanliⱪ supisining arisiƣa ⱪoyup, uningƣa su toldurup ⱪoyƣin. 8 Ibadət jayining ⱨoylisining pərdilirini bekitip, kirix aƣzining pərdisinimu esip ⱪoyƣin.
9 Ibadət qediri wə uningdiki barliⱪ saymanlarni muⱪəddəs yaƣ bilən yaƣlap, manga – Pərwərdigaringƣa ajratⱪin. Xundaⱪ ⱪilsang, bu nərsilər muⱪəddəs bolidu. 10 Andin keyin, ⱪurbanliⱪ supisi wə uning ⱨəmmə saymanlirini muⱪəddəs yaƣ bilən yaƣlap, manga – Pərwərdigaringƣa ajratⱪin. Xundaⱪ ⱪilsang, bu nərsilər muⱪəddəs bolidu. 11 Paklinix desi wə das ⱪoyƣuqnimu muⱪəddəs yaƣ bilən yaƣlap, manga – Pərwərdigaringƣa ajratⱪin. 12 Ⱨarun wə uning oƣullirini Pərwərdigar bilən uqrixix qedirining aldiƣa elip kelip, yuyup paklandurƣin. 13 Ⱨarunƣa muⱪəddəs kiyimlərni kiydürüp, muⱪəddəs yaƣni sürkəp, manga – Pərwərdigaringƣa ajratⱪin. Xundaⱪta, u mən üqün roⱨaniyliⱪ ⱪilalaydu. 14 Andin, Ⱨarunning oƣullirini elip kelip, ularƣa pərijilərni kiydürüp, 15 huddi atisiƣa yaƣ sürkigəndək, ularƣa muⱪəddəs yaƣ sürkəp, mən üqün roⱨaniyliⱪ ⱪilixⱪa ajratⱪin. Ularƣa yaƣ sürkilix, ularning əwladtin əwladⱪiqə roⱨaniyliⱪ ⱪilixⱪa təyinləngənlikini kɵrsitidu. 16 Musa mana bularning ⱨəmmisini Pərwərdigarning əmri boyiqə bəja kəltürdi.
17 Xuning bilən, ular Misirdin qiⱪip ikkinqi yili birinqi ayning birinqi küni ibadət qedirini tikti. 18 Musa qedir ramlirining putlirini ornitip, ramlarni tikləp, toƣra baldaⱪlirini ⱪoyup, tüwrüklirini ornatti. 19 Andin, u pütün qedirning üsti wə ətrapini pərdə bilən ⱪaplap, torus pərdisining üstigə yopuⱪ yapti. Ularning ⱨəmmisi Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanliri boyiqə ⱪilindi. 20 Andin keyin, u pərzlər yezilƣan ikki tax tahtini əⱨdə sanduⱪiƣa selip, kɵtürüx baldaⱪlirini əⱨdə sanduⱪining ⱨalⱪisidin ɵtküzüp, üstigə sanduⱪ aƣzi, yəni “Meⱨir-xəpⱪət təhti”ni ornatti. 21 Andin, əⱨdə sanduⱪini ibadət qedirining iqigə ⱪoyup, sanduⱪni tosup ⱪoyux üqün yopuⱪ pərdisini asti. Bular Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanliri boyiqə ⱪilindi.
22 Musa xirəni Pərwərdigar bilən uqrixix qediriƣa elip kirip, uni qedir iqidiki ximal tərəpkə, əng muⱪəddəs jayning aldidiki yopuⱪ pərdisining sirtiƣa, yəni “muⱪəddəs jay” dəp atalƣan ⱪismiƣa ⱪoydi. 23 Xirəgə Pərwərdigarƣa atalƣan nanlarni ⱪoydi. Bu, Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanliri boyiqə ⱪilindi. 24 U qiraƣdanni qedirdiki muⱪəddəs jay iqidiki jənub tərəpkə xirə bilən udul ⱪilip ⱪoyup, 25 Pərwərdigarning ⱨuzuriƣa qiraƣni yeⱪip ⱪoydi. Bu, Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanliri boyiqə ⱪilindi. 26 U altun isriⱪdanni qedirning iqigə, əng muⱪəddəs jayni ayrip turidiƣan yopuⱪ pərdisining aldiƣa ⱪoyup, 27 isriⱪdanda huxbuy isriⱪni kɵydürdi. Bu, Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanliri boyiqə ⱪilindi. 28 U qedir aƣziƣa pərdə asti. 29 Pərdining aldiƣa kɵydürmə ⱪurbanliⱪ supisi yasap, üstigə kɵydürmə ⱪurbanliⱪ wə buƣday nəzir-qiriƣini ⱪoydi. Bu, Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣanliri boyiqə ⱪilindi.
30 Musa paklinix desini ibadət qediri – Pərwərdigar bilən uqrixix qediri bilən ⱪurbanliⱪ supisining arisiƣa ⱪoyup, paklinixⱪa ixlitix üqün dasⱪa su toldurup ⱪoydi. 31-32 Musa, Ⱨarun wə uning oƣulliri qedirƣa kirix yaki ⱪurbanliⱪ supisining yeniƣa berixtin awwal dasta put-ⱪolini yuyidiƣan boldi. Bu, Pərwərdigarning Musaƣa buyruƣini boyiqə ⱪilindi. 33 Musa qedir wə ⱪurbanliⱪ supisining qɵrisigə tosuⱪ pərdə tartip, ⱨoyla ⱪildi ⱨəmdə uning kirix aƣziƣa pərdə asti. Xundaⱪ ⱪilip, u pütün ixni tamamlidi.
Pərwərdigarning parlaⱪ nurining ibadət qedirini ⱪaplixi
34 U qaƣda, Pərwərdigar bilən uqrixix qedirini bulut ⱪaplap, qedir Pərwərdigarning parlaⱪ nuri bilən toldi. 35 Musa qedirƣa kirəlmidi. Qünki, bulut qedir üstigə ⱪonup, qedir iqi Pərwərdigarning nuri bilən tolƣanidi. 36 Bulut qedirdin ⱨərbir kɵtürülgəndə, Isra’illarƣa səpərni dawamlaxturux bəlgisini berətti. 37 Bulut kɵtürülmisə, ular ⱪarargaⱨtin ⱪozƣalmaytti. 38 Ular pütün səpiridə, kündüzi Pərwərdigarning bulutini qedirning üstidə kɵrətti. Keqisi bolsa bulut iqidə kɵyüwatⱪan otni kɵrətti.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||