Uyƣurqә Muⱪәddәs Kitab Jəm'iyiti

1 Yəⱨudiyə padixaⱨi Yiⱨoyaⱪim ⱨɵkümranliⱪining üqinqi yili* Miladiyədin burunⱪi 605-yiliƣa toƣra kelidu. Babil padixaⱨi Nibukadnəzər Yerusalemƣa ⱨujum ⱪilip, uni ⱪorxawƣa aldi. 2 Igimiz Huda Yəⱨudiyə padixaⱨi Yiⱨoyaⱪimni wə ibadəthanidiki bir ⱪisim muⱪəddəs buyumlarni Nibukadnəzərgə tapxurup bərdi. Nibukadnəzər bu buyumlarni Babildiki ɵz ilaⱨi üqün yasalƣan ibadəthanining həzinisigə əkirip ⱪoydi.

3 Babil padixaⱨi ⱨərəmaƣisi Axpinazƣa pərman ⱪilip: “Babilƣa elip kelingən əsirlər iqidiki Yəⱨudiyəning padixaⱨ jəməti wə baxⱪa aⱪsɵngəklər a’ilisigə təwə yax yigitlərning bir ⱪismini ordiƣa baxlap kir. 4 Bu yax yigitlər yəttə əzasi bejirim, kelixkən, parasətlik, bilimi mol, əⱪilliⱪ, ⱨərⱪaysi jəⱨətlərdə padixaⱨ ordisida hizmət ⱪilixⱪa layiⱪ bolsun. Ularƣa Babil til-ədəbiyatini ɵgitinglar” dedi. 5 Padixaⱨ ularƣa kündə orda tamiⱪi wə xarab berix ⱨəmdə ularni üq yil tərbiyələp andin orda hizmitigə selix toƣrisida pərman qüxürdi.

6 Bu yax yigitlərning iqidə Yəⱨuda ⱪəbilisidin Daniyal, Hananya, Mixa’el wə Azaryalar bar idi. 7 Ⱨərəmaƣisi ularƣa yengi isim ⱪoydi: Daniyalni Beltixazzar, Hananyani Xadrak, Mixa’elni Mexak, Azaryani Abednigo dəp atidi.

8 Daniyal orda tamiⱪi wə xarab bilən ɵzini bulƣimasliⱪni ⱪarar ⱪilip, ⱨərəmaƣisidin ɵzini pak tutuxⱪa ijazət berixini soridi. 9 Huda Daniyalni ⱨərəmaƣisining meⱨir-muⱨəbbiti wə rəⱨimdillikigə na’il ⱪildi. 10 Əmma ⱨərəmaƣisi Daniyalƣa mundaⱪ dedi:

– Mən padixaⱨ aliyliridin ⱪorⱪimən, u silərning yemək-iqmikinglarni xundaⱪ orunlaxturƣan. Əgər padixaⱨ silərning baxⱪa yigitlərgə ⱪariƣanda roⱨsiz turƣininglarni kɵrsə, kallamni elixi mumkin.

11 Daniyal ⱨərəmaƣisi təripidin Hananya, Mixa’el, Azarya wə ɵzini baxⱪuruxⱪa orunlaxturulƣan ⱪarawulƣa mundaⱪ dedi:

12 – Sili biz hizmətkarliriƣa kɵktat wə sudin baxⱪa ⱨeq nərsə bərməy, on kün sinap baⱪsila. 13 Keyin bizni, orda tamiⱪi yəwatⱪan baxⱪa yax yigitlər bilən selixturup kɵrsilə, andin ɵz kɵzliri bilən kɵrgən əⱨwalƣa ⱪarap bizni orunlaxtursila!

14 Ⱪarawul ularni on kün sinap beⱪixⱪa ⱪoxuldi. 15 On kün ɵtkəndin keyin, ularning ⱪamiti orda tamiⱪi yegən baxⱪa yigitlərdinmu kelixkən, saƣlam bolup kɵründi. 16 Ⱪarawul ularning orda tamiⱪi wə xarabni bikar ⱪilip, kɵktat bilən ozuⱪlinixiƣa yol ⱪoydi.

17 Huda bu tɵt yigitni ədəbiyat wə pəlsəpədə mukəmməl bilimgə igə ⱪilix üqün ularƣa əⱪil-parasət ata ⱪildi wə Daniyalƣa ⱨər hil ƣayibanə alamət wə qüxkə təbir berələydiƣan ⱪabiliyətni bərdi.

18 Padixaⱨ bəlgiligən üq yil toxⱪandin keyin, ⱨərəmaƣisi ⱨəmmə yigitlərni padixaⱨ Nibukadnəzərning ⱨuzuriƣa baxlap kirdi. 19 Padixaⱨ ular bilən paranglixip, yigitlərning iqidə ⱨeqkimning Daniyal, Hananya, Mixa’el wə Azaryalarƣa yətməydiƣanliⱪini bayⱪidi. Xuning bilən padixaⱨ bu tɵt yigitni ɵz hizmitigə elip ⱪaldi. 20 Padixaⱨ ulardin ⱨərⱪandaⱪ bir məsliⱨətni soriƣanda, ularning əⱪli wə qüxənqisining ɵz padixaⱨliⱪidiki barliⱪ seⱨirgərlər wə palqilardin on ⱨəssə yuⱪiri ikənlikini ⱨes ⱪildi. 21 Daniyal Babilda Korəx padixaⱨ ⱨɵkümranliⱪining birinqi yiliƣiqə† Korəx padixaⱨ miladiyədin burunⱪi 539-yilida Babilning ⱨɵkümranliⱪ təhtidə olturƣan. turup ⱪaldi.

1 Padixaⱨ Nibukadnəzər ɵz ⱨɵkümranliⱪining ikkinqi yili bir qüx kɵrdi, qüxi səwəblik kəypiyati buzulup, uyⱪusi ⱪaqti. 2 Xuning bilən u seⱨirgər, palqi, dahan wə bahxilarni ɵz qüxigə təbir berix üqün qaⱪirtip kəldi. Ular padixaⱨning ⱨuzuriƣa kirgəndin keyin, 3 padixaⱨ bu ⱨɵkümalarƣa:

– Mən bir qüx kɵrdüm, qüxüm kəypiyatimni buzdi, mən bu qüxning təbirini bilməkqimən, – dedi.

4 Ⱨɵkümalar padixaⱨⱪa aramiy tilida* Əsli tekist bu ayəttin baxlap 7-bab 28-ayətkiqə Ibraniy tilida əməs, bəlki aramiy tilida yezilƣan. Aramiy tili Babilliⱪlarning dɵlət tilidur. jawab berip:

– Padixaⱨ aliyliri mənggü yaxiƣayla! Qüxlirini biz hizmətkarliriƣa sɵzləp bərsilə, qüxlirigə təbir berəyli, – dedi.

5 Padixaⱨ ularƣa mundaⱪ dedi:

– Bilip ⱪoyunglarki, əgər silər mening ⱪandaⱪ qüx kɵrgənlikimni wə uning təbirini eytip berəlmisənglar, teninglar parqilinip, ɵyünglar harabilikkə aylinidu. 6 Əgər silər kɵrgən qüxümni eytip berip, uningƣa təbir berəlisənglar, məndin katta in’am wə mərtiwigə erixisilər. Əmdi mening qüxümni wə uning təbirini eytip beringlar.

7 Ular padixaⱨⱪa yənə jawab berip:

– Padixaⱨ aliyliri, qüxlirini biz hizmətkarliriƣa sɵzləp bərsilə, qüxlirigə təbir berəyli, – dedi.

8 Padixaⱨ:

– Eniⱪ bilip turuwatimən, silər ⱪararimning ⱪət’iylikini bilip turup, waⱪitni arⱪiƣa sozuwatisilər. 9 Əgər silər mening qüxümgə təbir berəlmisənglar, silərni pəⱪət jaza kütüp turuptu. Silər til biriktürüp, manga yalƣan gəp ⱪilip, ixlarni ɵzgərtməkqi boluwatisilər. Silər ⱨazir mening qüxümni dəp beringlar, xundila mən silərning qüxkə təbir berələydiƣanliⱪinglarƣa ixinimən, – dedi.

10 Ⱨɵkümalar padixaⱨⱪa jawab berip:

– Yər yüzidə ⱨeqⱪandaⱪ adəm aliylirining bu tələplirini ⱪanduralmaydu. Əlmisaⱪtin tartip ⱨeqⱪandaⱪ bir uluƣ wə ⱪudrətlik padixaⱨ bundaⱪ bir tələpni seⱨirgər, palqi wə ⱨɵkümalardin tələp ⱪilip baⱪmiƣan. 11 Aliylirining ⱪilƣan bu təlipi intayin ⱪiyindur, bu tələpni pəⱪət insanlar arisida yaximaydiƣan ilaⱨlarla orundiyalaydu, – dedi.

12 Buni anglap padixaⱨ ⱪattiⱪ dərƣəzəp bolup, Babildiki barliⱪ ⱨɵkümalarni ⱪətl ⱪilixⱪa əmr ⱪildi. 13 Ⱨɵkümalarni ⱪətl ⱪilix ⱨɵkümi elan ⱪilindi. Adəm əwətilip, Daniyal wə uning ⱨəmraⱨlirinimu ɵltürməkqi boluxti.

14 Yasawullar baxliⱪi Aryok ⱨɵkümalarni ⱪətl ⱪilix üqün yürüp kətti. Daniyal uning aldiƣa berip zerəklik wə eⱨtiyatqanliⱪ bilən:

15 – Padixaⱨ nemə üqün bundaⱪ ⱪattiⱪ yarliⱪni qüxürdi? – dəp soridi.

Aryok bolƣan əⱨwalni Daniyalƣa sɵzləp bərdi. 16 Xuning bilən Daniyal padixaⱨning aldiƣa kirip, ɵzigə waⱪit bərsə padixaⱨning kɵrgən qüxigə təbir berələydiƣanliⱪini bildürdi. 17 Andin Daniyal ɵyigə ⱪaytip berip, dostliri Hananya, Mixa’el wə Azaryalarƣa nemə ixlarning yüz bərgənlikini sɵzləp bərdi. 18 U ɵzliri wə Babildiki baxⱪa ⱨɵkümalarning ⱪətl ⱪilinmasliⱪi üqün, dostliriƣa:

– Ərxtiki Hudaƣa iltija ⱪilinglar, uning bizgə rəⱨim ⱪilip, bu sirliⱪ qüxkə təbir berəliximizni ɵtününglar, – dedi.

19 Xu keqisi bu sirliⱪ qüxning təbiri Daniyalƣa ƣayibanə wəⱨiy arⱪiliⱪ ayan boldi. Xuning bilən Daniyal ərxtiki Hudaƣa mədⱨiyə oⱪup, 20 mundaⱪ dedi:

24 Daniyal padixaⱨ təripidin Babildiki ⱨɵkümalarni ⱪətl ⱪilixⱪa buyrulƣan Aryokning aldiƣa berip:

– Babildiki ⱨɵkümalarni ⱪətl ⱪilmang, meni padixaⱨning aldiƣa baxlap bering, mən padixaⱨning qüxigə təbir berimən, – dedi.

25 Aryok Daniyalni dərⱨal padixaⱨning aldiƣa elip kirdi wə padixaⱨⱪa:

– Mən Yəⱨudiyə zeminidin əsirgə elinƣanlar iqidin aliylirining qüxigə təbir berələydiƣan birsini tepip kəldim, – dedi.

26 Padixaⱨ Daniyaldin (beltixazzar dəpmu atilidu):

– Sən mening nemə qüx kɵrgənlikimni bilələmsən wə qüxümgə təbir berələmsən? – dəp soridi.

27 Daniyal mundaⱪ jawab bərdi:

– Ⱨeqⱪandaⱪ bir ⱨɵküma, palqi, seⱨirgər yaki munəjjim aliyliri soriƣan bu sirliⱪ ixning ⱨɵddisidin qiⱪalmaydu. 28 Lekin ərxtə sirlarni yexələydiƣan bir Huda bar. U padixaⱨ aliyliriƣa kəlgüsidə yüz beridiƣan ixlarni kɵrsitip bərgən. Sili uhlawatⱪan waⱪitta kɵrgən qüx wə alamətlər mundaⱪ:

29 Padixaⱨ aliyliri, silining uhlawatⱪan waⱪitta kɵrgən qüxliri kəlgüsidə bolidiƣan ixlardin bexarəttur. Sirliⱪ ixlarni axkara ⱪilalaydiƣan Huda siligə keyin yüz beridiƣan ixlardin aldin bexarət bərgəndur. 30 Bu sirning manga axkara ⱪilinƣanliⱪi mening danaliⱪimni kɵrsitix üqün əməs, bəlki sili kɵrgən bu qüxning mənisini bilixliri üqündur.

31 Padixaⱨ aliyliri, sili qüxliridə aldilirida yaltirap, qaⱪnap turƣan naⱨayiti qong bir ⱨəykəlni kɵrdilə. Bu ⱨəykəlning turⱪi intayin ⱪorⱪunqluⱪ bolup, 32 uning bexi sap altundin, kɵkriki wə biliki kümüxtin, ⱪorsiⱪi wə yotisi tuqtin yasalƣan. 33 Paqiⱪi tɵmürdin, Putining bir ⱪismi tɵmürdin, bir ⱪismi sapaldin yasalƣan. 34 Sili uningƣa ⱪarap turƣanlirida, insan ⱪoli bilən ⱪeziwelinmiƣan bir ⱪoram tax domilap kelip, ⱨəykəlning tɵmür wə sapaldin yasalƣan putliriƣa uruldi-də, ularni parqə-parqə ⱪiliwətti. 35 Xuning bilən tɵmür, sapal, tuq, kümüx wə altunlar parqə-parqə bolup, huddi yazda hamanƣa dɵwiləp ⱪoyulƣan samanni boran uqurup kətkəndək, ⱨəykəlning parqiliridin ⱨeqbir əsər ⱪalmidi. Əmma ⱨəykəlni qeⱪip taxliƣan ⱨeliⱪi ⱪoram tax qong bir taƣⱪa aylinip, pütün yər yüzini ⱪaplidi. 36 Bu silining kɵrgən qüxliridur, əmdi qüxlirigə təbir berəy.

37 Padixaⱨ aliyliri, sili padixaⱨlarning padixaⱨidurla! Ərxtiki Huda siligə səltənət, küq-ⱪudrət wə xan-xɵⱨrət ata ⱪildi. 38 U silini yər yüzidə yaxawatⱪan barliⱪ insanlarning, ⱨəttaki yawayi ⱨaywanlar, asmandiki ⱪuxlarning haⱪani ⱪilƣandur. Sili qüxliridə kɵrgən ⱨəykəlning axu altun bexi ɵzliri bolila. 39 Silidin keyin, silining padixaⱨliⱪliriƣa yətməydiƣan yənə bir padixaⱨliⱪ barliⱪⱪa kelidu, keyin yənə üqinqi bir padixaⱨliⱪ barliⱪⱪa kelidu, bu padixaⱨliⱪ ⱨeliⱪi tuqtur. U pütün yər yüzigə ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidu. 40 Ahirida tɵtinqi padixaⱨliⱪ barliⱪⱪa kelidu. U tɵmürdək ⱪattiⱪ bolup, tɵmür barliⱪ nərsilərni kukum-talⱪan ⱪilaliƣinidək bu padixaⱨliⱪmu baxⱪa padixaⱨliⱪlarni urup, bitqit ⱪilidu. 41 Sili kɵrgən sapal bilən tɵmürdin yasalƣan put wə putning barmaⱪliri, bu padixaⱨliⱪningmu parqilinidiƣanliⱪidin bexarət beridu. Qüxliridə tɵmür bilən sapal arilax yasalƣandək, bu padixaⱨliⱪningmu tɵmürdək küqlük təripi bolidu. 42 Put barmaⱪlirining bir ⱪismining tɵmürdin yənə bir ⱪismining sapaldin yasalƣanliⱪi bu padixaⱨliⱪning tɵmürdək küqlük, ⱨəm sapaldək ajiz bolidiƣanliⱪini bildüridu. 43 Tɵmür bilən sapalning arilaxⱪanliⱪi ⱨɵkümdarlarning ⱪuda bolux yoli bilən padixaⱨliⱪlirini mustəⱨkəmləx oyida bolidiƣanliⱪini, əmma tɵmür bilən sapal arilixalmiƣandək ularningmu birlixəlməydiƣanliⱪidin bexarət beridu.

44 Axu padixaⱨlar ⱨɵküm sürüwatⱪan zamanda, ərxtiki Huda mənggü məƣlup bolmaydiƣan wə yoⱪalmaydiƣan bir padixaⱨliⱪni barliⱪⱪa kəltüridu. Bu padixaⱨliⱪ baxⱪa barliⱪ padixaⱨliⱪlarni yanjip, yoⱪitip, ɵzi mənggü ⱨɵküm süridu. 45 Sili kɵrgən, insan ⱪoli bilən ⱪeziwelinmiƣan bir ⱪoram taxning domilap kelip, tɵmür, tuq, sapal, kümüx wə altunlardin yasalƣan ⱨəykəlgə urulup, uni qeⱪip taxliƣanliⱪi, uluƣ Hudaning padixaⱨ aliyliriƣa kəlgüsidə yüz beridiƣan ixlarni kɵrsitip bərgənlikidur. Silining kɵrgən bu qüxliri rasttur, uning təbirimu ixənqliktur.

46 Padixaⱨ Nibukadnəzər yərgə bax ⱪoyup, Daniyalƣa təzim ⱪildi. Padixaⱨ adəmlirigə Daniyalƣa yeməklik ⱨədiyə ⱪilix wə isriⱪ kɵydürüx pərmanini qüxürdi. 47 U Daniyalƣa:

– Rast, silərning Hudayinglar ilaⱨlarning ilaⱨi, padixaⱨlarning igisi, sirlarning yəxküqisi ikən. Qünki bu sirni pəⱪət sənla manga yexip berəliding, – dedi.

48 Xuning bilən padixaⱨ Daniyalƣa yuⱪiri mərtiwə bərdi wə yənə uningƣa kɵpligən ⱪimmətlik nərsilərni in’am ⱪildi. U Daniyalni pütün Babil ɵlkisining† Bu yərdə deyilgən Babil, Babil padixaⱨliⱪini əməs, bəlki Babil padixaⱨliⱪining iqidiki bir ɵlkini kɵrsitidu. ⱨɵkümranliⱪiƣa ⱪoydi, xundaⱪla barliⱪ ⱨɵkümalarning aⱪsaⱪili ⱪilip təyinlidi. 49 Uningdin baxⱪa padixaⱨ, Daniyalning iltimasi bilən Xadrak, Mexak wə Abednigolarni Babil ɵlkisini baxⱪuridiƣan əməllərgə təyinlidi, Daniyal bolsa padixaⱨning ordisida ⱪaldi.

1 Padixaⱨ Nibukadnəzər egizliki 30 metir, kəngliki 3 metir kelidiƣan bir altun ⱨəykəlni yasitip, uni Babil ɵlkisining Dura tüzlənglikigə tiklidi. 2 Andin u ɵlkə baxliⱪliri, waliylar, ⱨakimlar, məsliⱨətqilər, həziniqilər, sotqilar, təptixlər wə ⱨərⱪaysi ɵlkilərdiki baxⱪa barliⱪ əməldarlarni qaⱪirtip, ⱨəykəl tikləx murasimiƣa ⱪatnixixini əmr ⱪildi. 3 Xuning bilən ɵlkə baxliⱪliri, waliylar, ⱨakimlar, məsliⱨətqilər, həziniqilər, sotqilar, təptixlər wə ⱨərⱪaysi ɵlkilərdiki baxⱪa barliⱪ əməldarlar yiƣilip, padixaⱨ Nibukadnəzər tikligən ⱨəykəlning murasimiƣa ⱪatnaxti. Ular ⱨəykəlning aldida turdi. 4 Xu qaƣda jakarqi yuⱪiri awazda: “Ⱨərⱪaysi həlⱪ, ⱨərⱪaysi millət, ⱨər hil tilda sɵzlixidiƣanlar anglanglar! Bu silərgə jakarlanƣan pərmandur: 5 silər burƣa, nəy, lira, ⱪalun, qiltar, naƣra ⱪatarliⱪ ⱨər hil sazlarning awazini angliƣan ⱨaman, yərgə bax ⱪoyup, padixaⱨ Nibukadnəzər tikligən altun ⱨəykəlgə səjdə ⱪilinglar. 6 Kimki yərgə bax ⱪoyup, səjdə ⱪilmisa, lawuldap ot yeniwatⱪan humdanƣa taxlinidu” dəp jakarlidi. 7 Xuning bilən ⱨərⱪaysi həlⱪ, ⱨərⱪaysi millət, ⱨər hil tilda sɵzlixidiƣanlar burƣa, nəy, lira, ⱪalun, qiltar ⱪatarliⱪ ⱨər hil sazlarning awazini angliƣan ⱨaman, yərgə bax ⱪoyup, padixaⱨ Nibukadnəzər tikligən altun ⱨəykəlgə səjdə ⱪildi.

8 Bu qaƣda birnəqqə Babilliⱪlar padixaⱨning aldiƣa berip, Yəⱨudiylarni qaⱪti. 9 Ular padixaⱨⱪa mundaⱪ dedi:

– Padixaⱨ aliyliri mənggü yaxiƣayla! 10 Padixaⱨ aliyliri, sili pərman ⱪilip “burƣa, nəy, lira, ⱪalun, qiltar, naƣra ⱪatarliⱪ ⱨər hil sazlarning awazini angliƣan ⱨaman, adəmlərning ⱨəmmisi yərgə bax ⱪoyup, altun ⱨəykəlgə səjdə ⱪilsun. 11 Kimki yərgə bax ⱪoyup, səjdə ⱪilmisa, lawuldap ot kɵyüwatⱪan humdanƣa taxlansun” dəp jakarliƣanidilə. 12 Əmma birnəqqə Yəⱨudiylar yəni padixaⱨ aliyliri Babil ɵlkisigə əməldar ⱪilip təyinligən Xadrak, Mexak wə Abednigolar aliylirining əmrigə pərwa ⱪilmay, sili tikligən altun ⱨəykəlgə səjdə ⱪilmidi, ular silining ilaⱨliriƣa etiⱪad ⱪilmaydikən.

13 Padixaⱨ Nibukadnəzər dərƣəzəp bolup, Xadrak, Mexak wə Abednigolarni ɵz ⱨuzuriƣa kəltürüxkə buyrudi. Xuning bilən ular padixaⱨning aldiƣa elip kelindi. 14 Nibukadnəzər ularƣa:

– Xadrak, Mexak wə Abednigo, silər mening ilaⱨlirimƣa etiⱪad ⱪilmay, mən tikligən altun ⱨəykəlgə səjdə ⱪilmiƣininglar rastmu? 15 Ⱨazir silər burƣa, nəy, lira, ⱪalun, qiltar, naƣra ⱪatarliⱪ ⱨər hil sazlarning awazini angliƣan ⱨaman, mən tikligən ⱨəykəlgə səjdə ⱪilsanglar, silərni kəqürimən. Əgər undaⱪ ⱪilmisanglar, silər lawuldap ot kɵyüwatⱪan humdanƣa dərⱨal taxlinisilər. Xu qaƣda ⱪaysi Huda silərni mening ⱪolumdin ⱪutⱪuzalaydikin ⱪeni? – dedi.

16 Xadrak, Mexak wə Abednigolar padixaⱨⱪa jawab berip:

– Aliyliri, bu ixta silining aldilirida bizning ɵzimizni aⱪliximizning ⱨajiti yoⱪ. 17 Əgər biz lawuldap ot kɵyüwatⱪan humdanƣa taxlansaⱪ, biz etiⱪad ⱪiliwatⱪan Huda bizni otning kɵydürüxidin saⱪliyalaydu wə silining ⱪolliridin ⱪutⱪuzidu. 18 Padixaⱨ aliyliri, bilip ⱪalsila, u bizni ⱪutⱪuzmiƣan təⱪdirdimu, biz silining Hudaliriƣa yaki sili tikligən altun ⱨəykəlgə səjdə ⱪilmaymiz, – dedi.

19 Xu qaƣda Nibukadnəzərning Xadrak, Mexak wə Abednigolarƣa ⱪattiⱪ ƣəzipi kelip, qirayi tatirip kətti. U humdanni adəttiki qaƣlardin yəttə ⱨəssə artuⱪ ⱪizitixⱪa pərman ⱪildi. 20 Ləxkərlər iqidiki ⱪawul adəmlirigə Xadrak, Mexak wə Abednigolarni baƣlap, lawuldap ot kɵyüwatⱪan humdanƣa taxlaxⱪa buyruⱪ ⱪildi. 21 Xuning bilən bu üqəylən baƣlinip, ton, ixtan, bax kiyim wə baxⱪa eginliri bilənla otⱪa taxlandi. 22 Padixaⱨ humdandiki otni ulƣaytixⱪa ⱪattiⱪ buyruⱪ ⱪilƣaqⱪa, ot yalⱪuni ularni otⱪa taxlaxⱪa kəlgən ləxkərlərni kɵydürüp taxlidi. 23 Bu üqəylən – Xadrak, Mexak wə Abednigolar baƣlaⱪliⱪ peti lawuldap yeniwatⱪan otⱪa taxlandi.

24 Padixaⱨ Nibukadnəzər tuyuⱪsiz ⱨəyran bolup səkrəp kətti wə məsliⱨətqiliridin:

– Biz üq adəmni baƣlap otⱪa taxliƣan əməsmiduⱪ? – dəp soridi.

Ular:

– Xundaⱪ, padixaⱨ aliyliri, – dedi.

25 Padixaⱨ:

– Əmma mən ot iqidə baƣlanmiƣan tɵt adəmning saⱪ-salamət mengip yürgənlikini kɵrdüm, ularning tɵtinqisi ilaⱨiy zatⱪa ohxaydikən, – dedi.

26 Andin padixaⱨ Nibukadnəzər lawuldap ot kɵyüwatⱪan humdanning eƣiziƣa kelip:

– Xadrak, Mexak wə Abednigo, uluƣ Hudaning hizmətkarliri, bu yaⱪⱪa qiⱪinglar, – dəp warⱪiridi.

Xuning bilən Xadrak, Mexak wə Abednigolar ottin qiⱪti. 27 Ɵlkə baxliⱪliri, waliylar, ⱨakimlar wə orda məsliⱨətqiliri ularni oriwelixti wə otning ularning kiyimlirini, bədinini, ⱨətta bir tal moyinimu kɵydürəlmigənlikini kɵrüxti. Ⱨətta ularning tonida otning is puriⱪimu yoⱪ idi.

28 Padixaⱨ Nibukadnəzər:

– Xadrak, Mexak wə Abednigolarning Hudasiƣa mədⱨiyələr bolsun! U pərixtisini əwətip, ɵzigə ixəngən hizmətkarlirini ⱪutⱪuzdi. Ular mening əmrimgə hilapliⱪ ⱪilsimu, əmma ɵz Hudasidin baxⱪa ⱨeqⱪandaⱪ bir ilaⱨⱪa qoⱪunup, səjdə ⱪilixni halimay, ⱨayatidin keqixkə razi boluxti. 29 Xunga mən xundaⱪ pərman ⱪilimənki, “məyli ⱪaysi həlⱪ, ⱪaysi millət, ⱪaysi tilda sɵzlixidiƣanlar bolsun, Xadrak, Mexak wə Abednigolarning Hudasiƣa ⱪarxi gəp ⱪilsa, ular qepip taxlinidu, ularning ɵyliri harabilikkə aylanduruwetilidu, ularƣa nijatliⱪ bərgən Hudadin baxⱪa Huda nijatliⱪ berəlməydu”, – dedi.

30 Xuning bilən padixaⱨ Babil ɵlkisidə Xadrak, Mexak wə Abednigolarning mərtiwisini ɵstürdi.

1 Padixaⱨ Nibukadnəzər yər yüzidə yaxaydiƣan ⱨərⱪaysi həlⱪ, ⱨərⱪaysi millət wə ⱨər hil tilda sɵzlixidiƣanlarƣa mundaⱪ dəp jakarlidi:

– Ⱨəmminglarƣa da’im asayixliⱪ bolsun! 2 Mən uluƣ Hudaning manga kɵrsətkən mɵjiziliri wə bexarətlirini silərgə huxalliⱪ bilən sɵzləp berimən.

4 Mən Nibukadnəzər ordamda bayaxat wə raⱨət yaxawatⱪanidim. 5 Bir küni keqidə ⱪorⱪunqluⱪ bir qüx kɵrdüm. Qüxümdə kɵrgən ƣayibanə alamətlərdin xundaⱪ ⱪorⱪup kəttim. 6 Mən Babildiki barliⱪ ⱨɵkümalarni aldimƣa qaⱪirtip kelip, qüxümgə təbir berixkə buyrudum. 7 Xuning bilən seⱨirgər, palqi, bahxi wə munəjjimlər aldimƣa kelixti. Mən ularƣa qüxümni dəp bərdim. Əmma ular qüxümgə təbir berəlmidi. 8 Ahirida Daniyal ⱨuzurumƣa kəldi. (mən, ilaⱨimning ismiƣa ohxitip, uningƣimu Beltixazzar dəp isim ⱪoyƣan idim). Uningda muⱪəddəs ilaⱨlarning roⱨi bar ikən. Mən qüxümni uningƣa dəp bərdim. 9 Mən uningƣa: “Əy ⱨɵkümalarning ustazi Beltixazzar, səndə muⱪəddəs ilaⱨlarning roⱨi barliⱪini bilimən, sən yexəlməydiƣan ⱨeqⱪandaⱪ sir yoⱪ. Qüxümgə təbir bərgin.

10 Mən qüxümdə zeminning otturisida naⱨayiti egiz bir dərəhning turƣanliⱪini kɵrdüm. 11 U dərəh tohtimay zoriyip, ɵsüp, uning uqi pələkkə taⱪaxti. Bu dərəhni zemindiki barliⱪ kixilər kɵrələytti. 12 Uning yopurmaⱪliri kɵrkəm, mewiliri ƣuqqidə bolup, ⱨəmmə janliⱪlarƣa ozuⱪ bolatti. Yawayi ⱨaywanlar uning astida sayidaytti. Asmandiki ⱪuxlar uning xahliriƣa qangga tizatti. Ⱨər hil janiwarlar uningdin ozuⱪlinatti.

13 Mən ornumda yetip, kɵz aldimdiki bu mənzirini oylawatattim. Xu pəyttə asmandin bir kɵzətküqi pərixtə qüxti. 14 U yuⱪiri awazda: ‘Bu dərəhni kesinglar, xahlirini putanglar, yopurmaⱪlirini qüxürüwetinglar, mewilirini ⱪeⱪiwetinglar. Ⱨaywanlarni sayisidin wə ⱪuxlarni xahliridin ⱪoƣliwetinglar. 15 Əmma, dərəhning kɵtiki bilən yiltizliriƣa təgmənglar, ularni tɵmür wə tuq bilən qəmbərləp, ot-qɵplər arisida ⱪaldurunglar. U xəbnəmlərdə ⱨɵl bolup, yawayi ⱨaywanlar bilən birgə ɵsümlük arisida yaxisun. 16 Yəttə məzgil* Yəttə məzgil – Mənisi əsli tekisttə anqə eniⱪ əməs, yəttə məzgil, yəttə yilni kɵrsitixi mumkin. iqidə u insanning təpəkkuridə əməs bəlki ⱨaywanning təpəkkuridə yaxisun.’ dedi.

17 Mana bu, dunya padixaⱨliⱪlirining ⱨɵkümrani bolƣan uluƣ Hudaning yəryüzidiki padixaⱨliⱪlarni haliƣan adəmgə, ⱨətta tɵwən təbiⱪidiki adəmlərgimu beridiƣanliⱪini ⱨəmmə adəmgə bildürüx üqün bu ⱪararni pərixtilər arⱪiliⱪ jakarliƣinidur.

18 Bu mən padixaⱨ Nibukadnəzər kɵrgən qüx. Mening qüxümgə padixaⱨliⱪimdiki ⱨeqⱪaysi ⱨɵkümalar təbir berəlmidi. Sən Beltixazzar mening qüxümgə təbir bərgin. Pəⱪət sənla bu qüxümgə təbir berələysən, qünki səndə muⱪəddəs ilaⱨlarning roⱨi bar” dedim.

19 Daniyal, yəni Beltixazzar bir dəm tenəp ⱪaldi wə ɵzining hiyalidin ⱪorⱪup kətti.

Padixaⱨ uningƣa:

– Beltixazzar, qüxüm wə qüxümning təbiri seni qɵqütüp ⱪoymisun, – dedi.

Beltixazzar jawabən mundaⱪ dedi:

– Padixaⱨim, mən bu qüx wə qüxlirining təbirining siligə əməs, bəlki düxmənlirining bexiƣa kelixini ümid ⱪilattim. 20 Qüxliridə kɵrgən dərəh tohtimay zoriyip, ɵsüptu, uning uqi pələkkə taⱪixiptu, uni zemindiki barliⱪ kixilər kɵrələydikən. 21 Uning yopurmaⱪliri kɵrkəm, mewiliri ƣuqqidə bolup, ⱨəmmə janliⱪlarƣa ozuⱪ bolalaydikən. Yawayi ⱨaywanlar uning astida sayidaydikən, uning xahlirida asmandiki ⱪuxlar qangga tiziptu. 22 Padixaⱨ aliyliri, u dərəh bolsa sili ɵzliridur. Sili zoriyip, uluƣlixip, ⱨoⱪuⱪliri ərxkiqə yetiptu. Ⱨɵkümranliⱪliri zeminning əng qetigiqə yetip beriptu.

23 Padixaⱨ aliyliri sili bir pərixtining asmandin qüxkənlikini kɵrüpla wə uning mundaⱪ degənlikini anglapla: “Dərəhni kesip taxlap, uni wəyran ⱪilinglar. Əmma, dərəhning kɵtiki bilən yiltizliriƣa təgmənglar, ularni tɵmür wə tuq bilən qəmbərləp, ot-qɵplər arisida ⱪaldurunglar. U xəbnəmlərdə ⱨɵl bolsun, yawayi ⱨaywanlar bilən birgə u yərdə yəttə məzgil yaxisun”.

24 Padixaⱨ aliyliri, mana bu uluƣ Huda silining baxliriƣa kelixini bekitkən ixlardur. Kɵrgən qüxlirining təbiri mundaⱪtur: 25 “Sili insanlar arisidin ⱪoƣlinidila wə yawayi ⱨaywanlar bilən birgə yaxaydila. Sili kaliƣa ohxax ot-qɵp yəydila, xəbnəmlərdə ⱨɵl bolidila. Yəttə məzgildin keyin sili dunyadiki barliⱪ padixaⱨliⱪlarƣa ⱨɵkümranliⱪ ⱪilƣuqining pəⱪət uluƣ Huda ikənlikini, u padixaⱨliⱪlirini haliƣan adəmgə beridiƣanliⱪini tonup yetidila. 26 Pərixtining ‘dərəhning kɵtiki wə yiltizlirini ⱪaldurup ⱪoyunglar’ degini bolsa, sili ərxtiki Hudaning ⱨɵkümranliⱪini etirap ⱪilƣandin keyin, padixaⱨliⱪlirining ɵzlirigə ⱪayturup berilidiƣanliⱪini bildüridu. 27 Xuning üqün padixaⱨ aliyliri, mening nəsiⱨətimni ⱪobul ⱪilƣayla, gunaⱨlardin ⱪol üzüp, adalətlik ix ⱪilƣayla, yamanliⱪ ⱪilixtin yenip, kəmbəƣəllərgə xapa’ət ⱪilƣayla. Xundaⱪ ⱪilsiliri bəlkim dawamliⱪ ronaⱪ tapidila.”

28 Bu ixlarning ⱨəmmisi padixaⱨ Nibukadnəzərning bexiƣa kəldi. 29 On ikki aydin keyin u Babildiki ordisining ɵgzisidə aylinip yürüp, 30 mundaⱪ dedi: “Uluƣ Babil xəⱨirigə ⱪaranglar! Bu paytəhtni mən küq-ⱪudritim wə xan-xəripimni namayan ⱪilix üqün saldurƣan əməsmidim?”

31 Uning gepi tügiməy turupla, asmandin bir awaz kəldi: “Padixaⱨ Nibukadnəzər, mən sanga dəp ⱪoyay, sening padixaⱨliⱪing səndin tartiwelindi! 32 Sən insanlar arisidin ⱪoƣlinip, yawayi ⱨaywanlar bilən birgə yaxaysən, kaliƣa ohxax ot-qɵp yəysən. Yəttə məzgildin keyin, sən dunyadiki padixaⱨliⱪlarƣa ⱨɵkümranliⱪ ⱪilƣuqining uluƣ Huda ikənlikini, u padixaⱨliⱪlirini haliƣan adəmgə beridiƣanliⱪini bilip yetisən.”

33 Bu ix xu’an padixaⱨ Nibukadnəzərning bexiƣa kəldi. U insanlar arisidin ⱪoƣlandi, kaliƣa ohxax ot-qɵp yedi. Uning teni xəbnəmlərdə ⱨɵl boldi. Uning qaqliri ɵsüp bürkütning pəyliridək, tirnaⱪliri ɵsüp ⱪuxlarning tirnaⱪliridək uzun bolup kətküqə bu əⱨwal dawamlaxti.

34 Bəlgiləngən muddət toxⱪanda, mən Nibukadnəzər kɵzümni asmanƣa tiktim, kallam səgəkləxti. Uluƣ Hudani mədⱨiyələp, mənggü yaxaydiƣan Hudaƣa xükür eyttim wə uni uluƣlidim:

36 Kallam səgəkləxkəndin keyin, xan-xəripim, padixaⱨliⱪim əsligə kəldi. Məsliⱨətqilirim wə əməldarlirim meni izdəp kelixti. Mən ⱪaytidin padixaⱨ bolup, xɵⱨritim burunⱪidinmu axti. 37 Ⱨazir mən Nibukadnəzər ərxtiki padixaⱨ – Hudani mahtaymən, mədⱨiyələymən, uluƣlaymən. Uning tutⱪan yoli, ⱪilƣan ixlirining barliⱪi ⱨəⱪtur. U təkəbburlarning ⱨəywisini sunduruxⱪa ⱪadirdur.

1 Padixaⱨ Belxazzar zamanida, u ming nəpər əməldarlirini yiƣip, qong ziyapət bərdi wə ular bilən birgə xarab iqti* Bu wəⱪə padixaⱨ Nibukadnəzərning ɵlümidin 23 yil keyin yüz bərgən.. 2 Belxazzar kəyp bolƣandin keyin, u əjdadi Nibukadnəzər Yerusalemdiki ibadəthanidin olja alƣan altun, kümüx ⱪədəⱨlərni elip kelixini buyrudi. U ayalliri, toⱪalliri wə əməldarliri bilən bu ⱪədəⱨlərdə xarab iqixməkqi boluxti. 3 Xuning bilən ular Yerusalemdiki ibadəthanidin olja elinƣan altun, kümüx ⱪədəⱨlərni elip kəldi. Padixaⱨ ayalliri, toⱪalliri wə əməldarliri bilən xarab iqixti. 4 Ular xarab iqixiwatⱪanda, altun, kümüx, tuq, tɵmür, yaƣaq wə taxlardin yasalƣan butlarni mədⱨiyələxti.

5 Xu qaƣda tuyuⱪsiz bir adəm ⱪoli pəyda bolup, ordidiki qiraƣning nuri qüxkən ⱨaklanƣan tamƣa hət yezixⱪa baxlidi. Padixaⱨ hət yeziwatⱪan ⱪolni kɵrüp, 6 wujudini ⱪorⱪunq basti. Qirayi tatirip, putliri ⱨalsizlinip, tizliri titrəxkə baxlidi. 7 Padixaⱨ warⱪirap, palqilarni, bahxilarni wə munəjjimlərni qaⱪirtip kəldi. U Babilning ⱨɵkümaliriƣa mundaⱪ dedi:

– Kimki bu hətlərni oⱪup, mənisini yexip berəlisə, uningƣa sɵsün rənglik xaⱨanə ton kiydürülüp, boyniƣa altun zənjir taⱪilip, padixaⱨliⱪning üqinqi qong əməldari ⱪilinidu.

8 Xuning bilən padixaⱨning barliⱪ ⱨɵkümaliri kəldi, ularning ⱨeqⱪaysisi bu hətlərni oⱪup, mənisini yexip berəlmidi. 9 Padixaⱨ Belxazzar tehimu ⱪorⱪup, yüzliridə ⱪan ⱪalmidi. Əməldarliri nemə ⱪilixni biləlməy ⱪaldi.

10 Hanning anisi padixaⱨ wə uning əməldarlirining warang-qurungini anglap, ziyapət zaliƣa kirdi. U padixaⱨⱪa mundaⱪ dedi:

– Padixaⱨ aliyliri mənggü yaxiƣayla! Ⱪorⱪup, rənggiliri ɵngüp kətmisun! 11 Padixaⱨliⱪlirida bir adəm bar, uningda muⱪəddəs ilaⱨlarning roⱨi bar. Bowiliri Nibukadnəzər ⱨayat qeƣida, bu adəmni əⱪil-parasətlik, ilaⱨlardək dana dəp bilətti. Bowiliri uni seⱨirgərlər, palqilar, bahxilar wə munəjjimlərning bexi ⱪilip təyinligənidi. 12 Bu adəmning ismi Daniyal bolup, bowiliri uningƣa Beltixazzar dəp isim ⱪoyƣanidi. Uningda alaⱨidə əⱪil wə ilim-ⱨekmət bar idi. U qüxkə təbir berələytti, sirlarni aqalaytti wə ⱪiyin məsililərni yexələytti. Uni qaⱪirip kelinglar, u qoⱪum bu hətlərning mənisini yexip berələydu.

13 Xuning bilən padixaⱨ Daniyalni ⱨuzuriƣa qaⱪirtip kəldi. Padixaⱨ uningƣa:

– Sən xaⱨ bowam Yəⱨudiyə zeminidin əsirgə elip kəlgənlər iqidiki Daniyal bolamsən? 14 Anglisam səndə ilaⱨlarning roⱨi bar ikən, intayin əⱪil-parasətlik, dana ikənsən. 15 Mən bu hətlərni oⱪup, mənisini yexix üqün ⱨɵkümalar wə palqilarni aldimƣa ⱨazir ⱪilƣanidim, əmma ular ⱨeqnemə deyəlmidi. 16 Mən sening qüxkə təbir berələydiƣanliⱪingni wə ⱪiyin məsililərni yexələydiƣanliⱪingni anglidim. Əgər sən bügün bu hətlərni oⱪup, uning mənisini manga yexip berəlisəng, sanga sɵsün rənglik xaⱨanə ton kiydürüp, boynungƣa altun zənjir taⱪap, padixaⱨliⱪning üqinqi qong əməldari ⱪilimən, – dedi.

17 Əmma Daniyal padixaⱨⱪa mundaⱪ dedi:

– Sowƣiliri wə in’amliri ɵzliridə ⱪalsun yaki baxⱪilarƣa bərsilə! Mən siligə hətlərni oⱪup, mənisini yexip berəy. 18 Padixaⱨ aliyliri, uluƣ Huda bowiliri Nibukadnəzərni padixaⱨ ⱪilip, uningƣa xan-xərəp wə uluƣluⱪni bərgənidi. 19 Huda uningƣa bərgən uluƣluⱪ xunqilik yüksək idiki, ⱨəmmə həlⱪ, ⱨəmmə millət wə ⱨər hil tilda sɵzlixidiƣanlar uningdin xundaⱪ ⱪorⱪup, titrəp turatti. Uning kimni ɵltürgüsi kəlsə, xuni ɵltürətti, kimni ⱨayat ⱪaldurƣusi kəlsə, xuni ⱨayat ⱪalduratti. Kimni əzizligüsi kəlsə, xuni əziz ⱪilatti, kimni har ⱪilƣusi kəlsə, xuni har ⱪilatti. 20 Əmma u ⱨakawur, jaⱨil idi. Xunga u təht wə uluƣluⱪtin məⱨrum ⱪilindi. 21 U insanlar arisidin ⱪoƣlinip, ⱨaywanlarqə təpəkkur ⱪilidiƣan boldi, yawayi exəklər bilən birgə yaxidi. Kaliƣa ohxax ot-qɵplərni yedi. Teni xəbnəmlərdə ⱨɵl boldi. U ahirida pütün dunyadiki padixaⱨliⱪlarning ⱨɵkümranining uluƣ Huda ikənlikini, Hudaning padixaⱨliⱪlarƣa ɵzi haliƣan adəmni təyinləydiƣanliⱪini tonup yətti.

22 I padixaⱨ Belxazzar, sili uning əwladi, sili gərqə bu ixlarning ⱨəmmisini bilsilimu, əmma ɵzlirini biləlmidilə. 23 Sili ⱨakawurlixip, ərxtiki igimizgə ⱪarxi ix ⱪildila, uning ibadəthanisidiki ⱪədəⱨlərni elip kelip, ayalliri, toⱪalliri wə əməldarliri bilən birgə bu ⱪədəⱨlərdə xarab iqixtilə. Sili yənə ⱨeqnemini kɵrəlməydiƣan, angliyalmaydiƣan, ⱨeqnemini bilməydiƣan altun, kümüx, tuq, tɵmür, yaƣaq wə taxlardin yasalƣan butlarni mədⱨiyəlidilə. Əmma siligə ⱨayat bərgüqi wə ⱨayat yollirini bəlgiligüqi Hudani uluƣlimidila. 24 Xuning üqün Huda ⱪol əwətip, tamƣa hət yazdurdi. 25 Tamƣa: “San, san, eƣirliⱪ, bɵlüx† San, san, eƣirliⱪ, bɵlüx – aramiy tilida minə, minə, tiⱪəl, Parsin dəp yezilƣan. ” dəp yezilƣandur. 26 Bu sɵzlərning mənisi tɵwəndikiqidur:

san – padixaⱨliⱪlirining ahirlixidiƣan künining sanaⱪliⱪla ⱪalƣanliⱪini,

27 eƣirliⱪ – tarazida tartilip bolƣanliⱪlirini, nesiwilirining yetərlik əməslikini,

28 bɵlüx – padixaⱨliⱪlirining Midiyaliⱪlar bilən Persiyəliklərgə bɵlünüp berilidiƣanliⱪini kɵrsitidu.

29 Xuning bilən Belxazzar pərman qüxürüp, Daniyalƣa sɵsün rənglik xaⱨanə ton kiydürdi, uningƣa altun zənjir taⱪap, padixaⱨliⱪning üqinqi qong əməldarliⱪini bərdi.

30 Dəl xu küni keqidə, Babilning padixaⱨi Belxazzar ɵltürüldi. 31 Midiyaliⱪ Dari’os uning padixaⱨliⱪini tartiwaldi. Xu qaƣda Dari’ox 62 yaxlarda idi.

1 Padixaⱨ Dari’os 120 nəpər ɵlkə baxliⱪini təyinləp, pütün padixaⱨliⱪni idarə ⱪilixni ⱪarar ⱪildi. 2 U ɵzining ⱨoⱪuⱪ-mənpə’ətini ⱪoƣdax üqün Daniyal bilən yənə baxⱪa ikki adəmni ularƣa bax ⱪilip, wəzirlikkə təyinlidi. 3 Daniyal alaⱨidə əⱪil-parasətlik bolƣaqⱪa, uzun ɵtməy uning baxⱪa ikki wəzir wə ɵlkə baxliⱪliridin iⱪtidarliⱪ ikənliki məlum boldi. Xunga padixaⱨ Daniyalni ɵzining pütün padixaⱨliⱪini baxⱪuruxⱪa ⱪoyuxni pilanlidi. 4 Daniyalning ⱨəmraⱨliri wə ɵlkə baxliⱪliri uning padixaⱨliⱪtiki ixliridin birər əyib, səwənlik tepixⱪa urundi. Əmma Daniyal rastqil, pak wə əstayidil bolƣaqⱪa, ular uningdin ⱨeqⱪandaⱪ ⱪusur tapalmidi. 5 Xuning bilən ular:

– Əgər biz Daniyaldin ⱪusur tapmaⱪqi bolsaⱪ, pəⱪət uning diniy etiⱪadidin tepiximiz kerək ikən, – deyixti.

6 Xuning bilən ikki wəzir wə ɵlkə baxliⱪliri birlixip padixaⱨning aldiƣa berip, mundaⱪ deyixti:

– Padixaⱨ Dari’os aliyliri mənggü yaxiƣayla! 7 Padixaⱨliⱪlirining wəzirliri, ɵlkə baxliⱪliri, waliyliri, məsliⱨətqiliri wə ⱨakimliri bolƣan biz məsliⱨətlixip, padixaⱨ aliylirining mundaⱪ pərman qüxürüxlirigə kelixtuⱪ. Sili: “30 kün iqidə ⱨərⱪandaⱪ bir adəm mən padixaⱨ aliyliridin baxⱪa ⱨərⱪandaⱪ ilaⱨ yaki adəmgə du’a ⱪilsa, xir uwisiƣa taxlansun, bu pərman ⱪət’iy ijra ⱪilinsun” dəp pərman qüxürsilə. 8 Padixaⱨ aliyliri, bügünla yazma pərman qüxürsilə, uni ⱨeqkim ɵzgərtəlməydu. Midiyaliⱪlar wə Persiyəliklərning ⱪanuniƣa asasən pərmanni ⱨeqkim ɵzgərtəlməydu.

9 Xuning bilən padixaⱨ Dari’os xundaⱪ bir yazma pərmanni qüxürdi.

10 Daniyal bu pərmanning qüxkinini anglap, ɵyigə ⱪaytti. Uning ɵyidə bir balihana bar idi. Balihanining derizisi Yerusalem tərəpkə ⱪarap eqilƣanidi. U burunⱪidəkla derizining aldida tizlinip, kündə üq ⱪetim ɵzi etiⱪad ⱪilƣan Hudaƣa du’a ⱪilip, ibadət ⱪiliwərdi. 11 Padixaⱨning aldiƣa kirgən ⱨeliⱪi əməldarlar Daniyalning ɵyigə billə berip, uning ɵz Hudasiƣa iltija ⱪilip, du’a ⱪiliwatⱪanliⱪini kɵrdi. 12 Ular xu ⱨaman padixaⱨning aldiƣa berip, pərman ⱨəⱪⱪidə tohtaldi. Ular padixaⱨⱪa mundaⱪ dedi:

– Padixaⱨ aliyliri, sili: “30 kün iqidə ⱨərⱪandaⱪ bir adəm mən padixaⱨ aliyliridin baxⱪa ⱨərⱪandaⱪ ilaⱨ yaki adəmgə du’a ⱪilsa, xir uwisiƣa taxlansun” dəp pərman qüxürgənidilə.

– Xundaⱪ, muxundaⱪ pərman qüxürgənidim. Midiyaliⱪlar wə Persiyəliklərning ⱪanuniƣa asasən pərmanni ⱨeqkim ɵzgərtəlməydu, – dedi padixaⱨ.

13 Ular padixaⱨⱪa yənə:

– Yəⱨudiyə zeminidin əsirgə elinƣan Daniyal sili wə sili qüxürgən pərmanƣa boysunmay, ⱨər küni üq ⱪetim ɵzining ilaⱨiƣa du’a ⱪiliwatidu, – dedi.

14 Padixaⱨ bu gəpni anglap, ⱪattiⱪ bi’aram boldi wə Daniyalni ⱪandaⱪ ⱪutⱪuzuwelix ⱨəⱪⱪidə oylandi. U kün patⱪuqə Daniyalni ⱪutⱪuzuwelixning amalini oylidi. 15 Kün patⱪanda Daniyalning üstidin ərz ⱪilƣuqilar birlixip padixaⱨning ⱨuzuriƣa yənə kəldi wə padixaⱨⱪa mundaⱪ dedi:

– Padixaⱨ aliyliri, sili bilila, Midiyaliⱪlar wə Persiyəliklərning ⱪanuniƣa asasən padixaⱨ qüxürgən pərmanni ⱨeqkim ɵzgərtəlməydu.

16 Xuning bilən padixaⱨ Daniyalni tutup kelip, xir uwisiƣa taxlaxⱪa buyrudi ⱨəmdə padixaⱨ Daniyalƣa mundaⱪ dedi:

– Sən ihlas bilən qoⱪunidiƣan Huda seni ⱪutⱪuzƣay!

17 Bir ⱪoram tax bilən uwa eƣizi etip ⱪoyuldi. Ⱨeqkimning Daniyalni ⱪutⱪuzuwalmasliⱪi üqün, padixaⱨ ⱪoram taxⱪa ɵzining üzük mɵⱨüri bilən əməldarlirining mɵⱨürlirinimu basti. 18 Padixaⱨ ordiƣa yenip kelip, keqiqə bir nərsə yemidi, kɵngül aqmidi ⱨəm uhlimidi.

19 Ətisi sübⱨi bilən padixaⱨ ornidin turup, aldirap xir uwisiƣa yol aldi. 20 U xir uwisining yeniƣa kəlgəndə, ⱪayƣuluⱪ awaz bilən:

– Daniyal, mənggü ⱨayat Hudaning hizmətkari, sening ihlas bilən qoⱪunidiƣan Hudaying seni xirlardin ⱪutⱪuzuwaldimu? – dəp soridi.

21 Daniyal padixaⱨⱪa jawab berip mundaⱪ dedi:

– Padixaⱨ aliyliri mənggü yaxiƣayla! 22 Mening Hudayim ɵz pərixtisini əwətip, xirlarning eƣizlirini etip ⱪoydi. Xuning bilən xirlar manga ziyankəxlik ⱪilalmidi. Qünki mən Huda aldida pak idim. Padixaⱨim, silining aldiliridimu hataliⱪ ɵtküzmigənmən.

23 Padixaⱨ intayin huxal boldi wə Daniyalni xir uwisidin tartip qiⱪirixⱪa pərman ⱪildi. Daniyal saⱪ-salamət uwidin qiⱪti. Qünki u Hudasiƣa ixəngənidi. 24 Xuning bilən padixaⱨ Daniyalning üstidin yaman niyət bilən ərz ⱪilƣuqilarni hotun-baliliri bilən ⱪoxup, xir uwisiƣa taxlaxⱪa pərman ⱪildi. Ular tehi xir uwisining tegigə yətməy turupla, xirlar ularƣa etilip kelip, sɵngəklirini qaynap, eziwətti.

25 Padixaⱨ Dari’os yər yüzidiki ⱨərⱪaysi həlⱪ, ⱨərⱪaysi millət, ⱨər hil tilda sɵzlixidiƣanlarƣa məktup yollap mundaⱪ dedi:

“Silərgə amanliⱪ yar bolsun! 26 Mən xundaⱪ pərman jakarlaymənki, mening padixaⱨliⱪimdiki ⱨərbir adəm Daniyal etiⱪad ⱪilip kəlgən Hudadin əyminixi wə uningƣa ⱨɵrmət ⱪilixi kerək.

28 Padixaⱨ Dari’os wə Persiyəlik padixaⱨ Korəxning zamanlirida Daniyalning mərtiwisi üstün boldi.

1-2 Babil padixaⱨi Belxazzar ⱨɵkümranliⱪining birinqi yili mən Daniyal keqisi bir qüx kɵrdüm. Qüxümdə kɵrgən ƣayibanə alamətlərni hatiriləp ⱪoydum. Kɵrgən qüxüm mundaⱪ idi:

aldimda tɵt tərəptin kɵtürülgən ⱪara boran dengiz süyini qayⱪawatatti. 3 Dengizdin bir-birigə ohximaydiƣan ƣayət qong tɵt diwə qiⱪip kəldi.

4 Birinqisi xirƣa ohxaytti, əmma bürkütningkidək ⱪaniti bar idi. Mən kɵzitip turƣinimda, uning ⱪanatliri sundurup eliwetildi. Uni yɵligənidi, u huddi adəmdək ikki puti bilən ɵrə turdi. Uningƣa insanning təpəkkuri berilgənidi.

5 Ikkinqi diwə eyiⱪⱪa ohxaytti. U kəyni putliri bilən ɵrə turatti. Qixliri arisida üq tal ⱪowurƣa sɵngək qixləklik turatti. Bir awaz uningƣa: “Ⱪeni, kɵprək gɵx yegin!” dəwatatti.

6 Andin keyin üqinqi diwini kɵrdüm, u yilpizƣa ohxaytti. Uning dümbisidə ⱪuxlarning ⱪanitidək tɵt tal ⱪanat bar idi. Uning yənə tɵt bexi bolup, uningƣa ⱨɵkümranliⱪ ⱨoⱪuⱪi berilgənidi.

7 Xu əsnada tɵtinqi diwə pəyda boldi. U intayin ⱪorⱪunqluⱪ wə küqlük bolup, naⱨayiti wəⱨimilik idi. U qong tɵmür qixliri bilən oljilirini parqə-parqə ⱪilip, yalmap yutatti, axⱪanlirini dəssəp qəyləytti. U aldinⱪi üq diwigə ohximaydiƣan bolup, uning on münggüzi bar idi.

8 Mən bu münggüzlərgə ⱪarap turƣinimda, münggüzlərning otturisidin bir kiqik münggüz ɵsüp qiⱪti. Bu münggüz əslidiki on münggüzning iqidiki üq münggüzni yiltizliri bilən billə ⱪomurup taxlidi. Bu münggüzning adəmgə ohxax kɵzi bar bolup, uning eƣizi təkəbburlarqə po etiwatatti.

11 Mən kɵzitip turattim, ⱨeliⱪi kiqik münggüz tehiqə po etiwatatti. Xu əsnada tɵtinqi diwə ɵltürüldi. Uning jəsiti wəyran ⱪilinip, yalⱪunlawatⱪan otⱪa taxlandi. 12 Ⱪalƣan üq diwining ⱨɵkümranliⱪi tartiwelinip, yənə bir məzgil yaxaxⱪa yol ⱪoyuldi.

13 Qüxümdə insanoƣliƣa ohxaydiƣan birsining bulutlar bilən əzəldin məwjut bolƣuqining ⱨuzuriƣa keliwatⱪanliⱪini kɵrdüm. U əzəldin məwjut bolƣuqining ⱨuzuriƣa baxlap kirildi. 14 Uningƣa ⱨɵkümranliⱪ, xan-xərəp wə səltənət ata ⱪilindi. Ⱨəmmə həlⱪ, ⱨəmmə millət, ⱨər hil tilda sɵzlixidiƣanlar uningƣa boysunduruldi. Uning ⱨɵkümranliⱪi əbədiydur, padixaⱨliⱪi mənggü ahirlaxmaydu, ⱨeqⱪaqan gumran bolmaydu.

15 Mən bu ƣayibanə alamətlərdin ⱪorⱪup, hatirjəmsizləndim. 16 Xuning bilən mən təht yenida turƣan bir pərixtidin bularning eniⱪ mənisini soridim. U manga bularning mənisini dəp bərdi. U mundaⱪ dedi: 17 “Bu tɵt diwə bolsa yər yüzidə barliⱪⱪa kelidiƣan tɵt padixaⱨliⱪtur. 18 Ahirida uluƣ Hudaning təⱪwadarliri Hudaning bu padixaⱨliⱪini ⱪobul ⱪilip, uningƣa mənggü igə bolidu.”

19 Xu qaƣda mən tɵtinqi diwining əⱨwalini tehimu eniⱪ biliwelixni oylidim. U baxⱪa üq diwigə ohximaytti. U intayin ⱪorⱪunqluⱪ idi. U tɵmür qixliri, tuq tirnaⱪliri bilən oljilirini parqə-parqə ⱪilip, yalmap yutatti, axⱪanlirini dəssəp qəyləytti. 20 Mən yənə uning bexidiki on tal münggüz wə keyin ɵskən münggüzning ularning iqidiki üq münggüzni yulup taxliƣanliⱪtin ibarət ixlarni bilməkqi boldum. Kiqik münggüzning adəmgə ohxax kɵzi wə eƣizi bar bolup, təkəbburlarqə po atatti. Uning təsiri baxⱪa münggüzlərgə ⱪariƣanda qongraⱪ idi. 21 Mən kɵzitip turƣinimda, bu münggüz Hudaning təⱪwadarliri bilən urux ⱪilip, ularni məƣlup ⱪildi. 22 Xuningdin keyin əzəldin məwjut bolƣuqi – uluƣ Huda kelip, təⱪwadarliri üqün adalətni yaⱪilidi. Təⱪwadarlarning padixaⱨliⱪⱪa erixidiƣan künliri yetip kəldi.

23 U pərixtə mundaⱪ dedi: “Tɵtinqi diwə bolsa yər yüzidə barliⱪⱪa kelidiƣan tɵtinqi padixaⱨliⱪ bolup, baxⱪa padixaⱨliⱪlarƣa ohximaydu. U pütün dunyani yalmap yutup, dəssəp-qəyləp, parə-parə ⱪilidu. 24 On münggüz bolsa bu padixaⱨliⱪtiki on padixaⱨni kɵrsitidu. Ulardin keyin yənə bir padixaⱨ barliⱪⱪa kelidu. U ilgiriki baxⱪa padixaⱨlarƣa ohximaydu. U on padixaⱨning iqidiki üq padixaⱨni məƣlup ⱪilidu. 25 U uluƣ Hudaƣa ⱪarxi gəp ⱪilidu wə uning təⱪwadarlirini ezidu. Huda bekitkən muⱪəddəs bayramlar wə ⱪanunlarni ɵzgərtməkqi bolidu. Təⱪwadarlar uning ⱨɵkümranliⱪida bir məzgil, ikki məzgil wə yənə yerim məzgil* “Bir məzgil, ikki məzgil wə yənə yerim məzgil” – Üq yerim yilni kɵrsitixi mumkin. turidu.

26 Andin ərxtə so’al-soraⱪ baxlinidu. Zalim padixaⱨning ⱨoⱪuⱪi tartiwelinip, mənggülük yoⱪ ⱪilinidu. 27 Yər yüzidiki barliⱪ padixaⱨliⱪlarning ⱨoⱪuⱪi, ⱨəywisi wə səltəniti uluƣ Hudaning təⱪwadarliriƣa ɵtküzüp berilidu. Ularning padixaⱨliⱪi mənggülük bolidu, ⱨəmmə ⱨɵkümranlar ularƣa hizmət ⱪilidu wə boysunidu.”

28 Qüxüm muxu yərdə ahirlaxti. Ⱪorⱪⱪinimdin qirayimning tatirip kətkənlikini ⱨes ⱪildim, lekin bu ixlarni pəⱪət ɵzümla bilip ⱪaldim.

1 Padixaⱨ Belxazzar ⱨɵkümranliⱪining üqinqi yili, mən Daniyal ikkinqi bir ƣayibanə alamətni kɵrdüm. 2 Mən Elam ɵlkisi Ulay ⱪanili boyidiki Suza ⱪəl’əsidə turƣudəkmən. 3 Aldimdiki Ulay ⱪanili boyida uzun ⱪox münggüzlük bir ⱪoqⱪar turƣanliⱪini kɵrdüm. Uning bir münggüzi yənə bir münggüzidin uzunraⱪ idi, uzun münggüzi keyin ɵsüp qiⱪⱪanidi. 4 Mən ⱪoqⱪarning ƣərb, ximal, jənub tərəplərgə ɵzini uruwatⱪanliⱪini kɵrdüm. Ⱨeqⱪandaⱪ ⱨaywan uningƣa təng keləlmidi ⱨəm ularni uning ⱪudritidin ⱨeqkim ⱪutⱪuzalmidi. U nemini halisa xuni ⱪilip, barƣanqə məƣrurlixip kətti.

5 Mən nemə ix bolƣandu, dəp oylinip turƣinimda, ƣərbtin bir tekə yetip kəldi. Uning tezlikidin putliri yərgə təgməy, pütün zeminni aylinip qiⱪⱪandək idi. Uning ikki kɵzining otturisida baxⱪilarning diⱪⱪitini tartidiƣan bir münggüzi bar idi. 6 U udul kɵrünüp turƣan ⱪanalning boyidiki ⱪox münggüzlük ⱪoqⱪarning aldiƣa kəldi wə uningƣa xiddət bilən etildi. 7 Mən, tekining ⱪoqⱪarƣa ƣəzəp bilən etilip, uning ⱪox münggüzini sundurup taxliƣanliⱪini kɵrdüm. Xuning bilən ⱪoqⱪar uningƣa ⱪarxiliⱪ ⱪilalmidi. Tekə uni yərgə yiⱪitti wə putliri bilən dəssidi. Uning küq-ⱪudritidin ⱪoqⱪarni ⱨeqkim ⱪutⱪuzalmidi. 8 Bu tekə intayin məƣrurlinip kətkənidi. Biraⱪ uning küqi taza wayiƣa yətkən waⱪtida, münggüzi sunup kətti. Əmma xu münggüzning ornidin yənə yər yüzining tɵt yɵnilixini kɵrsitip turidiƣan, adəmning diⱪⱪitini tartidiƣan tɵt tal münggüz ɵsüp qiⱪti. 9 Bu tɵt münggüz iqidiki bir münggüzdin yənə bir kiqik münggüz ɵsüp qiⱪti. U jənub, xərⱪ wə güzəl Isra’iliyə zeminiƣa ⱪarap kengiyip, küqlinip baratti. 10 Uning ⱪudriti ərxtiki samawi ⱪoxunƣa zərbə berixkə berip yətti, ⱨətta samawi ⱪoxundiki bəzi pərixtilər wə yultuzlarni urup, yərgə qüxürdi wə dəssəp qəylidi. 11 U ərxtiki samawi ⱪoxunning sərkərdisi bolƣan Huda bilən ⱪarxilixip, uningƣa ⱪilinidiƣan kündilik ⱪurbanliⱪlarni tohtatti wə uning muⱪəddəs ibadəthanisini bulƣidi.

12 Pərwərdigarning həlⱪi gunaⱨ ⱪilƣanliⱪi üqün münggüzgə yengilgənidi. Xunga kündilik ⱪurbanliⱪlar tohtidi, ⱨəⱪiⱪət dəpsəndə boldi. Bu münggüzning ⱨəmmə ixliri xunqilik rawan boluwatatti.

13 Mən ikki pərixtining ɵz’ara sɵzlixiwatⱪinini anglidim. Birsi: “Bu wəⱨiydə deyilgən ixlar ⱪaqanƣiqə dawam etər? Yirginqlik ixlar ⱪaqanƣiqə kündilik ⱪurbanliⱪning ornini igilər? Ərxtiki samawi ⱪoxun wə muⱪəddəs ibadəthana ⱪaqanƣiqə dəpsəndə bolar?” dəp soridi.

14 Yənə biri: “2300 keqə wə kündüzdin keyin ibadəthana əsligə kelidu” dəp jawab bərdi.

15 Mən Daniyal ƣayibanə alaməttə zaⱨir bolƣan bu ixlarni kɵrgəndin keyin, uning mənisini bilməkqi boldum. Xu qaƣda turⱪi adəmgə ohxaydiƣan birsi aldimda pəyda boldi. 16 Xu pəyttə mən: “Jəbra’il, bu ƣayibanə alaməttə zaⱨir bolƣan ixlarning mənisini bu adəmgə eytip bərgin” degən bir awazning Ulay ⱪanilidin qiⱪⱪanliⱪini anglidim.

17 Jəbra’il aldimƣa kəldi. Mən ⱪorⱪup, yərgə bax ⱪoydum. U manga:

– Əy adəm, xuni bilginki, bu ƣayibanə alaməttə zaⱨir bolƣan ixlar zaman ahirining bexaritidur, – dedi.

18 U manga gəp ⱪiliwatⱪanda, mən ⱨoxumdin kətkəndək bolup, yərdə düm yattim. U manga ⱪolini təgküzüp, turƣuzup ⱪoydi-də, mundaⱪ dedi:

19 – Mən sanga Pərwərdigarning ƣəzipi kəlgəndin keyin nemə ixlarning yüz beridiƣanliⱪini dəp berəy. Qünki bu ƣayibanə alaməttə zaⱨir bolƣan ixlar zaman ahiridin bexarəttur. 20 Sən kɵrgən ⱪox münggüzlük ⱪoqⱪar Midiya wə Persiyə padixaⱨliⱪlirini kɵrsitidu. 21 Tekə Yunan padixaⱨliⱪini kɵrsitidu. Uning ikki kɵzi otturisidiki qong münggüz bolsa Yunan padixaⱨliⱪining tunji padixaⱨidur. 22 Sunup kətkən bir münggüzning ornini igiligən tɵt münggüz bolsa, bu padixaⱨliⱪtin bɵlünüp qiⱪidiƣan tɵt padixaⱨliⱪtur. Bular aldinⱪisidək ⱪudrətlik bolmaydu. 23 Bu tɵt padixaⱨliⱪning ahirⱪi yilliri ularning gunaⱨliri qekidin exip, yawuz, ⱨiyligər bir padixaⱨ məydanƣa kelidu. 24 Uning küqi xunqilik zoraysimu, əmma bu ɵzining küqi bilən bolmaydu. U kɵp wəyranqiliⱪ elip kelidu. Nemə ix ⱪilsa xuningda ƣəlibə ⱪilidu. U ⱪudrətliklərnimu, Hudaning təⱪwadarlirinimu wəyran ⱪilidu. 25 U intayin ⱨiyligər bolup, xunqilik ⱨakawurlixip ketidu. Kɵp adəmlərgə agaⱨlandurmastin tuyuⱪsiz ⱨujum ⱪilip, ularni wəyran ⱪilidu. U ⱨətta əng ⱪudrətlik padixaⱨ bolƣan Hudaƣimu ⱪarxi qiⱪidu. Biraⱪ u ahiri wəyran bolidu, əmma insanning ⱪoli bilən bolmaydu.

26 – Yuⱪirida sanga deyilgən kəqlik wə ətigənlik ⱪurbanliⱪlar toƣrisidiki wəⱨiy əməlgə axidu. Əmma ⱨazir uni sir saⱪla, qünki u əməlgə axⱪuqə uzun waⱪit ketidu.

27 Mən Daniyal maƣdursizlinip, birⱪanqə kün aƣrip, yetip ⱪaldim. Keyin yənə padixaⱨning hizmitigə kəldim. Əmma bu ƣayibanə alaməttin tengirⱪap ⱪelip, mənisini qüxinəlmidim.

1 Midiyaliⱪ Ahaxweroxning oƣli Dari’os Babilƣa padixaⱨ boldi. 2 Uning padixaⱨliⱪining birinqi yili, mən Daniyal muⱪəddəs yazmilardin Pərwərdigarning pəyƣəmbər Yərəmiyaƣa wəⱨiy ⱪilƣan: “Yerusalem wəyranqiliⱪta 70 yil turuxi kerək” degən sɵzini oⱪudum. 3 Xuning bilən mən igəm Hudaƣa yüzlinip, roza tutup, mataƣa yɵginip, külgə milinip, uningƣa ihlas bilən du’a ⱪildim. 4 Du’ayimda gunaⱨlirimizni Pərwərdigar Hudayimƣa iⱪrar ⱪildim:

“I igəm Huda, sən uluƣ wə ⱨəywətliksən! Seni sɵygən wə əmrliringgə ita’ət ⱪilƣanlarƣa meⱨir-muⱨəbbət kɵrsitip, əⱨdəngdə turisən. 5 Biz gunaⱨ ɵtküzduⱪ wə hatalaxtuⱪ. Biz yaman yolƣa mangduⱪ, sanga asiyliⱪ ⱪilduⱪ; sening əmr-pərmanliringdin qətnəp kəttuⱪ. 6 Sening hizmətkarliring bolƣan pəyƣəmbərlərning gepini anglimiduⱪ. Ular sening naming bilən padixaⱨlirimizƣa, yolbaxqilirimizƣa, əjdadlirimizƣa wə zeminimizdiki barliⱪ kixilərgə sɵz ⱪilƣanidi.

7 I igəm, sən ⱨəⱪⱪaniydursən. Əmma bügün bizning sanga ita’ət ⱪilmasliⱪimiz səwəbidin yeⱪin wə yiraⱪⱪa ⱪoƣlanƣanlarning, Yəⱨudiyə wə Yerusalemda turuwatⱪan barliⱪ Isra’illarning yüzimiz nomustin ⱪizarmaⱪta. 8 I Pərwərdigar, biz wə bizning padixaⱨlirimiz, yolbaxqilirimiz wə əjdadlirimiz sening aldingda gunaⱨ ɵtküzgənlikimizdin nomus ⱪilmaⱪtimiz. 9 Igimiz Huda, biz sanga asiyliⱪ ⱪilsaⱪmu, sən yənila rəⱨimdil wə əpuqan. 10 Biz sanga ita’ət ⱪilmiduⱪ. I Pərwərdigar, bizning Hudayimiz, hizmətkarliring bolƣan pəyƣəmbərlər arⱪiliⱪ qüxürgən ⱪanunliringƣa əməl ⱪilmiduⱪ. 11 Barliⱪ Isra’illar sening ⱪanunliringƣa əməl ⱪilmidi wə yolungdin qətnidi, gepingni anglaxni rət ⱪildi. Xuning üqün hizmətkaring Musaƣa qüxürülgən təwrat ⱪanunidiki ⱪarƣixlar wə ⱪəsəmlər ɵtküzgən gunaⱨimiz səwəbidin beximizƣa kəldi. 12 Sən bizgə wə bizning yolbaxqilirimizƣa ⱪilƣan sɵzliringni əməliyəttə kɵrsətting, bizgə zor bala-ⱪazani yaƣdurdung. Yerusalem duq kəlgən balayi’apət əzəldin pütün aləmdə bolup baⱪmiƣanidi. 13 Bu balayi’apətlər Musa pəyƣəmbər arⱪiliⱪ qüxürülgən təwrat ⱪanunida yezilƣinidək beximizƣa kəldi. Əmma, i Pərwərdigar Hudayimiz, biz tehi gunaⱨlirimizdin yanmiduⱪ, ⱨəⱪiⱪitinggə boysunmay, səndin xapa’ət tilimiduⱪ. 14 Xunga Pərwərdigar, sən bizni jazalimaⱪqi bolup, beximizƣa bu balayi’apətni salding. Sən bizgə ⱨəⱪiⱪətən toƣra ⱪilding, qünki biz sanga ita’ət ⱪilmiduⱪ.

15 Igimiz Huda, sən ɵz həlⱪingni ⱪudrətlik ⱪolung bilən Misirdin elip qiⱪting, bu ⱪudriting sening namingni ⱨazirƣiqə esimizdə ⱪaldurdi. Biz gunaⱨ ⱪilduⱪ wə hatalaxtuⱪ. 16 Igimiz, burun bizgə kɵrsətkən ⱨəⱪⱪaniy ixliringdək ɵz xəⱨiring Yerusalem – muⱪəddəs teƣingdin ƣəzəp-nəpritingni neri ⱪilƣin. Qünki bizning wə əjdadlirimizning gunaⱨliri səwəblik ətrapimizdiki həlⱪlər ɵz həlⱪingni wə Yerusalemni məshirə ⱪilmaⱪta.

17 I Huda, peⱪirning du’asi wə iltijayiƣa ⱪulaⱪ salƣin. I igəm, wəyran bolƣan ibadəthanangƣa ɵzüngning ⱨɵrmiti üqün didaringning nurini qaqⱪin. 18 I Hudayim, iltijayimƣa ⱪulaⱪ salƣin. Ümidsiz ⱨalitimizni, yəni ɵzünggə mənsup bolƣan xəⱨərning harabə ⱨalitini kɵrgin. Bizning ⱨəⱪ bolƣanliⱪimizdin əməs, bəlki sening bək rəⱨimdil bolƣanliⱪingdin səndin tiləwatimiz. 19 I igimiz, zarimizni angliƣin, bizni əpu ⱪilƣin! I igimiz, nalimizni anglap, birər tədbir ⱪollanƣin. I Hudayim, ɵz naming üqün keqikmigin, qünki bu xəⱨər wə həlⱪ ɵzüngning”.

20 Mən du’alirimni dawamlaxturup, gunaⱨlirimni wə həlⱪim Isra’illarning gunaⱨlirini iⱪrar ⱪildim. Pərwərdigar Hudayimdin uning muⱪəddəs teƣi Yerusalem üqün iltija ⱪildim. 21 Kəqlik ⱪurbanliⱪ waⱪtida du’a ⱪiliwatattim, aldinⱪi wəⱨiydə kɵrgən adəm – Jəbra’il aldimƣa uqup kəldi. 22 U manga qüxəndürüp, mundaⱪ dedi:

– Daniyal, mən sanga qüxənqə bərgili kəldim. 23 Sən du’a ⱪilixni baxliƣan waⱪtingdila sanga jawab berilip bolunƣanidi. Mən xu jawabni sanga yətküzgili bu yərgə kəldim, qünki Huda seni əziz kɵridu. Diⱪⱪət ⱪilip anglisangla, wəⱨiyning mənisini qüxinələysən.

24 Həlⱪing wə muⱪəddəs xəⱨiringning ita’ətsizlikini ahirlaxturuxi, gunaⱨini yuyuxi, yamanliⱪini tohtitixi, mənggülük adalət ornitixi, wəⱨiydiki bexarətlərning əməlgə exixi wə muⱪəddəs ibadəthanining paklinixi üqün yətmix kərrə yəttə məzgil bekitildi. 25 Xuni bilip ⱪoyƣinki, Yerusalemni ⱪayta ⱪurux buyruⱪi berilgəndin baxlap, taki Huda talliƣan padixaⱨ dunyaƣa kəlgüqə, yəttə kərrə yəttigə ⱪoxulƣan atmix ikki kərrə yəttə məzgil ɵtidu. Gərqə u künlər muxəⱪⱪət iqidə ɵtsimu, əmma Yerusalem xəⱨiri koqa wə həndəkliri bilən ⱪayta ⱪurulidu.

26 Bu waⱪit ɵtkəndin keyin, Huda talliƣan padixaⱨ ɵltürülüp, uningƣa yardəm bərgüdək adəm ⱪalmaydu. Andin keyin bir ⱨɵkümran məydanƣa kelip, ⱪoxunliri bilən xəⱨər wə ibadəthanini wəyran ⱪilidu. Aⱪiwiti huddi kəlkün kəlgəndək bolidu. Uruxlar yüz berip, urux wəyranqiliⱪi Hudaning iradisi bilən taki bu dəwr ahirlaxⱪuqə dawamlixidu. 27 U ⱨɵkümran kɵp həlⱪlər bilən yəttə məzgil kelixim tüzidu, əmma waⱪitning yerimi ɵtkəndin keyin, u ⱪurbanliⱪlar wə ⱨədiyələrni tohtitidu. U ibadəthanining əng egiz yerigə “wəyranqiliⱪ elip kelidiƣan yirginqlik bir nərsə” ornitidu. Pərwərdigardin u ⱨɵkümranƣa bekitilgən ahirⱪi kün kəlgüqə, bu nərsə xu yərdə turidu.

1 Persiyə padixaⱨi Korəx ⱨɵkümranliⱪining üqinqi yili, Beltixazzar dəpmu atalƣan Daniyalƣa Hudadin bir wəⱨiy kəldi. Bu wəⱨiy rast, lekin qüxinix naⱨayiti ⱪiyin idi. Daniyal ƣayibanə alamətlərdin uning təbirini kɵrdi.

2 U qaƣda mən Daniyal üq ⱨəptə ⱨazidardək yürdüm. 3 Bu üq ⱨəptining iqidə alaⱨidə ƣizalanmidim, gɵx yemidim, xarab iqmidim wə hux puraⱪ may ixlətmidim.

4 Birinqi ayning 24-küni* Miladiyə kalendari boyiqə təhminən miladiyədin burunⱪi 536-yili, 4-ayning 23-künigə toƣra kelidu., mən büyük Dəjlə dəryasining boyida turup, 5 yuⱪiriƣa ⱪariƣanidim, uqisiƣa kəndir rəhttin tikilgən libas artⱪan, beligə sap altun kəmər baƣliƣan birsini kɵrdüm. 6 Uning teni yaⱪuttək julalinip, yüzliri qaⱪmaⱪtək yaltirap turatti. Kɵzliri ottək qaⱪnaytti. Put-ⱪolliri parⱪiraⱪ tuqtək walildaytti. Awazi bir top adəmning awazidək jarangliⱪ idi.

7 Bu ƣayibanə alamətni yalƣuz ɵzümla kɵrgənidim. Yenimdikilər ⱨeqnemə kɵrmigən bolsimu, əmma ularni wəⱨimə besip, ⱪeqip berip yoxurunuwaldi. 8 U yərdə ɵzüm yalƣuz turup, bu ajayip alamətni kɵrdüm. Tenim maƣdursizlinip, qirayimning tatirip kətkənlikini ⱨes ⱪildim. Put-ⱪolumda jan ⱪalmiƣanidi. 9 Uning awazini angliƣan ⱨaman ⱨoxumdin kətkəndək bolup, yərgə düm qüxtüm. 10 Bir ⱪol manga tegip, ⱪol wə tizlirimda yükündürüp ⱪoydi. 11 U manga:

– Əy Daniyal, Huda seni əziz kɵridu! Ornungdin turup, sɵzlirimni kɵngül ⱪoyup angla. Mən sening yeningƣa əwətildim, – dedi.

Mən uning bu sɵzini anglap, titrigən ⱨalda ornumdin turdum. 12 U yənə:

– Əy Daniyal, ⱪorⱪma, sən Hudayingning aldida ƣayibanə alamətning mənisini qüxinixni tɵwənqilik bilən tələp ⱪilƣiningdin baxlap, u du’ayingni anglidi. Mən sening iltijayingƣa bina’ən bu yərgə kəldim. 13 Lekin, Persiyə padixaⱨliⱪiƣa ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidiƣan pərixtə† Pərixtə – Pərixtilərning bir ⱪismi Hudadin yüz ɵrigənidi. Ular xəytanning hizmitini ⱪilidu. meni 21 kün tosuwaldi. Mən Persiyədə yalƣuz bolƣaqⱪa, Mika’il isimlik bir bax pərixtə manga yardəm ⱪildi. 14 Mən kəlgüsidə həlⱪning bexiƣa kelidiƣan ixlardin sanga aldin həwər bərgili kəldim. Bu, kəlgüsi toƣrisidiki ƣayibanə alaməttur, – dedi.

15 U manga sɵzləwatⱪanda, mən yərgə tikilip ⱪariƣinimqə zuwan sürməy turdum. 16 Adəmgə ohxaydiƣan bu pərixtə ləwlirimni silap ⱪoydi. Mən uningƣa:

– Ⱨəzritim, bu ƣayibanə alaməttin wujudum titrəp, majalim ⱪalmidi. 17 Peⱪir ⱨəzritim bilən ⱪandaⱪmu sɵzlixələymən? Maƣdurum tügəp, nəpisim üzüldi, – dedim.

18 U manga yənə bir ⱪetim ⱪol təgküzüp, tenimgə maƣdur bərdi. 19 U manga:

– Huda seni əziz kɵridu, ⱪorⱪma, aman bol! Qidamliⱪ, batur bol, – dedi.

Uning bu sɵzlirini anglap, manga tehimu maƣdur kirdi. Mən:

– Ⱨəzritim, siz manga küq-ⱪuwwət bərdingiz, əmdi sɵzləwering! – dedim.

20-21 – Yeningƣa nemə üqün kəlgənlikimni biləmsən? – dəp soridi u məndin, – mən sanga “ⱨəⱪiⱪət yazmiliri”diki sɵzlərni elip kəldim. Mən ⱪaytip berip, Persiyə padixaⱨliⱪiƣa ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidiƣan pərixtə bilən jəng ⱪilimən. Keyin Yunan padixaⱨliⱪiƣa ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidiƣan pərixtə məydanƣa qiⱪidu. Isra’iliyəni ⱪoƣdaydiƣan pərixtə Mika’ildin baxⱪa, manga yardəm beridiƣan ⱨeqkim yoⱪ.

1 Midiyaliⱪ Dari’os ⱨɵkümranliⱪining birinqi yili mən bax pərixtə Mika’ilƣa yardəm berip, uni ⱪoƣdap turƣanidim.

2 Pərixtə yənə mundaⱪ dedi:

– Əmdi mən sanga ⱨəⱪiⱪiy bolidiƣan ixlarni eytip berəy. Persiyə padixaⱨliⱪiƣa yənə üq padixaⱨ ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidu. Keyin tɵtinqi padixaⱨ məydanƣa kelidu. U baxⱪa padixaⱨlarƣa ⱪariƣanda naⱨayiti dɵlətmən bolidu. U küqiyip, ⱪudrət tapⱪanda, ⱨəmmisini Yunan padixaⱨliⱪiƣa ⱪarxi jənggə atlanduridu. 3 Uningdin keyin yənə bir küqlük padixaⱨ məydanƣa qiⱪidu. U qong ⱨoⱪuⱪni igiləp, ɵzi haliƣinini ⱪilidu. 4 U əng ⱪudrət tapⱪanda, padixaⱨliⱪi tɵtkə bɵlünüp ketidu. Təhtigə əwladliri warisliⱪ ⱪilalmaydu. Uning təhti yiltizidin ⱪomurup taxlinip, baxⱪilarƣa berilidu. Lekin padixaⱨliⱪ u ⱨɵküm sürgən waⱪittikidək küqlük bolmaydu.

5 Keyin jənub padixaⱨi* Jənub padixaⱨi Misir padixaⱨini kɵrsitidu. ⱪudrət tapidu, lekin sərkərdilirining iqidin uningdinmu küqlük biri məydanƣa kelip, tehimu zor padixaⱨliⱪⱪa ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidu. 6 Birnəqqə yildin keyin, jənub padixaⱨi ximal padixaⱨi † Ximal padixaⱨi Süriyə padixaⱨini kɵrsitidu.bilən ittipaⱪ tüzüp, ⱪizini uningƣa yatliⱪ ⱪilidu. Lekin ⱪizi ɵzining təsirini uzaⱪⱪiqə saⱪlap ⱪalalmiƣaqⱪa, bu ittipaⱪ uzun dawamlixalmaydu. Ⱪizi, ⱪizining eri, balisi wə ⱪizi bilən billə barƣan hizmətkarliri biraⱪla ɵltürülidu.

7 Keyin, ⱪizining ⱪerindaxliridin biri jənub padixaⱨliⱪiƣa padixaⱨ bolidu. U ximal padixaⱨliⱪining ⱪoxunliriƣa ⱨujum ⱪilip, ⱪəl’əsigə besip kiridu wə ularni məƣlup ⱪilidu. 8 U ximal padixaⱨliⱪtiki ilaⱨlirining butlirini wə butlarƣa atalƣan altun-kümüxtin yasalƣan ⱪimmətlik nərsilərni olja elip, jənub padixaⱨliⱪi bolƣan Misirƣa elip ketidu. U keyinki birnəqqə yil iqidə ximal padixaⱨliⱪiƣa ⱨujum ⱪilmaydu. 9 Keyin ximal padixaⱨi jənub padixaⱨining zeminiƣa basturup kelidu, lekin qekinixkə məjbur bolidu. 10 Ximal padixaⱨining xaⱨzadiliri jənggə ⱨazirlinip, zor ⱪoxun təxkilləydu. Xaⱨzadilərdin biri düxmən ⱪəl’əsigə kəlkündək besip kelidu.

11 Jənub padixaⱨi ⱪattiⱪ ƣəzəplinidu. U ximal padixaⱨiƣa ⱨujum ⱪilip, uning zor ⱪoxunini əsirgə alidu. 12 Jənub padixaⱨi düxmən ⱪoxunini əsirgə alƣanliⱪidin məƣrurlinip, tümənligən adəmlərni ⱪirip taxlaydu. Biraⱪ uning ƣəlibisi uzunƣa barmaydu.

13 Birnəqqə yildin keyin ximal padixaⱨi burunⱪidin küqlük ⱪoxun təxkilləp, hil ⱪorallanƣan ⱪudrətlik ⱪoxunni jənubⱪa baxlap kelidu. 14 U qaƣda nurƣun kixilər jənub padixaⱨiƣa ⱪarxi bax kɵtüridu. Əy Daniyal, sening həlⱪingning iqidiki bəzi zorawanlarmu asiyliⱪ ⱪilip, ƣayilirini əməlgə axurmaⱪqi bolidu, lekin ular məƣlup bolidu. 15 Ximal padixaⱨi jənub padixaⱨliⱪiƣa təwə mustəⱨkəm bir xəⱨərni muⱨasirigə elip, uni besiwalidu. Jənub ⱪoxuni ⱪarxiliⱪ ⱪilalmaydu. Ⱨətta ularning əng hil ləxkərlirimu ⱪarxiliⱪ ⱪilixⱪa ajizliⱪ ⱪilidu. 16 Ximal padixaⱨi haliƣan ixini ⱪilidu, ⱨeqkim uningƣa ⱪarxiliⱪ ⱪilalmaydu. U güzəl Isra’iliyə zeminini igiləp, uni wəyran ⱪilix imkaniyitigə igə bolidu.

17 Ximal padixaⱨi pütün ⱪoxuni bilən səpərgə atlinixⱪa niyət ⱪilidu. U jənub padixaⱨi bilən ittipaⱪ tüzüp, ⱪizini uningƣa yatliⱪ ⱪilidu, qünki u jənub padixaⱨliⱪini yoⱪitix niyitigə kəlgənidi. Lekin uning bu pilani əməlgə axmaydu. 18 Keyin ximal padixaⱨi dengiz boyidiki həlⱪlərgə ⱨujum ⱪilip, nurƣun həlⱪlərni boysunduridu. Lekin yaⱪa yurtluⱪ bir sərkərdə uning ədipini berip, ⱪilƣan ⱪilmixiƣa yarixa jazasini beridu. 19 Xuning bilən ximal padixaⱨi ɵz dɵlitidiki ⱪəl’əlirigə qekinidu, muxu məƣlubiyəttin keyin iz-derəksiz, ƣayib bolidu.

20 Uning təhtigə warisliⱪ ⱪilƣuqi həzinisini beyitix üqün əməldarini əwətip, həlⱪtin ⱨər türlük alwan-seliⱪlarni yiƣidu. Lekin uzun ɵtməy padixaⱨ ɵltürülidu. Uning ɵlümi jəngdə əməs, bəlki suyiⱪəst bilən bolidu.

21 Xuningdin keyin bir yarimas adəm padixaⱨ bolidu. Uning təht warisi bolux ⱨoⱪuⱪi bolmisimu, əmma u baxⱪilarning təyyarliⱪsiz turƣan pəytidin paydilinip, ⱨiyligərlik ⱪilip, padixaⱨliⱪni tartiwalidu. 22 U ɵzigə ⱪarxi qiⱪⱪan ⱪoxunlarni, jümlidin əⱨdə xaⱨzadisinimu‡ Bu bəlkim bax roⱨaniyni kɵrsitidu. yoⱪitidu. 23 Kelixim tüzüx arⱪiliⱪ baxⱪa həlⱪlərni aldaydu. Gərqə uningƣa əgəxkənlər az bolsimu, əmma u barƣanseri ⱪudrət tapidu. 24 Baxⱪilar təyyarliⱪsiz turƣanda, bayliⱪi mol ɵlkilərgə tajawuz ⱪilip kiridu. U əjdadliridin ⱨeqkimmu ⱪilip baⱪmiƣan ixlarni ⱪilip, olja alƣan mal-mülüklirini əgəxküqilirigə üləxtürüp beridu. U ⱪəl’ələrgə ⱨujum ⱪilixni pilanliƣan bolsimu, əmma uning künliri uzunƣa barmaydu.

25 U zor ⱪoxun toplap, pütün küqi bilən jənub padixaⱨiƣa ⱨujum ⱪilidu. Jənub padixaⱨimu ⱪudrətlik ⱪoxuni bilən jənggə atlinidu. Lekin jənub padixaⱨi suyiⱪəstkə uqrap, jəngdə ƣəlibə ⱪilalmaydu. 26 Uning ⱨəmdastihanliri uni wəyran ⱪilidu. Ləxkərliri jəngdə tarmar bolup, kɵpinqisi ⱨalak bolidu. 27 Keyin bu ikki padixaⱨ bir dastihanda tamaⱪⱪa dahil bolidu. Lekin ⱨər ikkilisi bir-birini aldaydiƣan yaman niyətlərdə bolidu. Əmma aⱪiwiti Huda bəlgiligən waⱪitta yüz beridiƣan bolƣaqⱪa, ularning pilanliri əməlgə axmaydu. 28 Ximal padixaⱨi nurƣun ƣəniymətlərni elip yurtiƣa ⱪaytidu, lekin u Hudaning muⱪəddəs əⱨdisigə ⱪarxi turux niyitigə kelidu. U yolda haliƣinini ⱪilip, andin ɵz yurtiƣa ⱪaytidu.

29 Waⱪti kəlgəndə, ximal padixaⱨi jənubⱪa yənə besip kelidu. Lekin bu ⱪetimⱪi əⱨwal ilgirikigə ohximaydu. 30 Kittimliⱪlar§ Rimliⱪlarni kɵrsitixi mumkin.ning kemiliri uningƣa ⱨujum ⱪilip, uni ⱪorⱪutuwetidu, u qekinixkə məjbur bolidu. Ximal padixaⱨi muⱪəddəs əⱨdining kixilirigə ƣəzəp ⱪilix arⱪiliⱪ aqqiⱪini qiⱪiridu wə muⱪəddəs əⱨdini tərk ətküqilərni mukapatlaydu.

31 Ximal padixaⱨining ⱪoxunliri muⱪəddəs ibadəthaniƣa basturup kirip, u yərni bulƣaydu. Kündilik ⱪurbanliⱪlarni tohtitip, wəyranqiliⱪ elip kelidiƣan yirginqlik bir nərsini muⱪəddəs ibadəthaniƣa ornitidu. 32 Ximal padixaⱨi muⱪəddəs əⱨdigə boysunmiƣanlarni xerin-xekər sɵzlər bilən aldap, yeniƣa tartidu. Lekin Hudani tonuydiƣanlar ⱪozƣilip, ⱪarxiliⱪ kɵrsitidu.

33 Həlⱪ iqidiki dana yolbaxqilar həlⱪⱪə təlim beridu. Lekin, dana yolbaxqilarning bəziliri məlum məzgil iqidə jəngdə ⱨalak bolidu, bəziliri otta kɵyüp ɵlidu, bəziliri bolsa əsirgə qüxidu yaki bulang-talangƣa uqraydu. 34 Ⱪiyinqiliⱪ məzgilidə Hudaning həlⱪi azƣinə yardəmgə erixidu. Nurƣun kixilər ularning səplirigə ⱪoxulƣan bolsimu, əmma ularning kɵpliri qin niyətliri bilən ⱪoxulmiƣanidi. 35 Bəzi dana yolbaxqilar azab qekidu, lekin ular qəkkən azabliri arⱪiliⱪ zaman ahiriƣiqə tawlinidu, paklinidu wə ⱪusursiz bolidu. Bu ix taki Huda bəlgiligən kün kəlgüqə dawamlixidu.

36 Ximal padixaⱨi haliƣinini ⱪilidu. U təkəbburlixip, ɵzini “ⱨərⱪandaⱪ ilaⱨlardinmu uluƣmən” dəp mahtaydu. Ⱨətta ⱨəmmə ilaⱨlarning ilaⱨi bolƣan Pərwərdigarƣa ⱪarxi sɵzləp, kupurluⱪ ⱪilidu. U taki Hudaning ƣəzipi kəlgüqə dawamliⱪ xundaⱪ ⱪilidu. Huda ɵzining ⱪararlirini ɵzgərtməy, qoⱪum əməlgə axuridu. 37 Ximal padixaⱨi əjdadliri qoⱪunup kəlgən ilaⱨlarƣimu ⱨɵrmət ⱪilmaydu, ayallar ətiwarlaydiƣan ilaⱨnimu kɵzgə ilmaydu. U ɵzini ⱨərⱪandaⱪ ilaⱨtin uluƣ dəp ⱪaraydu. 38 Əmma əjdadliri qoⱪunup baⱪmiƣan ⱪorƣanlar ilaⱨiƣa qoⱪunidu. U bu ilaⱨⱪa altun, kümüx, yaⱪut wə baxⱪa ⱪimmətlik sowƣatlarni təⱪdim ⱪilidu. 39 Ɵz ⱪorƣinini yat həlⱪning ilaⱨi arⱪiliⱪ muⱨapizət ⱪilidu. Ɵz ⱨɵkümranliⱪini ⱪobul ⱪilƣuqilarƣa xan-xərəp wə yuⱪiri mərtiwə ata ⱪilidu. Ularni yər-zemin bilən mukapatlaydu.

40 Zaman ahiri bolƣanda jənub padixaⱨi ximal padixaⱨiƣa ⱨujum ⱪilidu. Ximal padixaⱨi jəng ⱨarwiliri, jəng tulparliri wə kemilirini ixlitip, küqlük ⱪayturma zərbə beridu. Uning ⱪoxunliri kəlkündək besip kelip, nurƣun dɵlətlərni besiwalidu. 41 Ⱨətta güzəl Isra’iliyə zeminiƣa besip kirip, on mingliƣan kixilərni ɵltüridu. Pəⱪət Idom, Mo’ab həlⱪi wə Ammonlarning rəⱨbərliri ⱪeqip ⱪutulidu. 42 Ximal padixaⱨi nurƣun dɵlətlərgə besip kirgəndə, ⱨətta Misirmu uning qanggilidin ⱪeqip ⱪutulalmaydu. 43 U Misirning altun-kümüxlirini wə baxⱪa ⱪimmət baⱨaliⱪ buyumlirini talan-taraj ⱪilidu. Liwiyiliklər wə Kuxlarni boysunduridu. 44 Keyin xərⱪ wə ximaldin kəlgən həwərlər ximal padixaⱨini alaⱪzadə ⱪilidu. U ƣəzəplinip, ⱨujumƣa ɵtüp, düxmənlirini təltɵküs yoⱪitidu. 45 U dengiz wə Isra’iliyədiki kɵrkəm, muⱪəddəs taƣ arisiƣa berip, u yərdə xaⱨanə qedirlirini tikidu. Əmma u xu yərdə jan beridu, ⱨeqkim uni ⱪutⱪuzuwalalmaydu.

1 Pərixtə gepini dawamlaxturdi:

– U qaƣda həlⱪingni ⱪoƣdiƣuqi bax pərixtə Mika’il məydanƣa qiⱪidu. Andin həlⱪing apiridə bolƣandin buyan ⱨeqⱪaqan bolup baⱪmiƣan apətlik bir dəwrni baxtin kəqüridu, lekin həlⱪingning iqidiki nami ⱨayatliⱪ dəptirigə pütülgənlərning ⱨəmmisi nijatliⱪⱪa erixidu. 2 Ⱪara yər baƣrida yatⱪanlarning nurƣunliri tirilidu. Ularning bəziliri mənggülük ⱨayatliⱪⱪa erixidu; bəziliri nomusta ⱪelip, mənggülük xərməndə bolidu. 3 Dana yolbaxqilar asman gümbizidək nurluⱪ bolidu, kixilərgə toƣra yol kɵrsətkənlər yultuzlardək mənggü parlap turidu.

4 I Daniyal, sən əmdi bu pütükni ahirlaxturup, taki zaman ahiriƣiqə peqətliwətkin. Nurƣun kixilər yüz bərməkqi bolƣan ixlar üstidə yürək ⱪanlirini sərp ⱪilixip, qüxənqigə igə bolidu.

5 Andin, mən Daniyal ətrapⱪa ⱪarisam, yənə ikkiylən turuptu, biri dəryaning bu təripidə, yənə biri ⱪarxi təripidə ikən. 6 Ulardin biri, dəryaning üstidə turƣan, kəndir rəhttin tikilgən libas artⱪan ⱨeliⱪi biridin:

– Bu ajayip wəⱪələrning ahirlixidiƣiniƣa ⱪanqilik waⱪit ketidu? – dəp soridi.

7 Mən uning ikki ⱪolini asmanƣa kɵtürüp, mənggü ⱨayat Hudaning nami bilən ⱪəsəm ⱪilip: “Bir məzgil, ikki məzgil wə yənə yerim məzgil ketidu. Hudaning həlⱪi uqrawatⱪan bu ziyankəxlik ahirlaxⱪanda, bu ixlarning ⱨəmmisi tügəydu” dəp jawab bərgənlikini anglidim.

8 Uning sɵzini angliƣan bolsammu, əmma nemə deməkqi bolƣanliⱪini qüxənmidim. Xunga mən:

– Ⱨəzritim, bu ixlarning aⱪiwiti ⱪandaⱪ bolidu? – dəp soridim.

9 U mundaⱪ dedi:

– Əy Daniyal, sən ketiwərgin, qünki bu sɵzlər zaman ahiriƣiqə peqətlinip, məhpiy tutulidu. 10 Bu azablar arⱪiliⱪ nurƣun kixilər tawlinidu, paklinidu wə ⱪusursiz bolidu. Yamanlar qüxənməy, yamanliⱪ ⱪiliweridu, pəⱪət danalar qüxinidu. 11 Kündilik ⱪurbanliⱪlarni tohtitip, wəyranqiliⱪ elip kelidiƣan yirginqlik bir nərsə ornitilƣan kündin baxlap, 1290 kün ɵtidu. 12 Ahirƣiqə sadiⱪ bolup, 1335 kün saⱪliƣanlar nəⱪədər bəhtlik-ⱨə! 13 Əy Daniyal, sən ahirƣiqə sadiⱪ bol, keyin aləmdin ɵtisən. Zaman ahirida in’amingni alƣili ⱪayta tirilisən.